SUÛD SELEFİYYESİ'NİN HADÎS ANLAYIŞI

Selefîlik İslâm düşünce tarihinin önemli fırkalarından biridir. Tarihî kökenleri değişmemekle beraber günümüzde Selefiyye içerisinde siyasi, fikrî veya ideolojik yönü ön plana çıkan farklı yönelişler ortaya çıkmıştır. Ancak çıkışı itibariyle Ehl-i Hadîs geleneğine dayanan Selefiyye'nin Hadîs ve Sünnet'e verdiği önem geçmişte olduğu gibi bugün de devam etmektedir. Bu araştırmamızda Suûdi Arabistan devletinin kuruluş ideolojisi olan Vehhâbilik'le birlikte bu devletin âdeta resmî mezhebi durumundaki Selefiyye'nin Hadîs anlayışını inceledik. Bazı çevrelerce Selefi'lerin veya Vehhâbî'lerin Hadîs'e ve Sünnet'e pek önem vermedikleri veya inkâr ettikleri iddia edilmekte ise de, yaptığımız araştırma neticesinde bunun gerçekle bir ilgisinin olmadığı görülmüştür. Özellikle Hadîs'in hüccet değeri, Hadîs Vahiy ilişkisi ve Haber-i Vâhit'le amel meselelerinde selefiyyenin oldukça radikal sayılabilcek bir görüş benimseyerek Hadîs ve Sünnet'e sahip çıktığı görülmektedir. İçinde bulunduğumuz asırda Suûdi Arabistan Selefiyyesi'nin Hadîs alanında yaptığı önemli katkılar bunun bir kanıtıdır. Günümüzde internet aracılığıyla Hadîs'e dair eserlerin 'pdf' halinde araştırmacılara sunulması, eş-Şamile gibi Hadîs programı, Wakfeya ve Mülteka Ehli'l-Hadîs gibi internet siteleri Suûd âlimlerinin katkılarıyla gerçekleştirilmiştir

THE HADITH UNDERSTANDING OF SAUDIARABIASALAFIYYAH

Salafism is one of the most prominent sects in the history of Islamic thought. Salafiyya has undergone changes due to various political crosscurrents prevailing throughout various periods; with its historical roots, intellectual or ideological underpinnings coaxad with different approaches towards this movement have also emerged making its presence felt. However, the Ahl al Hadith tradition is concerned by Selefiyye, the importance given to hadith and sunnah continues today as was the case in the past. In this study we examined Salafiyyah within the context of our understanding of the tradition which is grounded in the founding ideology of the state in the case of Saudi Arabia, a country which has official denomination of Vahhâbism espoused on the state level. It has been claimed by some people that; Wahabis and Salafists don't care about hadith and sunnah and they even deny them. Yet, in our research, we found that this claim is not true. In terms of issues like hadith, reliability value of hadith, divine inspiration and acting according to hadith, Salafiyya embraces the idea of advocating hadith and sunnah. In this century, the contribution of the Salafiyya of Saudi Arabia in the area of hadith is a proof of that. Nowadays, the access to pdf hadith documents is through programs like eş-Şamile, Wakfeya and Mülteka Ehli'l-Hadîs which are founded through the contributions of Saudi scholars. In our research, we wanted to show the hadith approach of Saudi Salafiyya

PDF

___

KUR'AN-I KERİM.
EL-ABÛD, Salih b. Abdullah, Akidetü'ş-Şeyh Muhammed b. Abdülvehhâb es-Selefiyye ve Eseruha fi'l-Âlemi'l-İslâmi, İslâm Üniversitesi Yay. Medine 1408.
'AZZÂMÎ, Halil b. İbrahim Molla Hâtır, "es-Sünnetü'n-Nebeviyye Vahyun", "Cuhudu'l- Memleketi'l-Arabiyye Sempozyumu", Medine 2004. es-Suûdiyye fi Hidmeti's-Sünne ve's-Sireti'n-Nebeviyye
EL-ACLÛNİ, İsmail b. Muhammed, Keşfü'l-Hafa, Mektebetü'l-Kudus 1350.
