Turhan MENTEŞ, Arif ALTUN, Gökhan AKÇAPINAR

Hipermetinsel ortamlarda önbilgi düzeylerinin gezinim profilleri üzerine etkisi

Bu çalışmada, Visual Basic programlama dili kullanılarak veritabanı işlemleri yapma ile ilgili farklı önbilgi düzeyine sahip bireylerin hipermetinsel ortamlarda gerçekleştirdikleri öğrenme amaçlı gezinim analiz edilmiştir. Eğitim materyali olarak araştırmacılar tarafından ağsal yapıda tasarlanan tek tip hipermetinsel ortam kullanılmıştır. Öğrencilerin gerçekleştirdikleri gezinim süresince izledikleri yol ve sayfalarda geçirdikleri süreler sunucu bilgisayar üzerinde log dosyalarına kaydedilmiştir. Aynı zamanda, bireylerin gezinme sürecindeki göz hareketleri de göz izleme cihazı yardımı ile kaydedilmiştir. Toplanan veriler analiz edildiğinde, önbilgi düzeyinin ağsal hipermetinsel ortamlardaki gezinim sürecine etkisi olduğu görülmüştür. Farklı önbilgiye sahip bireylerin gerçekleştirdikleri gezinimin yapısal olarak farklı olduğu; düşük önbilgiye sahip bireylerin kaybolmuşluk hissini daha fazla algıladığı ve düşükön bilgiye sahip bireylerin yüksek önbilgiye sahip bireylere göre daha yüzeysel gezinim gerçekleştirdikleri söylenebilir. Göz hareketleri ve gezinimlerinin yapısal analizi de bu bulguları desteklemektedir.

The effect of prior knowledge on navigational profiles in hypertext environments

The purpose of this study is to analyze how readers with varying prior knowledge navigate in hypertext learning environments. A standardized networked-structure hyper textual environment was developed by the first author and it was used as the learning material. Readers’ navigation paths and time duration on each page were recorded in log files. In addition, readers’ eye movements were also recorded during their navigation. Data analyzes showed that readers’ navigation patterns were differed across their prior knowledge levels. Low prior knowledge (LPK) readers felt more disoriented than high level prior knowledge (HPK) readers. Moreover, LPK readers were observed to navigate at the surface, rather than deep level. Navigational patterns and eye movement data also supported these findings.

PDF

___

Ahuja, J., & Webster, J. (2001). Perceived disorientation: an examination of a new measure to assess web design effectiveness. Interacting with Computers, 14, 15-29.
Akçapınar, G., & Altun, A. (2009). Çevrimiçi Ortamlarda Kullanıcı Gezinim Davranışlarının Anlaşılabilmesi İçin Veri Toplama ve Analiz Aracı Geliştirilmesi. 3. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumu. Trabzon.
Altun, A. (2003). Understanding hypertext in the context of reading on the web: Language learners’ experience. Current Issues in Education [On-line], 6(12).
Amadieu, F., Gog, T. V., Paas, F., Tricot, A., & Mariné, C. (2009). Effects of prior knowledge and concept-map structure on disorientation, cognitive load, and learning. Learning and Instruction(19), 376-386.
Amadieu, F., Tricot, A., & Mariné, C. (2009). Prior knowledge in learning from a non-linear electronic document: disorientation and coherence of the reading sequences. Computers in Human Behavior(25), 381-388.
Botafogo, R. A., Rivlin, E., & Shneiderman, B. (1992). Structural analysis of hypertexts: identifying hierarchies and useful metrics. ACM Transactions on Information Systems, 10, 142-180.
Calisir, F., & Gurel, Z. (2003). Influence of text structure and prior knowledge of the learner on reading comprehension, browsing and perceived control. Computers in Human Behavior, 19, 135–145.
Cangöz, B., & Altun, A. (2010). Bilgisayar geziniminde örtük bellek ve algılanan oryantasyon kaybının rolü. 16. Ulusal Psikoloji Kongresi . Mersin: Mersin Üniversitesi.
Conklin, J. (1987). Hypertext: An introduction and survey. IEEE Computer, 20(7), 17-41.
Edwards, D. M., & Hardman, L. (1999). Lost in hyperspace: Cognitive mapping and navigation in a hypertext environment. R. McAleese içinde, Hypertext: Theory into Practice (s. 90-105). Exeter: Intellect (UK); 2 Rev Sub edition (November 1998).
Güyer, T., & Güyer, S. (2009). Hiperortam ve Gezinmenin Modellenmesi Öğretim Amaçlı Web Tasarımı Uygulamaları. Ankara: Nobel Basımevi.
Gwizdka, J., & Spence , I. (2007). Implicit measures of lostness and success in web navigation. Interacting with Computers., 19(3), 357-369.
Herder, E. (2003). Revisitation Patterns and Disorientation. In Proceedings of the German Workshop on Adaptivity and User Modeling in Interactive Systems ABIS 2003 (s. 291-294). Karlsruhe: University of Karlsruhe.
Hua, Q., & Pei-Luen Patrick, R. (2009). A Method for Reducing Disorientation in Hypermedia Educational Systems. Tsinghua Science and Technology, 14(5), 655-662.
Just, M. A., & Carpenter, P. A. (1976). Eye fixations and cognitive processes. Cognitive Psychology, 8, 441-480.
Juvina, I., & Herder, E. (2005). The Impact of Link Suggestions on User Navigation and User Perception. L. Ardissono, P. Brna, & A. Mitrovic içinde, User Modeling 2005 (s. 483-492). Heidelberg: Springer Berlin.
McDonald, S., & Stevenson, R. J. (1996). Disorientation in hypertext: the effects of three text structures on navigation performance. Applied Ergonomics, 27(1), 61-68.
McEneaney, J. (2001). Graphic and numerical methods to assess navigation in hypertext. Int. J. Human-Computer Studies, 55, 761-786.
Otter, M., & Johnson, H. (2000). Lost in hyperspace: metrics and mental models. Interacting with Computers, 13, 1-40.
Puerta Melguizo, M. C., Lemmert, V. R., & van Oostendorp, H. (2006). Lostness, Mental Models and Performance. Current Research in Information Sciences and Technologies, 1, 256-260.
Shih, P.-C., Mate, R., Sanchez, F., & Munoz, D. (2004). Quantifying usernavigation patterns: a methodology proposal. 28th International Congress of Psychology in Bejing. Bejing.
Smith, P. A. (1996). Towards a practical measure of hypertext usability. Interacting with Computers, 365-38.
Somyürek, S., Güyer, T., & Atasoy, B. (2008). The effects of ındıvıdual dıfferences on learner’s navıgatıon. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 32-40.