20528

Kırsal Kesimde Yaşayan Kız Çocukların Örgün Ortaöğretimi Terk Etme Nedenleri

Kırsal kesimde yaşayan kız çocukların örgün ortaöğretimi terk etme nedenlerinin belirlenmesini amaçlayan bu araştırma nitelaraştırma yaklaşımlarından fenomenoloji yöntemi ile yürütülmüştür. Çalışma grubu, Karadeniz Bölgesi’ndeki bir ilçede yaşayan ve örgün ortaöğretimi terk etmiş 30 kız öğrenci ile onların ebeveynlerinden oluşmaktadır. Veriler görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Görüşmelerde, öğrenci ve aileye ilişkin kişisel, sosyal, ekonomik ve kültürel bilgiler ile çocukların okula devam etmeme nedenlerine ilişkin bilgiler toplanmıştır. Veriler, tematik analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Veri toplama, işleme ve analiz süreçlerinde geçerlik ve güvenirliği artırıcı önlemler alınmıştır. Sonuç olarak çalışma grubundaki kız çocukların okulu terk etmelerinin hayati nedenleri güvensizlik, muhafazakârlık, yoksulluk ve başarısızlık olarak bulunmuştur. Çocukların çoğunluğunun okul terki, iki ya da daha fazla nedenin bir araya gelmesinden kaynaklanmaktadır. Güvensizlik/muhafazakarlık, güvensizlik/yoksulluk ve güvensizlik/muhafazakarlık/yoksulluk, çalışma grubundaki kız çocukların okulu terk etmelerinde öne çıkan nedenlerdir. Terk nedenlerinin birleşimi, öğrenciden öğrenciye farklılaşmaktadır. Bu çerçevede hükümet tarafından okul terkini önlemek amacıyla alınacak tedbirlerin öğrenci bazında çeşitlendirilmesi önerilmektedir.

Reasons for Dropouts of Girls from the Formal Secondary Education Living in Rural Areas

This study, aimed at determining the reasons for dropouts of the formal secondary education of girls living in rural areas, employed phenomenological methodology from the qualitative research approaches. The study group includes 30 female students, who live in a town in the Black Sea Region of Turkey and who dropped out of formal secondary education, and their parents. The data were collected by interview technique. In the interviews, personal, social, economic and cultural information about the students and the families, and the reasons why the children did not attend school were obtained. The data were analyzed using thematic analysis technique. Precautions were taken to increase the validity and reliability of the data collection, processing and analysis processes. As a result, the vital causes for school dropout of the girls in the study group were found as insecurity, conservatism, poverty, and failure. The school dropout of the majority of children is resulted from two or more reasons coming together. Insecurity / conservatism, insecurity / poverty and insecurity / conservatism / poverty are the leading reasons for the girls leaving the school in the study group. The combination of reasons for dropout differs from student to student. It is suggested that, within this context, preventive measures for student dropouts should be diversified by the goverment on a student basis.

