CÂBİR B. ABDULLAH'IN HADİS RİVAYET METODU

Geçmişte olduğu gibi günümüz insanının da düştüğü cehalet buhranından kurtulması tek hak din olan İslam'ı doğru anlayıp yaşamasıyla mümkündür. Bunun için Kur'an eğitim ve öğretimi yanında O'nun hayata yansıması olan Sünnet'i, yani Hz. Peygamberin hadislerini doğru anlayıp hayatlarına aksettirmeleri önemlidir. Bu da ancak hadislerin, doğru, verimli ve etkili bir eğitim ve öğretim metoduyla verilmesiyle mümkün olacaktır. İşte bu bağlamda İslam'ı doğru yaşayan ve Sünnet'in ilk taşıyıcı nesli olan sahâbenin hadis rivâyet metodunu, başka bir ifadeyle nasıl bir Sünnet eğitim ve öğretim metodu izlediklerini bilmek gerekir. Bu makalede hadis rivayetinde muksirûn sahâbîlerden biri olan Câbir b. Abdullâh'ın (r.a.) (ö. 78) hadis rivayet metodu ele alınmıştır. Medineli ilk genç Müslümanlardan biri olan Câbir, hazarda Rasûlullah'ın yanında bulunmanın yanında Bedir ve Uhud dışındaki tüm gazvelerinde de hep onun yanında olmuştur. Bu sayede tahammül ettiği hadislerin ekseriyetini ilk kaynağından semâ'en ve görerek almıştır. O, Hz. Peygamber'in vefatından sonra da üç çeyrek asırdan fazla yaşayarak Sünnet'in edâsında büyük bir imkân elde etmiştir. Elde ettiği engin ilim ve kazandığı yüksek tecrübe sayesinde takip ettiği rivayet metodunun, hadislerin doğru anlaşılması ve öğretilmesinde günümüze de ışık tutacağı düşünülerek araştırılması gerekli görülmüştür

THE HADITH REPORT METHOD OF CÂBİR B. ABDULLAH

Getting rid of crisis of today's jahiliyyah as before is only possible by understanding and living Islam as lone true religion. That is why in addition to the education of Koran its reflection on human life known as Hadiths of Prophet are important to be known and lived truly. The true, fruitful and effective education method of hadiths make this possible. In this context, it is vital to know the hadith report method of first generation companions of Prophet living Islam in true way. In this article, the hadith report method of one of the top reporters of the hadith Câbir b. Abdullah. As being one of the young Muslims from Madinah Cabir had been with Prophet in Bedir and Uhut wars. He always accompanied Prophet in other wars as well. That is because took hadiths from original source Prophet by hearing and seeing. He lived three quarters of years after the death of Prophet to practice his hadiths. Since he got a deep knowledge (ilim) and huge experience in understanding and teaching of hadiths by his own report method, it is required to search him in order to shed light on today's studies of hadiths

