SAHÎH-İ BUHÂRÎ’DE TEMRÎZ SÎGASIYLA AKTARILAN MUʿALLAK RİVÂYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Buhârî’nin eṣ-Ṣaḥîḥ’i ile şöhret kazanmış olan mu‘allak rivâyetlerde kimi zaman zayıflığa delâlet ettiği iddia edilen temrîz sîgası kullanılmıştır. İlgili sîganın böyle bir iddia ile gündeme gelmiş olmasının doğal bir sonucu olarak bu rivâyetlerin sıhhat durumu asırlarca muhaddisler tarafından tartışma konusu yapılmıştır. Kimileri bu sîganın, ilgili rivâyetlerin zayıflığına vurgu yapma amacıyla tercih edildiği görüşünü savunurken bazıları da onun, sahîh hadislerde de kullanıldığını ileri sürerek bu durumun rivâyetlerin zayıflığıyla bir ilgisinin olmadığına kanaat getirmiştir. Temrîz sîgasının, rivâyetlerin sıhhatine veya zayıflığına delâlet etmesi noktasındaki bu görüşler her ne kadar farklılık arz etse de Buhârî’nin, es-Sahîh’inde bu sîgayla aktardığı rivâyetlern tümünün aynı sıhhat derecesine sahip olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu sebeple Buhârî’nin kullanımı ile ilişkilendirildiğinde, temrîz sîgasının kesin olarak zayıflığa veya sağlamlığa delâlet ettiği söylenemez. Zira Buhârî’nin bu hususta herhangi bir açıklamasının olduğu bilinmemektedir. Bununla beraber ilgili hadisler hakkında klasik ve çağdaş dönem hadis âlimlerinin görüşleri doğrultusunda belirtilmiş olan sıhhate dair hükümlerin ortaya konulması, Buhârî’nin eṣ-Ṣaḥîḥ’te ilgili sîgayla hadis naklederken nasıl bir yol izlediği hususuna ışık tutması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Buhârî, Ṣaḥîḥü’l-Buḫârî, Muʿallak, Temrîz Sîgası, Rivâyet

THE EVALUATION OF THE SUSPENDED TRANSMISSIONS NARRATED IN THE FORM OF THE UNKNOWN IN AL-BUKHARI’S AL-SAHIH

al-Bukhari’s al-Sahih, which had earned reputation, sometimes used the unknown form of alleged violence in narrations. As a natural consequence of the fact that the concerned regime has come to an end with such a claim, the state of health of these reports has been discussed by hadith scholars for centuries. While some argue that such reports are preferred to emphasize the weakness, others have suggested that this phenomenon is also used in sahih hadiths, suggesting that this situation is not a matter of weakness. Although these views point to the point of indicating the sanctity or weakness of the unknown movement, the fact that the provisions about the sanitary conditions stated in the view of the classical and modern hadith scholars about them are different and the way that al-Bukhari observes the way in the hadiths. This is because the provisions laid down about the said narratives show that al-Bukhari's views on the weakness of the authentic indicate weakness and that they are accepted mostly by the past and present-day hadith scholars.

Keywords:

