Fatih KOÇAK, Nilüfer Meral ÇALIKÇI, Bülent DİLMAÇ, Yahya ÇAKILI

Zihinsel sengelli çocuğa sahip olan annelerin kaygı düzeylerini azaltıcı ağitim programının annelerin durumluk ve sürekli kaygı düzeylerine etkisi

Bu araştırmanın amacı, engelli çocuğa sahip olan annelere uygulanacak kaygı azaltımına yönelik eğitim programının, engelli çocuklara sahip olan annelerin durumluk ve sürekli kaygı düzeylerine etkisi araştırmaktadır. Araştırma 2007–2008 öğretim yılında, öğretilebilir çocukların annelerine yönelik gerçekleştirilmiştir. Araştırmamızda deneysel model kullanılmıştır Araştırmaya kontrol grubu ve deney grubunun her ikisinde de 10 anne olmak üzere toplam 20 anneyle çalışılmıştır. Deney grubunda yer alan annelere sekiz oturumda oluşan kaygılarını azaltmaya yönelik eğitim programı uygulanmıştır. Uygulanan eğitim programı sonucunda annelerin hem sürekli hem de durumluk kaygı düzeylerinde bir değişiklik meydan gelip gelmediği araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara baktığımızda da annelerin sürekli ve durumluk kaygı düzeylerinde eğitim programımızın etkili olduğunu görmekteyiz.

The effect of the training program on the state and trait anxiety levels of the mothers who have handicapped children

The purpose of the research is to examine the effect of a training program directed towards the mothers who have handicapped children. The study conducted on the mothers of mentally retarded children children in 2007-2008 academic years. Experimental model was adopted. 20 parents participated in the study who were grouped as 10 person for the experiment and 10 person for the control groups. A training program for lessening anxiety was applied to the experimental group. At the end of the process, it was examined whether or not any change happened in state and trait anxiety level of the mothers. The results indicate that our training program has an effect on the anxiety level of the aforementioned mothers.

PDF

___

Akkök,F (1997). Farklı Özelliği Olan Çocuk Anne Babalarının Yaşadıkları Farklılıkla Yaşamak: Aile Ve Toplumun Farklı Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:13, Ankara: Şelale Matbaacılık.
Aiken, L. R. (1976). Update on attitudes and other affective variables in learning mathamatics. Review of Educational Research, 46, 293-311.
Aslanoğlu, M. (2004). Otistik, Zihinsel, İşitme, Görme ve Bedensel Engelli Çocuğu Bulunan Ebeveynlerin Aile İçi İlişkilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilileri Enstitüsü.
Aydan, A. (2002). Otistik Çocuk Sahibi Annelere Yönelik Bir Eğitim Programı Modeli. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Baker-Ericzen, M.J., Brookman-Fraze, L&Stahmer, A.(2005). Stres Levels and Adaptability in Parents of Toodlers With and Without Autism Spectrum Disorders. Research&Pratice for Person with Severe Disabilities, Vol. 30, No. 4, 194–204
Borazancı, S. (1999). Onlar Güneşe Hasret. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Böcu, D. S. (1992). Bilgi verici danısmanligin beyin felcli (serebral palsili) cocugu olan annelerin kaygi duzeylerine etkisi. [The effects of the informational counseling on the anxiety levels of mothers who have children with cerebral palsy]. Unpublished doctoral dissertation, Turkey: Ankara University.
Balcı, A. (2000). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınclık.
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler. Ankara: Pegem Yayıncılık
Cin, A. (2001). Özürlü Çocuğu Olan Anne Babaların Kaygı Düzeylerini Azaltmaya Yönelik Bir Grup Rehberliği Uygulaması. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
Cin, A. (2005). Özürlü Çocuğu Olan Anne Babaların Kaygı Düzeylerini Azaltmaya Yönelik Bir Grup Rehberliği Uygulaması. Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları II. Anakara: Pegem-A Yayıncılık.
Dyson, L. L. (1997). Fathers and Mothers of School-Age Children With Developmental Disabilities: Parental Stress, Family Functioning, and Social Support. American Journal on Mental Retardation: Vol. 102, No. 3, pp. 267–279.
Ergüner-Tekinalp, B. ve Akkök, F. (2004). The Effects of a Coping Skills Trainimg Program on the Coping Skills, Hoelessness, and Stres Levels of Mothers of Children with Autisim. International Journal fort he Advancements of Counselling, Vol, 26, No. 3. 257-269.
Erol, N. ve Öner, Ö. (1999). Anksiyeteye Yeni Bakışlar. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 1999;6(1). 52–60.
Fırat, Y. (2000). Otistik ve Zihinsel Özürlü Olan Çocukların Annelerinde Kaygı, Depresyon Aleksitimi ve Genel Psikolojik Değerlendirme. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Adana.
Gallagher, J. J., Beckman, P., Cross, A. H. (1983). Families of handicapped children: Sources of stress and its amelioration. Exceptional Children, 50 (1), 10- 19.
Herken, M., Turan, S., Şenol ve Karaca, S. (2000). Down Sendromu Çocuğu Olan Anne-Babaların Depresyon Düzeyleri ve Depresyonla Başaçıkma Becerileri. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 2000;7(3). 143–152.
Kaptan, S. (1995). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. İstanbul: Bilim Yayınları.
Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Akara: Nobel Yayınevi.
Minnes, P, Woodford, L. ve Passey, J. (2007). Mediators of Well-being in Ageing Family Carers of Adults with Intellectual Disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, Volume 20 Issue 6, 539-552.
Öner, N. ve A., Le Compte. (1983). Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. No: 333, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Özgür, İ. (2000). “Özel Eğitimde Aile Rehberliği ve Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi”, Özel Eğitimde Aile Eğitimi Sempozyumu, 13–14 Nisan.
Singer, G.H.S. Irvin, L.K., &Hawkins, N. (1988). Stress management training for parents of children with severe handicaps. Mental Retardation, 26, 269–277.
Spielberger, C. D., Gorsuch, R. L., &Lushene, R. E. (1970). Manual for state and anxiety inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists.
Şenel, G.H. (1995). Yetersizliğe sahip kardeşi olanlarla olmayanların yetersizliğe yönelik tutumları ve kaygı düzeyleri yönünden karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi 2(1); 33–39.
Şahin, S. (1994). Zihinsel Engelli Çocukların Ailelerine Verilen Eğitimin Çocuğun Kavram Gelişimine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara: H. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Varol, N.(2006). Aile Eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
Yıldırım, F. ve Conk, Z. (2005). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Anne/Babaların Stresle Başa Çıkma Tarzlarına Ve Depresyon Düzeylerine Planlı Eğitimin Etkisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005, 9 (2), 1–10.
Yıldırım-Doğru, S. ve Arslan, E. (2008 ). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyi ile Durumluk Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19. 543–553.
Yukay M. (1998). Down Sendromlu Çocuğa Sahip Ailelere Yapılan Grupla Psikolojik Danışmanın Ailelerin Depresyon Düzeyleri ve Aile Yapıları Üzerine Etkisi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul: Yüksek Lisans Tezi.