PDF

___

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Ward, C. (1995). American Indian high school completion in rural southeastern Montana. Rural Sociology, 60(3), 416-434.
Uysal, A., Alp, M., Şahin, Y., Özden, M. ve Gürcüoğlu, Y. (2006). Ortaöğretimde okulu bırakma olgusunun sosyolojik analizi: Kütahya örneği. Ankara: TÜBİTAK, Proje No: 105K149.
Uysal, A. (2008). Okulu bırakma sorunu üzerine tartışmalar: Çevresel fakörler. Milli Eğitim, (178), 139- 150.
United Nations Development Fund For Women. (2000). Progress of the world’s women 2000. New York: UN Women Headquarters.
UNESCO. (2008). School attendance and enrolment: Global trends and projections. Montreal, Quebec, Canada: UNESCO.
Türnüklü, A. (2000). Eğitbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(4), 527-542.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu. (2014). Aralık 2014 açlık ve yoksulluk sınırı. 14 Mart 2017 tarihinde http://www.turkis.org.tr/ARALIK-2014-ACLIK-VE-YOKSULLUK-SINIRI---d559 adresinden erişildi.
Türkiye İstatitik Kurumu. (2016a). Toplumsal yapı ve cinsiyet istatistikleri, bitirilen son öğrenim kurumu ve cinsiyet oranı, 1975-2015.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2017, 7 Mart). İstatistiklerle kadın, 2016.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016c). İllere göre ortalama hanehalkı büyüklüğü 2008-2016.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016b). Temel doğurganlık göstergeleri, 2001-2015.
Toprak, B., Bozan, İ., Morgül, T. ve Şener, N. (2008). Türkiye'de farklı olmak din ve muhafazakarlık ekseninde ötekileştirilenler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü. (2014). 2015-2019 Stratejik plan. 15 Mart 2018 tarihinde https://tokat.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_12/07083240_stratejkplan.pdf adresinden erişildi.
TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2010). Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde mevzuattaki ve uygulamadaki noksanlıkların tespitine ilişkin rapor. 19 Ağustos 2017 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/kom_rapor.htm adresinden erişildi.
Taylı, A. (2008). Eğitim sisteminde önemli bir sorun: Okulu bırakma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 89-101.
Taş, A., Selvitopu, A., Bora, V. ve Demirkaya, Y. (2013). Meslek lisesi öğrencilerinin okul terk nedenleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1551-1566.
Tan, M., Ecevit, Y., Üşür, S. S. ve Acuner, S. (2000). Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitsizliği: Sorunlar, öncelikler ve çözüm önerileri. İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği.
Şimşek, H. ve Şahin, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri (Şanlıurfa İli örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 41-72.
Şimşek, H. (2012). Güneydoğu Anadolu bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Journal of Theoretical Educational Sciences, 5(1), 90-109.
Şimşek, H. (2011). Lise öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 27-47.
Suh, S. ve Suh, J. (2007). Risk factors and levels of risk for high school dropouts. Professional School Counseling, 10(3), 297-306.
Shrivastava, P., Janghel, G. ve Bhatt, S. (2016). Psychological study on the drop out cases in school going age in the Chhattisgarh state specially Raipur and Jashpur districts. International Journal of Education & Management Studies, 6(1), 85-90.
Sevim, Y. ve Soyaslan, Y. (2009). Hırsızlık suçu faillerinin sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri: Elazığ örneği. Turkish Journal of Police Studies, 11(3), 23-41.
Sekine, K. ve Hodgkin, M. E. (2017). Effect of child marriage on girls’ school dropout in Nepal: Analysis of data from the Multiple Indicator Cluster Survey 2014. PLoS ONE, 12(7), 1-13.
Rumberger, R. W. (2001). Why students drop out of school and what can be done. Dropouts in America: How severe is the problem? What do we know about intervention and prevention? Cambridge: Harvard University.
Reşadiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. (2015). Reşadiye kaymakamlığı ilçe milli eğitim müdürlüğü stratejik planı. 16 Mart 2018 tarihinde http://resadiye.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016 _07/14101959_resadiye_mem_2015_stratejik_plan_son.pdf adresinden erişildi.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.) Ankara: PEGEM Akademi.
