ARNAVUTLUK’TA OSMANLI DÖNEMİNDE (XV-XVII. YÜZYILLARDA) MÜSLÜMANLAR İLE HIRİSTİYANLARIN BİRLİKTE YAŞAMA TECRÜBESİ

Dünyanın önde gelen dinlerinden olan İslâmiyet ve Hıristiyanlık, Arnavutluk bölgesinde birbiriyle ilk temaslarından itibaren bir arada yaşama imkânı bulmuştur. Osmanlı hâkimiyeti içerisinde olduğu XV-XVII. yüzyıllarda Arnavutların dinî inanç panoramasına bakıldığında Hıristiyan ve Müslüman nüfus oranının birbirine yakın bir görüntüye sahip olduğu görülmektedir. Özellikle Batı’da olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde etnik, dinî, mezhepsel vb. nedenlerden dolayı meydana gelen çatışmalar sonucu binlerce kişinin hayatını kaybettiği o dönemde, Arnavutluk’ta yaşayan halk birbirine son derece saygı ve sevgi göstererek ve hoşgörüde bulunarak birlik ve beraberlik içerisinde yaşamıştır. Öyle ki birbirlerine acı ve mutlu günlerinde ziyarette bulunmaları, din adamları arasındaki samimi ilişkiler, verilen tımarı paylaşmaları, aynı ailede hem Hıristiyan hem de Müslüman kişilerin bulunması şeklindeki ticarî ve sosyo-kültürel ilişkiler adeta birbirini tamamlayan bir portreyi anımsatmaktadır. Dolayısıyla Arnavut diyarlarında görülen bu farklı dinlere inananlar arasındaki uyum ve hoşgörünün dünyaya örnek teşkil ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Arnavutluk, Din, Müslüman, Hıristiyan, Saygı, Dinlerarası Uyum / Hoşgörü

THE CO-EXISTENCE EXPERIENCE OF MUSLIMS AND CHRISTIANS IN ALBANIA DURING THE OTTOMAN PERIOD BETWEEN 15TH AND 17TH CENTURIES

Islam and Christianity, which are the main religions in the world have lived together in the harmony since they met in the Albanian lands. Is noted that the percentage of these religions in Albania were approximately equal during XV-XVII century. At a time when thousands of people were losing their lives in the West, due to disagreements and religious fragmentations, in Albania we have totally different situation. We can see there one magnificent peace, love, respect, unity and solidarity between Religions. The example of Albania from this aspect is one of the rare examples. Because this example represents two parts that constitute a magnificent portrait.

Keywords:

Albania, Religion, Religious Harmony - Tolerance, Muslim, Christian, Respect,

PDF

___

Akçe, Fatih, ed. Osmanlıda kültürel hayat. İstanbul: Işık Yayınları, 2006.
Anamali, Skender... (ve öte.). Historia e Popullit Shqiptar. Tiranë: Akademia e Shkencave e Shqipërisë Instituti i Historisë - Toena, 2002.
Arnold, Thomas Walker. İslâm’ın Tebliğ Tarihi. Trc. Yıldırım, Bekir - Polat, Cenker İlhan. İstanbul: İnkılâb Yayınları, 2007.
Aykaç, Mehmet. “Osmanlı Devleti’nin İdare ve Hizmet Anlayışı (Fermanlardan Örnekler)”. 231-242. Tiranë: TİKA - Shtypshkronja DAJTI, 2005.
Aytaş, Gıyasettin. “Osmanlı Dönemi Belgelerinde Hoşgörü Ekseninde İçerik Analizleri ve Arnavutluk”. 275-288. Tiranë: TİKA - Shtypshkronja DAJTI, 2005.
Basha, Ali Musa. Islami në Shqipëri Gjate Shekujve. Tiranë: Biblioteka Islame, 2000.
Biçoku, Kasem. “Fryma Shqiptare e Kishës Katolike dhe Kuvendi i Arbnit”. Studime Historike. 3-4 (2003): 17-30.
Çaushi, Ilira - Dervishi, Shaban. “Fetë në Shqipëri. Shembull i Bashkëjetesës së Diversiteteve Brenda një Kulture”. Studime Historike. 3-4 (2002): 81-90.
Doğru, Halime. “Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de Fetih ve İskân Siyaseti”. Türkler. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
Duka, Ferit. Berati në Kohën Osmane (shek. XVI-XVIII). Tiranë: Akademia e Shkencave e Republikës së Shqipërisë Instituti i Historisë, 2001.
Duka, Ferit. “Kriptokristianizmi (Krishtërimi i fshehtë) dhe Kuvendi i Arbnit”. Studime Historike. 3-4 (2003): 31-42.
Duka, Ferit. Shekujt Osmanë në Hapësirën Shqiptare (Studime dhe dokumente). Tiranë: UET (Universiteti Europian i Tiranës), 2009.
Eroğlu, Ahmet Hikmet. “Müslüman Olmayanların Karşısında Osmanlı Devleti’nin Gösterdiği Hoşgörü”. 243-258. Tiranë: TIKA - Shtypshtronja DAJTI, 2005.
Ertaş, Kasım. Osmanlı İmparatorluğu’nda Diyarbakır Ermenileri. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015.