Five factor personality traits as predictor of trait anger and anger expression

Bu araştırmanın amacı, beş faktör kişilik özelliklerinin sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarını anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığının saptanmasıdır. Araştırmaya toplam 580 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin 313’ü kız ve 267’si erkek öğrencidir. Araştırma verileri Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi ve Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarz Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre beş faktör kişilik özellikleri (nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk) bütün olarak sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarını (öfke-içte, öfke-dışa ve öfke kontrol) anlamlı düzeyde yordadığı anlaşılmıştır.

Sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının yordayıcısı olarak beş faktör kişilik özelliği

The purpose of present research study is to determine if five factor personality traits significantly predict trait anger and anger expression styles. A total number of 580 students (313 girls and 267 boys) participated in the study. Adjective Based Personality Test and State-Trait Anger Expression Inventory scales were employed for the study. According to the findings of the study, it was seen that five factor personality traits (neuroticism, extraversion, openness to experiences, agreeableness and conscientiousness) as a whole, significantly predict trait anger and anger expression styles (anger-in, anger-out and anger control).

PDF

___

Albayrak, B. & Kutlu, Y. (2009). Ergenlerde öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (3), 57-69.
Arslan, C. (2010). Öfke ve öfkeyi ifade etme biçimlerinin, stresle başa çıkma ve kişiler arası problem çözme açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi,10 (1), 1-38.
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Nolen-Hoeksema, S. (1996). Introduction to psychology. (Translator: Yavuz Alagon). Ankara: Arkadaş Publishing.
Bacanlı, H., İlhan, T., & Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: sıfatlara dayalı kişilik testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 261-279.
Biaggio, M.K. (1989). Sex differences in behavioral reactions to provocation of anger. Psychological Reports, 64, 23-26.
Bozkurt, S. & Çam, O. (2010). Çalışan ergenlerde öfke bileşenleri ile ruhsal belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Nöropsikiyatri Arşivi, 47, 105-110.
Boyd, M.A., (2002), Psychiatric nursing contemporary practice. Second Edition, Philadelphia: Lippincott.
Bulut Serin, N. & Genç, H. (2011). The effects of anger management Education on the anger management skills of adolescents. Education and Science, 36 (159), 236-254.
Burger, J. M. (2006). Kişilik. (Çeviren: İnan Deniz ERGUVAN SARIOĞLU), İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
Carver, C. S., & Scheier, M. F. (2000). Perspective on personality (4th ed.). Boston; Allyn & Bacon.
Cenkseven, F. (2003). Öfke yönetimi becerileri programının ergenlerin öfke ve saldırganlık düzeylerine etkisi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2 (4), 153–167.
Chamorro-Premuzic, T. (2008). Personality and individual differences. Blackwell publishing.
Cooper, C. (2002). İndividual differences. NY: Oxford university press.
Costa, P. T., McCrae, R. R., & Dye, D. A. (1991). Facet scales for agreeableness and conscientiousness: A revision of the NEO personality inventory. Personality and Individual Differences, 12 (9),887-898.
Çeçen, A. R.(2002). Duyguları yönetme becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının duyguları yönetme becerileri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Deffenbacher, J.L., Oetting, E.R., Lynch, R.S. & Morris, C.D. (1996). The expression of anger and its consequences. Behavioral Research and Therapy, 34 (7), 575–590.
Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., Thwaites, G. A., Lynch, R. S., Becker, D. A., Stark, R. S., et al.(1996). State–trait anger theory and the utility of the Trait Anger Scale. Journal of Counseling Psychology, 43, 131–148.
Demirkan, S. (2006). Özel sektördeki yöneticilerin ve çalışanların bağlanma stilleri, kontrol odağı, iş doyumu ve beş faktör kişilik özelliklerinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Digman, J. M. (1990). Personality structure: Emergence of the five-factor model. Annual Review of Psychology, 41, 417-440.
Doğan, S., Güler, H., & Kelleci, M. (2001). Hastaların öfkeli davranışları karşısında hemşirelerin yaklaşımları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yükseokulu Dergisi, 5(1), 26–32.
Funder, D. C. (1997). The personality puzzle. New York: Norton.
Gençoğlu, C. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyimserlik düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Goldberg, L. R. (1990). An alternative “description of personality”: The big-five factor structure. Journal of Personality and Social Psychology, 59 (6), 1216-1229.
İstengel, A. M. (2006).Okul rehber öğretmenlerinin kişilik özellikleri ve iş stresleri arasındaki ilişki düzeyinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kısaç, İ. (1999). Üniversite öğrencilerinin sürekli öfke ve öfke ifade biçimi düzeyleri. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Dergisi, 1 (1), 63–74.
Köknel, Ö. (1982). Kaygıdan mutluluğa kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Kulaksızoğlu, A. (2001). Ergenlik psikolojisi. 4. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
McCrae, R. R., & Costa, P T.. Jr. (1985). Openness to experience. In R. Hogan & W. H. Jones (Eds.).
Perspectives in personality (Vol. 1. pp. 145-172). Greenwich. CT: JAI Press. McCrae, R. R., & John, O.P. (1992). An introduction to the five factor model and its applications.Journal of Personality, 60, 175-215.
Mete, C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özer, A.K. (1994). Sürekli öfke (SL-ÖFKE) ve öfke ifade tarzı (ÖFKE-TARZ) ölçekleri ön çalışması.Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 26–35.
Savaşır, I. & Şahin, N.H. (1997). Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları No:9.
Shaver, P. R., & Brennan, A. K. (1992). Attachment styles and the big five personality traits: Their connections with each other and with romantic relationship outcomes. Personality and Social Psychology Bulletin, 18 (5), 536-545.
Somer, O., Korkmaz, M., & Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanterinin geliştirilmesi-I: Ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 21-33.
Sosyal, A. Ş., Can, H. & Kılıç, K. M. (2009). Üniversite öğrencilerinde a tipi davranış örüntüsü ile öfke ifadesi arasındaki ilişkinin analizi ve cinsiyetler açısından karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri,12, 61-67.
Starner, T.M., Peters, R.M. (2004). Anger expression and blood pressure in adolescents. The Journal of School Nursing, 20 (6), 335-342.
Törestad, B. (1990). What is anger provoking? A psychological study of perceived causes of anger,Aggressive Behavior, 16, 9-26.
Yaşar, V. (2006). Farklı liselerde öğrenim görmekte olan 16-18 yaş grubundaki öğrencilerin denetim odağı düzeyleri ile bazı kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.