EL-ÂCÜRRÎ, Ebû Bekr Muhammed, Kitabu'ş-Şerîa, Tahkîk: Abdullah b. Ömer ed- Dümeycî, Dâru'l-Vatan, Riyad 1997.
AHMED B. HANBEL, eş-Şeybânî Ebû Abdullah,el- Müsned, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
ALU M'ADİ, Abdullah b. İbrahim b. Abdurahman, el-Cuhûdu'l-Hadîsiyye li Semâheti'ş- Şeyh Abdülazîz b. Bâz, Riyad 1426.
EL-ÂLÛSİ, Şihâbu'd-Dîn Mahmut, Rûhu'l-Maâni fi Tefsiri'l-Kur'âni'l-Azîm, Dâru İhyai't-Turasi'l-Arabi, Beyrut Tsz.,
EL-ASKALÂNÎ, Ali b. Ahmed b. Hacer, Fethu'l-Bâri bi Şerhi Sahhi'l-Buhari, Tahkik: Muhibbu'd-Din Hatip, Daru'l-Kütübi's-Selefi, Riyad 1423.
EL-BAĞDÂDÎ, Hatip Ebu Bekr Ahmed b. Abdülmecid b. Aliel-Kifâye fi İlmi'r-Rivâye, Tahkîk: Ahmed Ömer Hâşim, Dâru'l-Kitabi'l-Arabi, Beyrut 1986.
___ Tarîhu Bağdâd, Tahkîk: Beşşar Avvâd Marûf, Dâru'l-Ğarb el-İslâmi, Beyrut 2001.
EL-BEĞAVÎ, Ebû Muhammed Hüseyin b. Mesud, Tefsiru'l-Beğavi, Riyad 1993.
EL-BEYHAKÎ, Ebu Bekr Ahmed b. Hüseyin, es-Sünenu'l-Kübra, Tahhkik: Muhammed Abdülkadir Ata, Darü'l-Kutubi'l-lmiyye, Beyrut 1424.
EL- BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail Ebû Abdullah, el-Câmiu's-Sahîh (Fethu'l-Bâri ile birlikte), Dâru'l-Marife, Beyrut Tsz.
EL-BÛTİ, Muhammed Said Ramazan, es-Selefiyyetu Merheletün Zemeniyyetün Mübareketün lâ Mezhebün İslâmiyyun, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1998.
EL-CEVHERÎ, İsmail b. Hammâd, es-Sihâh Tacü'l-Luğa ve Sihâhu'l-Arabiyye, Beyrut 1984
EL-CEVZİYYE, İbn Kayyim, Muhammed b. Ebi Bekr el-Cevziyye, es-Sevâiku'l-Mursele ale'l-Cehmiyye ve'l-Muuattıla, Tahkik: Ali b. Muhammed Eddahilallah, Dâru'l-Âsima, Riyad 1408.
COŞKUN, Selçuk, Hadîse Bütüncül Bakış, MÜİFV Yayınları, İstanbul 2011.
ED-DÂREKUTNÎ, Ebu'l-Hasan Ali b. Ömer, Kitabu's-Sıfat, Tahkîk: Ali Nasır el-Fakîhî, Medine 1983.
DERBÂLE, Ebû Selâme İslâm b. Mahmud b. Muhammed, Bülûğu'l-Emânî min Kelâmi'l- Muallimî'l-Yemânî -Fevâidün ve Kavâidün fi'l-Cerh ve't-Ta'dil ve Ulûmi'l-Hadîs-, Riyad 1997.
EBÛ DÂVUD ES-SİCİSTANÎ, el-Merâsîl, Tahkîk: Şuayb el-Arnavûtvut, Beyrut 1988
EBÛ HAYYÂN, Muhammed b. Yusüf, el-Bahru'l-Muhît, Tahkîk: Adil Ahmed Abdülmevcud-Ali Ahmed Muavviz, Dâru'l-Kütubu'l-İlmiyye, Beyrut 1993.
