Kur'ân’da Nebe’ ve haber kavramları

Günümüzde haber ve haber yoluyla bilgiye ulaşma oldukça önem arz eden bir husus olmakla birlikte, tarihin her döneminde haber ve bilgiye ulaşma konusu gündemde olmuştur. Haber vasıtasıyla muhataplarını bilgilendirme, Kur’an tarafından da öne çıkarılan bir noktadır. Bu açıdan Kur’an, kendi bütünlüğü içinde birçok zaman ve mekândan, çeşitli kişi ve toplumlardan haber veren ilâhî bir hitaptır. Bu yüzden de Kur’an’da, haber verme bağlamında muhtelif konu ve kavramların yer aldığı göze çarpmaktadır. Ancak biz, Kur’an’ın nebe (‫ )نبأ‬ve haber (‫ )خبر‬kavramları üzerinde durarak, bunların kullanılış özelliklerini, fark veya benzerliklerini ve nebe-haber ilişkisini ortaya koymaya çalışacağız.

Concept of naba’ and khabar in the Quran

At the present day, news and to know by news are important, nonetheless, subjects of news and to know are the order of the day in the every period. To update to acceptors by news, it was came out by the Qur’an. The Qur’an, in its integrity, is a divine call that informs from different times and locations and different societies. Therefore it is conspicuous diverse matters and concepts in the news context in the Qur’an. We will accentuate the naba and the khabar concepts of Qur’an and we will bring up characteristics, differences and similarities of these concepts and contact of naba-habar.

PDF

___

Açıkgenç Alparslan, Bilgi Felsefesi, İnsan Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2002.

Albayrak Halis, Kur’an’da İnsan-Gayb İlişkisi, Şule Yayınları, İstanbul, 1993.

el-Askerî, Ebû Hilâl, el-Fürûk fi’l-Lüğa, (thk. Cemal Abdülgâni), Müessesetü’r- Risale, Birinci Baskı, Beyrut, 2002,

Bâkıllânî, et-Temhîd fi’r-Reddi Ale’l-Mülhideti’l-Muattile ve’r-Râfiza ve’l-Havârici ve’l- Mu’tezile, Kahire, 1947.

Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’ân Tefsiri, 2. Basım, İstanbul, 2003.

el-Cevherî, İsmâil b. Hammâd, Sıhâh Tâcu'l-Lüğa ve Sıhâhu'l-Arabiyye, (thk. Ahmed Abdülgafur Attar), I-VI, Dâru'l-İlmi'l-Melâyin, Beyrut, 1979.

el-Cevherî, Tantâvî, el-Cevâhir fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Kerim, 2. baskı, Mısır, 1350.

Cevizci Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2002.

el-Cürcânî Seyyid Şerîf, Ta’rifât, Şirket-i Sahhafiyey-i Osmaniye, Dersaadet, 1283,

Duman, Zeki, Beyânü’l-Hak-Kur’ân-ı Kerim’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri, Fecr Yayınları, Ankara, 2006.

Ebû Abdurrahman Halîl b. Ahmed el-Ferâhidî, Kitâbü’l-Ayn, I-VIII, Beyrut, 1988.

Ebu’l-Bekâ, el-Hüseynî el-Kefevî, Külliyât, Matbaatü’l-Âmire, 1287.

Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Ankara, 1995.

Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajı, Meal-Tefsir, (çev. Cahit Koytak, Ahmed Ertürk), İstanbul, 1999.

Eş’arî, Kitâbü Makâlâti’l-İslâmiyyîn, (thk. Helmut Ritter), 1963.

el-Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed, Tehzîbü’l-Lüğa, Kahire, 1964.

el-Ferrâ, Yahya b. Ziyâd, Meâni’l-Kur’ân, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut, 1980,

Fîrûzâbâdî, Tâhir Muhammed b. Ya’kûb, Kâmûs Tercemesi, (Terc. Âsım Efendi), İstanbul, 1304.

________, Besâiru Zevi’t-Temyîz fî Letâifi’l-Kitâbi’l-Azîz, I-VI, el-Mektebetü’l- İlmiyye, Beyrut, ts..

Ğazzâli, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, 1. baskı, Mısır, 1312.

Hizmetli, Sabri, "Siyer ve İslam Tarihçiliği Üzerine", Diyanet İlmi Dergi, c. XXV, Sayı: 4, Ankara, 1989.

İbni Düreyd, Ebû Bekir Muhammed b. Hüseyin el-Ezdî, Kitâbü Cemhereti’l-Lüğa, I-IV, Bağdat.

İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyin Ahmed, Mekâyîsü’l-Lüğa, I-VI, Beyrut, 1411.

İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed el-Hadramî, Mukaddime, (çev. Halil Kendir). İstanbul, 2004.

İbn Kesîr, Ebu'l-Fidâ İsmâil, Tefsîru'l-Kurâni'l-Azîm, I-VIII, (thk. Muhammed İbrahim el-Bennâ), Kahraman Yayınları, İstanbul, 1984.

İbni Manzûr, Cemâlüddin Muhammed b. Mükrim, Lisânü’l-Arab, I-XV, Beyrut, 1956.

el-İsfehânî, Muhammed er-Râğıb, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, tahk. M. Seyyid Keylânî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, ts,

Komisyon, Kur’ân Yolu, Türkçe Meal ve Tefsir, (Hayreddin Karaman ve diğerleri.), DİB Yayınları, Ankara, 2007.

el-Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l- Mısriyye, Kahire, 1950.

Kutub, Seyyid, Fî Zilâli’l-Kur’ân, çev.: M. Emin Saraç ve diğerleri, Hikmet Yayınları, İstanbul, ts.

Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed, Kitâbü’t-Tevhîd, (thk. Fethullah Huleyf), İstanbul, 1979.

Mevdûdî, Ebu’l-Âlâ, Tefhîmü’l-Kur’ân, İstanbul,1986.

Meydan Larousse, Büyük Lügat ve Ansiklopedi, (Safa Kılıçoğlu ve diğerleri), I-XII, Meydan Yayınevi, İstanbul, 1971.

en-Nesefî, Ebu’l-Muîn, Tebsiratü’l-Edille fî, Usûli’d-Dîn, (thk. Hüseyin Atay), Ankara, 2004.

er-Râzî, Fahreddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Ğayb, İstanbul, 1307.

es-Sâbûnî, Nureddin Mâturîdiyye Akâidi, (terc. Bekir Topaloğlu), 8. baskı, Ankara, 2005.

es-Sehâvî, Muhammed b. Abdurrahman, el-İ’lân bi’t-Tevbîh Limen Zemme et-Târîh, Beyrut, 1979.

Seyhan B. Yaşar Kitâb-ı Mukaddes ve Kur’ân’daki Kıssaların Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 2006.

Şemseddin Sâmî, Kâmûs-ı Türkî, İkdam Matbaası, Dersaadet, 1317.

et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1992.

Tokgöz Oya, Temel Gazetecilik, A.Ü.S.B.F. yayınları, Ankara, 1981.

Yıldırım, Celal, İlmin Işığında Asrın Kur’ân Tefsiri, İzmir, 1986.

ez-Zâvî Tâhir Ahmed, Tertîbü’l-Kâmûsi’l-Muhît, Îsâ el-Bâbî el-Halebî, Mısır, 1971.

ez-Zemahşerî, Tefsiru’l-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, 2. baskı, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 2005.

ez-Zühaylî, Vehbe, et-Tefsîru’l-Münîr fi’l-Akîdeti ve’l-Menhec, Dâru’l-Fikri’l-Muasır, Beyrut, 1991.