PDF

___

A'ZAMÎ, Muhammed Mustafa, İlk Devir Hadis Edebiyatı, İz Yayıncılık, İstanbul, 1993.
ABDURREZZÂK, Ebû Bekir b. Hemmâm, Musannef, (Ma?mer b. Râşid'in Câm?'i ile birlikte), Thk. Habîburrahmân el-A?zamî, el-Meclisü'l-?İlmî-el-Mektebetü'l-İslâmî, Beyrut AGİTOĞLU, Nurullah, Hadis ve Bağlam, Kitabi Kitabevi, İstanbul 2015.
AHMED b. HANBEL, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, Müsned, Thk. Şu'ayb el-Arnavût ve diğerleri, Müessesetu'r-Risâle, (I-L), Beyrut 1999/1420.
BARDAKOĞLU, Ali, "Dini Bilgi ve Günümüzde İslam", MÜHF-HAD, 2015, Cilt 21, Sayı 2.
BUHÂRÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmaîl b. İbrâhîm, el-Câmiu's-sahîh, Nşr, Mustafa Dîb el-Bûğa, Dâru İbn Kesîr, Beyrut 1993.
COŞKUN, Selçuk, Hadise Bütüncül Bakış, İFAV, İstanbul 2011.
ÇAKAN, İsmail Lütfü, Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları, İFAV, İstanbul DİHLEVÎ, Şah Veliyullâh, Huccetü'l-lahi'l-Baliğa, (I-II), Thk. Seyyid Sâbık, Dâru'l-Cîl, Beyrut 2005/1426.
EBÛ DÂVÛD, Suleyman b. Eş'as es-Sicistânî, Sünen-u Ebî Dâvud, Dâru'l-Efkâr, Riyâd /1420.
EBU NU'AYM, Ahmed b. Abdillah el-Isbehânî, Ma'rifetu's-Sahâbe, (I-VII), Thk. 'Adil b. Yusuf el-'Azâzî, Dâru'l-Vatan li'n-Neşr, Riyâd 1998/1419.
EFENDİOĞLU, Mehmet, "Sa'd b. Muâz", DİA, XXXV, 375. El-İSFAHANÎ, Abdullah b. Ca'fer b. Hayyân, Ahâdîsu Ebi'z-Zübeyr, Thk. Bedr b. Abdullah el-Bedr, Mektebetu'r-Rüşd, Riyâd 1996/1417.
El-ELBÂNÎ, Muhammed Nasıruddin, Silsiletü'l-Ahâdîsi'd-Da'îfe ve'l-Mevdûa, Dâru'l- Ma'arif, Riyâd 1992.
ER-REMÂHURMUZÎ, Ebû Muhammed el-Hasan b. Abdurrahman b. Hallâd, el- Muhaddisu'l-Fâsıl Beyne'r-Râvî Ve'l-Vâ'î, Thk. Muhammed Accâc, el-Hatîb, Beyrut GÖRMEZ, Mehmet, Gazali'de Sünnet, Hadis ve Yorum, Otto Yayınları, Ankara 2014. , Hadis İlminin Temel Meseleleri, Otto Yayınları, Ankara 2014. , Sünnet ve Hadis'in Anlaşılmasında Metodoloji Sorunu, Otto Yayınları, Ankara
GÜNER, Osman, Ebû Hureyre'nin Hadisçiliğine Yönelik Eleştiriler, İnsan Yayınları, İstanbul 2011.
HÂKİM EN-NEYSÂBÛRÎ, Ebû Abdillâh el-Hâkim en-Neysâbûrî, el-Müstedrek ale's- Sahîhayn, (I-IV), Dâru'l-Ma'rife, Beyrut trz. El-HAMEVÎ, Yakut b. Abdullah, Mu'cemu'l-Buldân, I-V, Dârü Sâdir, Beyrut, 1977/1397, el-HEYSEMÎ, Nûreddîn 'Alî, Mecmaü'z-Zevâid, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1412.
İBN ABDİLBER, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed en-Nemerî el-Endelüsî, el- İsti'âb fî Ma'rifeti'l-Ashâb, Tsh. 'Adil Mürşid, Dâru'l-İ'lâm, 'Ammân 2002/1423. , et-Temhîd, (I-XXVI), Thk. Mustafâ b. Ahmed el-?Alevî-Muhammed
Abdülkebîr el-Bekrî, Müessesetü'l-Kürtûba, Mağrib 1982/1402.
İBN 'ASÂKİR, Ebu'l-Kasım Ali b. el-Hasen b. Hibbetullah b. Abdullah, Târîhu Medîneti Dimaşk, (I-XXC), Dâru'l-Fikr, Beyrut 2001/1421.
İBN EBÎ ŞEYBE, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed, Musannef, Thk. Muhammed Avvâme, (I-XXVI), Müessesetü ?Ulûmi'l-Kur'an/Dâru Kurtuba, Beyrut 2006/1427.
İBN HACER, Ebû'l-Fadl Ahmed b. Ali b. Hacer el-'Askalânî, el-İsâbe fî Temyîzi's- Sahâbe, Thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî-Abdussened Hasan Yemâme, (I-XVI), Kahire 2008/1429.
İBN HİBBÂN, Muhammed b. Hibban b. Ahmed Ebu Hatim et-Temimi el-Busti, Sahîhu İbn Hibban bi Tertibi İbn Belban, (I-XVIII), Thk. Şuayb el-Arneut, Muessesetu'r-Risale, Beyrut 1993/1414.