EBÛ LÜBÂBE, Tahir Hüseyin, es-Sünnetü'n-Nebeviyye Vahyun (el-İnâye bi's-Sünneti ve's-Sîreti'n-Nebeviyye Sempozyumu) Medine 2004.
EBÛ REYYE, Mahmud, Advâun ala's-Sünneti'l-Muhammediyye, Dâru'l-Maârif, Kahire Tsz.
EBÛ ZEHRÂ, Muhammed, İbn Hanbel Hayâtuhu ve Asruhu Arâuhu ve Fıkhuhu, Dâru'l- Fikri'l-Arabi, Mısır Tsz
ED-DÂRİMÎ, Abdullah b. Abdurrahman es-Semerkandî, es-Sünen, Tahkîk: Fevvâz Ahmed Zemerli ve Halit es-Seb', Dâru'r-Reyyân li't-Turas, Kahire 1987.
ED-DIMAŞKÎ, Abdülkâdir b. Sedrân, el-Medhal ilâ Mezhebi'l-İmâm Ahmed b. Hanbel, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1981.
ED-DUMEYNÎ, Müsfir Ğurmullah, Mekayisu Nakdi Mutuni's-Sünne, Riyad 1984 el-Avnî, Şerif Hatim Arif, es-Sünnetü'n-Nebeviyye Vahyun min Rabbi'l-Âlemine fi Umûri'd-Dîn ve'd-Dünya, Dâru's-Sumeyyi', Riyad 1428.
EL-ELBÂNÎ, Muhammed Nâsiru'd-Din, el-Hadîsu Huccetün bi Nefsihi, Mektebetü'l- Maârif, Riyad 1425.
___er-Reddu'l-Mufhim alâ men Hâlefe'l Ulemâe ve Elzeme'l-Mer'ete en Testure Vecheha ve Keffeyha, el-Mektebetu'l-İslâmiyye, Beyrut 1421.
___Ğâyetu'l-Merâm fi Tahrîci Ehâdîsi'l-Helal ve'l-Haram, el-Mektebu'l-İslâmi, Beyrut
___ Menziletu's-Sünneti fi'l-İslâm, Dâru's-Selefiyye, Kuveyt 1984.
___Silsiletü'l-Ehadîsi'd-Da'ifa ve'l-Mevzû'a ve Eseruha es-Seyyi' fi'l-Ümme, el- Mektebü'l-İslâmi, Beyrut 1985.
___ Silsiletu'l-Ehâdîsi's-Sahîha, Mektebetu'l-Maârif, Riyad Tsz. ___ Sahihu't-Terğib ve't-Terhîb, Mektebetü'l-Maârif, Riyad 1421/2000
EL-ENSÂRÎ, Abdülevvel, el-Mecmu' fi Tercümeti'l-Allame el-Muhaddis eş-Şeyh Hammâd el-Ensârî, Medine 2002.
EL-ENSÂRİ, Hammad b. Muhammed, "Resâilün fi'l-Akide", Mektebetü'l-Furkân, Riyad Tsz.
EL-ENSÂRİ, İsmail, İbâhetu't-Tahallî el-Muhallek bi'z-Zeheb li'n-Nisa ve'r-Reddu ala'l- Elbâni, Mektebetü'l-İmam Şafii, Riyad 1988.
ERTAŞ, Hikmetullah, "Sünnet Vahiy midir?" Asos Journal, S.42, s. 227-243
EL-EZHERİ, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed, Tehzîbu'l-Luğa, Tahkîk: Ahmed Abdulhâlim el-Berdûnî, Mısır Tsz.
FEYRÛZÂBÂDİ, Ebû Tahir Mecdüddîn Muhammed b. Yakup, el-Kamûsu'l-Muhit, el- Müessetü'l-Arabiyye, Beyrut Tsz.
EL-HÂKİM, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdullah en-Neysâbûrî, el-Mustedrek ala's- Sahîhayn, Tahkîk: Mustafa Abdülkâdir Atâ, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1422/2002.
EL-HUDAYRÎ, Muhammed b. Abdülaziz b. Ahmed, el-İcmâ' fi't-Tefsîr, Dâru'l-Vatan li'n-Neşr, Riyad 1416.