Bukhari, Ṣaḥīḥ al- Bukhārī, Muallaq, Narration, Unknown Form,

PDF

___

Abdürrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekr Abdürrezzâk es-Sanʿânî. el-Muṣannef. Nşr. Habîburrahmân el-Aʿzamî. 11 Cilt. Beyrut: Meclisü’l-ʿİlmî, 1403/1983.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Kitâbü’l-ʿİlel ve maʿrifetü’r-ricâl. Nşr. Vasiyyullah b. Muhammed Abbâs. 3 Cilt. Riyad: Dârü’l-Hânî, 1422/2001.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Müsnedü Ahmed b. Hanbel. Nşr. Şuʿayb Arnaût. 50 Cilt. Beyrut: Müʾessesetü’r-Risâle, 1416/1995.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. Suʾâlâtu Ebî Dâvud min âs̱âri’l-imâm Aḥmed b. Ḥanbel fî’l-cerḥ ve’t-taʿdîl. Nşr. Ziyâd Muhammed Mansûr. Medine: Mektebetü’l-ʿUlûm ve’l-Hikem, 1415/1994.
Aydın, Osman. Ṣaḥîḥ-i Buḫârî’nin Bâb Başlıklarındaki Merfûʿ Rivâyetlerin Kütüb-i S̱emâniye Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, 2015.
ʿAynî, Bedruddin Ebû Muhammed. ʿUmdetü’l-ḳâri şerḥu Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 25 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, ts.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. Delâʾilü’n-nübüvve. Nşr. Abdülmuʿtî Kalʿacî. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1408/1988.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. el-Câmiʿ li şuʿabi’l-îmân. Nşr. Abdülalî Abdülhamîd Hâmid. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 1472/2003.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Alî. es-Sünenü’l-kübrâ. Nşr. Muhammed Abdülkadir ʿAtâ. 11 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1423/2002.
Bevâʿine, Saʿîd Muhammed Alî, Taʿlîḳu’l-İmâm el-Buḫârî an şuyûḫihî fî kitâbihi’l-Câmiʿi’ṣ-Ṣaḥîḥ. Doktora Tezi, Camiʿatü’l-Ürdüniyye, 1430/2009.
Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr b. Abdülhâlik el-Bezzâr. Müsned. Nşr. Âdil b. Saʿd. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-ʿUlûm ve’l-Hikem, 1424/2003.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. Kitâbü’ḍ-Ḍuʿafâʾi’ṣ-saġîr. Nşr. Muhammed İbrâhîm Zâyed. Beyrut: Dârü’l-Maʿrife, 1406/1986.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. et-Târîḫu’l-kebîr. 9 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, ts.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil b. İbrâhîm el-Cuʿfî. Ṣaḥîḥu’l-Buḫârî. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Dârekutnî, Ebü’l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed. Sünenü’d-Dâreḳuṭnî. Nşr. Şuʿayb Arnaût. 6 Cilt. Beyrut: Müʾessesetü’r-Risâle, 1425/2004.
Dârekutnî, Ebü’l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed. Suʾâlâtü’l-Ḥâkim en-Nîsâbûrî li’d-Dâreḳuṭnî fi’l-cerḥ ve’t-taʿdîl. Nşr. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkadîr. Riyad: Mektebetü’l-Meʿârif, 1404/1984.
Ebû Avâne, Yakub b. İshâk el-İsferâyinî. Müsned. Nşr. Eymen b. ʿÂrif ed-Dimeşkî. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Mâʿrife, 1419/1998.
Ebû Dâvûd, Süleymân b.Eşʿas b. İshâk b. el-Ezdî es-Sicistânî. Sünenü Ebî Dâvûd. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Ebû Nuʿaym, Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İshâk el-İsbehânî. 7 Cilt. Maʿfiretü’ṣ-ṣaḥâbe. Nşr. Âdil b. Yusuf. Riyad: Dârü’l-Vatan, 1418/1997.
Ebû Yaʿlâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî. Müsned. Nşr. Hüseyin Selîm Esed. 13 Cilt. Dımaşk: Dârü’l-Meʾmûn li’t-Turâs, 1407/1987.
Ebû Zürʿa er-Râzî. eḍ-Ḍuʿafâʾ ve Ecvibetühû ʿalâ esʾileti’l-Berzeʿî. Nşr. Saʿdî el-Hâşimî. 3 Cilt. Medine: Mektebetü İbn Kayyim, 1409/1989 -Ebû Zürʿa er-Râzî ve cühûdühu fi’s-sünneti’n-nebevî ile birlikte-.
Elbânî, Muhammed Nâsırüddîn. Ḍaʿîfu Süneni Ebî Dâvud. 2 Cilt. Kuveyt: Mektebetü Geras, 1423/2002.