Özkan, Y. ve Selcik, O. (2016). Okul sosyal hizmetinin okul erken terki üzerine potansiyel etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1275-1281.
Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Baysan Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 53-60.
Özer, A., Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2011). Türk lise öğrencilerinde okul terkinin yordanması: Aracı ve etkileşim değişkenleri ile bir model testi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 302-317.
Özdemir, S., Erkan, S., Karip, E., Sezgin, F. ve Şirin, H. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okulu terk etme nedenleri ve çözüm önerileri. Ankara: TÜBİTAK Proje No: 107K453.
Özcan, S. (2001). İstatistiksel proses kontrol tekniklerinden pareto analizi ve çimento sanayinde bir uygulama. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 151-174.
Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye'de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14(33), 93-112.
Öğülmüş, S., Aypay, A., Taşpınar, M., Çabuk Kaya, N., Varçın, R., Pişkin, M., … Çam, Z. (2013). Ortaöğretimde sınıf tekrarı, okul terk sebepleri ve örgün eğitim dışında kalan çocuklar politika önerileri raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı ve UNICEF.
Ozankaya, Ö. (1996). Toplumbilim (9. bs.). İstanbul: Cem Yayınevi.
Otaran, N., Sayın, A., Güven, F., Gürkaynak, İ. ve Atakul, S. (2003). Eğitimin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi, Türkiye 2003. Ankara: UNICEF Türkiye Temsilciliği.
Oral, I. ve Mcgivney, E. J. (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı araştırma raporu ve analiz. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
Oğuzkan, F. (1993). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık.
OECD. (2016). Education at a Glance 2016: OECD indicators. Paris: OECD Publishing.
Milliyet Gazetesi. (2015, 18 Şubat). Her 4 saatte 1 kadın tecavüze uğruyor. 13 Ağustos 2017 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/her-4-saatte-1-kadin-tecavuze-gundem-2015440/ adresinden erişildi.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim (1. Dönem) 2016/'17. Ankara: MEB.
Milli Eğitim Bakanlığı ve UNICEF. (2009). Devamszılık ve okulu terk riski durum saptaması ve ihtiyaç analizi araştırma raporu (Taslak). Ankara: MEB.
Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. (2016). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2015/'16. Ankara: MEB.
Miles, B. M. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage.
McNeal, J. R. (1997). Are students being pulled out of high school? The effect of adolescent employment on dropping out. Sociology of Education, 70(3), 206-220.
Makwinja-Morara, V. M. (2007, Haziran). Female dropouts in Botswana junior secondary schools: How much of a crisis is it? (Doktora tezi). Ohio State University, Ohio.
Kennelly, L. ve Monrad, M. (2007). Approaches to dropout prevention: Heeding early warning signs with appropriate interventions. Washington: National High School Center at the American Institutes for Research.
Kearney, C. A. (2008). School absenteeism and school refusal behavior in youth: A contemporary review. Clinical Psychology Review, (28), 451-471.
Karuppusami, G. ve Gandhinathan, R. (2006). Pareto analysis of critical success factors of total quality management: A literature review and analysis. The TQM Magazine, 18(4), 372-385.
Kalaycıoğlu, E. ve Toprak, B. (2004). İş yaşamı, üst yönetim ve siyasette kadın. İstanbul: TESEV Yayınları.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2017, 1 Ocak). 2016 yılı kadın cinayetleri raporu. 15 Mart 2017 tarihinde https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2786/kadin-cinayetlerinidurduracagiz-platformu-2016-yili-raporu adresinden erişildi.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2016, 7 Ocak). 2015 yılı kadın cinayetleri raporu. 17 Mart 2017 tarihinde https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2551/kadin-cinayetlerinidurduracagiz-platformu-2015-yili-raporu adresinden erişildi.
İnsan Hakları Derneği. (2017, 14 Nisan). 2016 Yılı Türkiye insan hakları ihlalleri: Fiili otoriter başkanlık dönemi. 13 Ağustos 2017 tarihinde http://www.ihd.org.tr/2016-yili-turkiye-insan-haklari-ihlallerifiili-otoriter-baskanlik-donemi/ adresinden erişildi.