İbn 'Adiyy, Ebu Ahmed Abdullah el-Cürcâni, el-Kâmil fi Duafâi'r-Ricâl, (el- Mukaddime), Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut Tsz.
İBN ABDİLBERR, Yusuf b. Abdullah b. Muhammed en-Nemiri, et-Temhid Lima fi'l- Muvatta Mine'l-Meâni ve'l-Âsâr, Tahkîk: Mustafa b. Ahmed el-Alevi- Muhammed Abdulkebir el-Bekri 1967.
___Camiu Beyani'l-İlim ve Fadlihi, Tahkîk: Ebu'l-Eşbâl ez-Zuheyrî, Dâru İbni'l-Cevzi, Dammam 1994.
İBN ÂŞÛR, Muhammed Tâhir, Tefsîru't-Tahrîr ve't-Tenvîr, Dâru't-Tûnusiyye li'n-Neşr, Tunus 1984.
İBN ATİYYE, Ebu Muhammed b. Ebi Bekr el-Endelusi, el-Muharreru'l-Veciz, Mısır
İBN BÂZ, Abdülaziz, Hukûku Vulati'l-Emr, Riâsetu İdâreti'l-Buhûsi'l-İlmiyye ve'l-İftâ, Riyad 2002.
___Hukûku Vulati'l-Emr, Riâsetu İdâreti'l-Buhûsi'l-İlmiyye ve'l-İftâ, Riyad 2002.
___ Haşiyetu Semâheti'ş-Şeyh İbn Bâz alâ Bulûği'l-Merâm, Dâru'l-İmtiyâz, Riyad 1425.
İBN EBİ'L-İZZ EL-HANEFÎ, Şerhu'l-Akideti't-Tahaviyye, Tahkîk: Şuayb el-Arnavût, Muessesetu'r-Risale, Beyrut 1990.
İBN HİBBÂN, Muhammed b. Hibbân el-Büstî, Sahîhu İbn Hibbân bi Tertîbi İbn Bülbân, Tahkîk Şuayb el-Arnavût, Muessesetü'r-Risâle, Beyrut 1993
___el-Mecrûhîn, Tahkîk: Hamdi Abdülmecîd es-Selefi, Dâru's-Sumeyyi', Riyad 2000.
İBN KAYYİM, Muhammed b. Ebi Bekr b. Eyyüb, es-Sevâiku'l-Muharrika ale'l-Cehmiyye ve'l-Muattıla, Thk: Ali b. Muhammed ed-Dahilallah, Daru'l-Asime, Riyad 1408
İBN KESİR, Ebu'l-Fida İsmail, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim, Beyrut 1990.
İBN KUDAME, Muvaffakuddin Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed el-Hanbeli, Ravzatü'n-Nâzır ve Cünnetu'l-Münâzır, Mektebetu'l-Maarif, Riyad 1984.
İBN MÂCE, Ebû Abdullah, Muhammed b. Yezid el-Kazvîni, es-Sünen, Tahkîk: Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut Tsz.
İBN MANZÛR, Muhammed b. Mukrem Ebu'l-Fadl Cemaluddin, Lisânü'l-Arab, Dâru's- Sadr, Beyrut Tsz.
İBN TEYMİYYE, Takiyuddin Ahmed b. Abdisselam, er-Risâletü'd-Tedmuriyye, İmam Muhammed b. Suûd Üniversitesi Yay., Riyad 139.
___ Mecmûu'l-Fetâvâ, er-Riyâsetü'l-'Amme li Şuûni'l-Haremeyn, Riyad 1404.
___ Ref'ul-Melâm an Eimmeti'l-A'lâm, er-Riasetu'l-'Amme li İdârâti'l-Buhûs, Riyad
İBN USEYMİN, Muhammed b. Salih el-Useymîn, Şerhu Riyazi's-Salihin, Muessesetu Medari'l-Vatan, Riyad 1427.