İBN MÂCE, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî, Sünenu İbn Mâce, Thk. Muhammed Fuad Abdulbakî, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabi, Beyrut 1975.
İBN SA'D, Muhammed b. Sa'd b. Meni', et-Tabakâtu'l-Kübrâ, (I-VIII), Thk. İhsân Abbâs, Dâru Sâdir, Beyrut 1968. , Kitâbu't-Tabakât'u-l Kübrâ, (I-XI), Thk. Ali Muhammed Ömer, Mektebetu'l- Hânecî, Kahire 2001. , Kitâbu't-Tabakât'u-l Kübrâ, Dâru's-Sadr, Beyrut tsz., (I-VIII), el-Mektebetu'ş- Şamile 3,61.
İBN SALÂH, Osman b. Abdurrahman eş-Şehrezûrî, Mukaddimetu İbn Salâh/'Ulûmu'l- Hadîs, Thk. Nureddin 'Itr, Dâru'l-fikr Beyrut 1986/1406.
İBNÜ'L-ESÎR, Mecduddîn, Câmiu'l-Üsûl fî Ahâdîsi'r-Rasûl, Thk. Abdulkadir el-Arnavut, Dâru'l-Beyân, Baskı y.y. 1969/1389.
İBNÜ'L-ESÎR, İzzuddîn, Usdu'l-Ğâbe fî Ma'rifeti's-Sahâbe, (Thk. Ali Muhammed Mi'vad-'Âdil Ahmed Abdulmevcûd), Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut 1994/1415.
KANDEMİR, M. Yaşar, "Abdullah b. Ömer b. Hattâb" DİA, İstanbul 1988, I, 127.
MÜSLİM, Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, Nşr. Muhammed Fuad Abdulbaki, Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, Beyrut trz. EN-NEMÎRÎ, İbn Şebbe, Târîhu'l-Medîneti'l-Münevvere, thk. Fuhaym Muhammed Şeltut, (I-IV), Mekke 1979/1399.
Nesâî, Ahmed b. Şu'ayb en-Nesâî, Sünenü'n-Nesâî, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut, 1420
MÂLİK, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes, Muvatta, Kahire 1994
NUH, Seyyid Muhammed, Sahâbe Neslinin Hadis İlmine Katkıları, Trc. Mehmet Eren, Ravza Yayınları, İst. 2010.
OKİÇ, Tayyip, Bazı Hadis Meseleleri Üzerine Tetkikler, Osman Yalçın Matbaası, İstanbul, ÖZAFŞAR, Mehmet Emin, Hadis İlmine Giriş, Dem Yayınları, İstanbul, 2009.
ES-SÂBÛNÎ, Muhammed Alî, Min Kunûzi's-Sünne, el-Mektebetu'l-'Asiriyye, Beyrut SAHÂVÎ, Şemsuddîn, et-Tuhfetü'l-Latîfa fî Târîhi'l-Medînet'ş-Şerîfe, (I-III), Esad Trabzonî el-Huseynî, 1979.
SIDDÎKÎ, M. Zübeyr, Hadis Edebiyatı Tarihi, YZY Yeni Zamanlar, İstanbul 2014.
SUPHİ ES-SÂLİH, Subhî b. İbrâhîm es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Istılahları, Çev. M. Yaşar Kandemir, İFAV, İstanbul 2007.
SÜYÛTÎ, Celâluddîn, Miftâhu'l-Cenne fî'l-İhticâci bi's-Sünneti, İdâretu't-Tebâeti'l- Munîriyye, Mısır tsz. ŞÂFİ?Î, Muhammed b. İdris, el-Ümm, thk. Rıf'at Fevzî Abdulmuttalib, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut 1393.
ED-DİHLEVÎ, Şah Veliyyullah, Huccetü'l-lahi'l-Baliğa, (I-II), Thk. Seyyid Sâbık, Dâru'l- Cîl, Beyrut 2005/1426.
TAHÂVÎ, Ebû Cafer, Şerhu Ma'âni'l-Âsâr, (I-IV), Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut 1399.
TAYÂLİSÎ, Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd, Müsned-u Ebî Dâvûd et-Tayâlisî, (I-IV), Thk. Muhammed b. Abdulmuhsin et-Türkî, Dâru Hecer, Cîze 1999/1420.
TİRMİZÎ, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre, el Câmiu's Sahîh/Sünenü't-Tirmizî, (I-V), Thk. Ahmed Muhammed Şâkir ve diğerleri, Dâru'İhyâi't-Turâsi'l-Arâbî, Beyrût /1382. ?UMERÎ, Diyâ Ekrem, ?Asru'l-Hilâfe er-Râşide, Mektebetu'l-?Ebiykân, Riyâd tsz.
ZEHEBÎ, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân, Siyerü A?lâmi'n-Nübelâ, Thk. Beşşâr ?Avvâd Ma?rûf ve diğerleri, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1982/1402. , Târîhu'l-İslâm ve Vefeyâtu'l-Meşâhîri ve'l-A'lâm, Thk. Ömer Abdusselam, (I
LIII), Dâru'l-Kitâbi'l-'Arabî, Beyrut 1987/1407.
ZİRİKLÎ, Hayruddîn, el-A'lâm, (I-VIII), Dâru'l-İlmi li'l-Melâyîn, Beyrut 2002.