İlhan Tunç, A. (2009). Kız çocuklarının okula gitmeme nedenleri Van ili örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 237-269.
Inglésa, C. J., Gonzálvez-Maciáb, C., García-Fernándezb, J. M., Vicentb, M. ve Martínez-Monteagudob, M. C. (2015). Current status of research on school refusal. European Journal of Education and Psychology, 8(1), 37-52.
House of Representatives Standing Committee on Employment, Education and Training. (1996). Truancy and exclusion from school: Report of the inquiry into truancy and exclusion of children and young people from school. Canberra: Australian Government Publishing Service.
Hoşgörür, V. ve Polat, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okula devamsızlık nedenleri (Söke ilçesi örneği). MSKU Journal of Education, 2(1), 25-42.
Harris, K. D. (2014). In school and on track. California, USA: Office of the Attorney General.
Günöz, M. (2007). Türkiye'de çocuk işçiliği sorunu ve çözüm önerileri. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.) Ankara: ANI Yayıncılık.
Eğitim Reformu Girişimi. (2009). Eğitimde eşitlik politika analizi ve öneriler. İstanbul: ERG.
Dilli, C. (2006). Zorunlu eğitim çağında bulunan kız çocuklarının okula gitmeme nedenleri (Şırnak ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Elazığ.
Dekkers, H. ve Claassen, A. (2001). Dropouts-disadventeged by defination? A study of the perspective of very early school leavers. Studies in Educational Evaluation, 27(4), 341-354.
Coşkun, S. ve Bebiş, H. (2014). Şiddetin okul sağlığına etkisi ve hemşirelik. Cumhuriyet Nursing Journal, 3(1), 15-23.
Cindoglu, D. ve Unal, D. (2017). Gender and sexuality in the authoritarian discursive strategies of ‘New Turkey’. European Journal of Women’s Studies, 24(1), 39-54.
Christensen, L. B., Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (A. Aypay, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
Campbell, L. A. (2003). As strong as the weakest link: Urban high school dropout. The High School Journal, 87(2), 16-24.
Börkan, B., Levent, H., Dereli, O., Bakış, O. ve Pelek, S. (2014). Temel belirleyicileri açısından ilköğretimde okula devam ve devamsızlık. İstanbul: MEB, ERG, UNICEF.
Bowers, A. J., Sprott, R. ve Taff, S. A. (2013). Do we know who will drop out? A review of the predictors of dropping out of high school: Precision, sensitivity, and specificity. The High School Journal, 96(2), 77-100.
Bowers, A. J. ve Sprott, R. (2012). Examining the multiple trajectories associated with dropping out of high school: A growth mixture model analysis. The Journal of Educational Research, (105), 176-195.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu. (2014). Sayılarla dünya çocuklarının durumu. NY, USA: UNICEF.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu. (2003). Çocuklarımız için bir fark yaratalım. Ankara: UNICEF Türkiye Milli Komitesi.
Bayhan, G. ve Dalgıç, G. (2012). Liseyi terk eden öğrencilerin tecrübelerine göre okul terki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 107-130.
Balcı, A. (2000). Örgütsel gelişme kuram ve uygulama. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bakış, O., Levent, H., İnsel, A. ve Polat, S. (2009). Türkiye'de Eğitime Erişimin Belirleyicileri. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
Baker, M. L., Sigmon, J. N. ve Nugent, M. E. (2001). Truancy reduction: Keeping students in school. Juvenile Justice Bulletin, (September), 1-15.
Aslan, G. (2015). Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet algılarına ilişkin metaforik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 40(181), 363-384.
Aslan, G. (2011). Gender perceptions of preservice teachers. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(2), 241-254.
Arastaman, G. ve Balcı, A. (2013). Investigation of high school students’ resiliency perception in terms of some variables. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), 915-928.
Aküzüm, C., Yavaş, T., Tan, Ç. ve Uçar, M. B. (2015). İlköğretim kurumu öğrencilerinin devamsızlık ve okul terki nedenleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 167-191.
Aktan, C. C. (2012). Organizasyonlarda toplam kalite yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 235-262.
Adıgüzel, A. (2013). Kız çocuklarının okullaşma engelleri ve çözüm önerileri (Şanlıurfa Örneği). EKEV Akademi Dergisi, 17(56), 325-344.