___ Şerhu'l-Akideti't-Vasitiyye, Dâru İbni'l-Cevzi, Dammâm 1421.
___ Mustalahu'l-Hadîs,Mektebetu'l-lim, Kahire, 1415/1994.
İBNU'D-DÎB'A, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Tekyîzu't-Tayyib mine'l-Habîs fima Yedûru ala Elsineti'n-Nâsi mine'l-Hadîs, Dâru'l-Kitabi'l-Arabi, Beyrut 1985.
İBNU'L-CEVZÎ, Abdurrahman b. Ali, el-Mevzûat, Tahkîk: Nureddin Boyacılar, Matbaatu Advai's-selef, Riyad 1997.
KANDEHLEVÎ, Muhammed Zekeriyya, Vücûbu İ'fai'l-Lihye, Tahkîk: Abdülazîz b. Bâz, Riyad Tsz.,
KANDEMİR, M. Yaşar, Mevzu Hadîsler, MÜİF Yay., İstanbul 2014.
EL-KANNÂS, Muhammed b. Abdullah, el-Me'ayîri'n-Nakdiyye li Mutuni's-Sünne 'İnde'ş-Şeyh İbn Useymîn, (Şeyh Muhammed b. Useymin Sempozyumu) el-Kasîm Üniv. Yay., Bureyde Tsz.
EL-KÂSİMÎ, Muhammed Cemaluddin, Mehâsinu't-Te'vîl, Tahkîk: Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Dâru İhyâi'l-Kütübu'l-Arabiyye, Mısır 1957.
EL-KAVSÎ, Müferrih b. Süleyman,el-Menhecü's-Selefi, Dâru'l-Fazile, Riyad 2002
EL-KUDÂÎ, Muhammed b. Selâme Ebû Abdullah, Müsnedu'ş-Şihâb, Muessesetu'r-Risâle, Beyrut 1985.
EL-MAVERDÎ, Ebu'l-Hasan Ali b. Muhammed, Tefsiru'l-Maverdi, Beyrut 1992
EL-MEDHALÎ, Rebî' b. Hadî,.Hücciyetu'l- Haberi'l-Vâhid, Riyad 1424
___ Beyne'l-İmâmeyn Müslim ve'd-Darekutni, Mektebetu'r-Rüşd, Riyad 1426.
EL-MUALLİMÎ, Abdurrahman Yahya, el-Envaru'l-Kâşife lima fi Kitâbi Advaun ala's- Sünne mine'z-Zelel ve't-Tadlil ve'l-Mucazefe, Mektebetu Alemu'l-Kutub, Beyrut Tsz.,
___Risaletün fi Hakikati't-Te'vil, Tahkik: Cerir b. Ebi Mâlik el-Cezâiri, Dâru Atlasi'l- Hadra, Riyad 2005.
MÜSLİM, b. Haccâc el-Kuşeyrî, el-Camiu's-Sahih, Dâru Taybe, Riyad 2006.
ER-RÂZÎ, Fahruddin Ebû Bekr Muhammed b. Yahya, et-Tefsiru'l-Kebir, (Mefatihu'l- Gayb) Beyrut 1994.
ER-RÛKİ, Abdullah b. Mani', Mesâilu'l-İmam İbn Bâz, Dâru't-Tedmuriyye, Riyad 2012
ES-SEFFÂRÎNÎ, Muhammed Ahmed el-Eseri el-Hanbeli, Levâmiu'l-Envâri'l-Behiyye ve Sevâtiu'l-Esrâri'l-Eseriyye, Muessetu'l-Hafikin, Dimaşk 1982.
ES-SEMERKANDÎ, Ebu'l-Leys Nasr b. Muhammed, Tefsiru's-Semerkandi (Bahru'l- Ulum), Tahkîk: Ali Muhammed Muavviz-Adil Ahmed Abdulmevcud, Beyrut 1993.
ES-SUYÛTİ, Celaluddin, Tedribu'r-Râvi fi Şerhi Takrîbi'n-Nevâvî, Dâru'l-Kütübü'l- İlmiyye, Beyrut 1996.
EŞ-ŞÂDÎ b. Muhammed Ali Nu'man, Hucciyetu'l-Haberi'l-Vahid fi'l-Akide, Merkezu'n- Nu'man li'l-Buhus ve'd-Dirasati'l-İslâmiyye, Yemen Tsz.
EŞ-ŞÂFİ'Î, Muhammed b. İdris, er-Risâle, Tahkîk: Ahmed Muhammed Şakir, Dâru't- Turas, Kahire 1979.
EŞ-ŞENKÎTÎ, Muhammed el-Emin, Müzekkiretu Usuli'l-Fıkıh ala Ravzati'n-Nazar, Tahkîk: Bekr Ebû Zeyd, Dâru Âlemi'l-Fevâid, Mekke 1426.
EŞ-ŞEVKÂNİ, el-Fevaidu'l-Mecmua fi'l-Ehadîsi'l-Mevzûa, Tahkîk: Abdurrahman el- Muallimî, el-Mektebetu'l-İslâmi, Beyrut 1987.
EŞ-ŞEYBÂNÎ, Muhammed İbrahim, Hayâtu'l-Elbâni, Mektebetu's-Seddâvi, Kahire 1987
ET-TAHÂVÎ, Ebu C'afer Ahmed b. Muhammed, Müşkilu'l-Âsâr, Tahkik: Şuayb el- Arnavût, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1415/1994
TARIK b. Avadallah b. Muhammed Ebû Muaz, en-Nakdu'l-Benna li Hadîsi Esma, Mektebetu İbn Teymiyye, Kahire 1422.
ET-TEBRÎZÎ, el-Hatib, Muhammed b. Abdullah,Mişkatu'l-Mesâbîh, el-Mektebu'l-İslami, Beyrut 1985.
ET-TEHÂNEVÎ, Muhammed Ali, Keşşâfu Istılahati'l-Fünûn, Matbaatu İkdâm, Beyrut 1317.
ET-TİRMİZÎ, Muhammed b. İsa, el-Câmiu's-Sahih(Sünen), Tahkîk: Ahmed Muhammed Şakir, Dâru'l-Kutubu'l-İlmiyye, Beyrut 1987.
TUNÇ, Mazhar, Çağdaş Selefiyye ve Hadis (Suûdî Arabistan Örneği) Basılmamış Doktora Tezi, Bayburt 2015
TUVEYCİRÎ, Hamûd, Akidetu Ehli'l-Îman fi Halki Âdem alâ Sûreti'r-Rahmân, Dâru'l- Liva, Riyad 1989.
EL-UKAYLÎ, Ebû Cafer Muhammed b. Amr, Kitabu'd-Duafâ, Tahkîk: Hamdi Abdülmecid es-Selefi, Dâru's-Sumeyyi', Riyad 2000.
ÜNALAN, Abdullah,"Eş'arilikte Haber-i Vahid'in Bilgi Değeri" Uluslararası İmam Eş'arî ve Eş'arîlik Sempozyumu, Beyan Yay. İstanbul 2015
EZ-ZEHEBÎ, Muhammed b. Ahmed b. Osamn, Mîzânu'l-İ'tidâl fi Nakdi'r-Ricâl, Tahkîk: Ali Muhammed el-Becâvi, Dâru'l-Fikr, Beyrut Tsz.
EZ-ZEHRÂNÎ, Ahmed b. Salih, Nakdu Mücazefâti Hamza el Malabâri, Dâru'l-İmam Malik, Abu Dabi 2004.
EZ-ZEMAHŞERÎ, Cârullah Ebü'l-Kâsım Mahmut b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi't-Tenzîl ve Uyûni'l-Akâvîl fi Vücûhi't-Te'vîl, Tahkîk: Adil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Ahmed Muavviz, Mektebetü'l-Ubeykân, Riyad 19998.
EZ-ZERKEŞÎ, Bedruddin Muhammed b. Abdullah, el-Leâli'l-Mensûre fi'l-Ehâdîsi'l- Müştehire (et-Tezkire fi'l-Ehâdisi'l-Müştehire), Tahkîk: Mustafa Abdülkadi Ata, Dâru'l- Kutubu'l-İlmiyye, Beyrut 1986.