ZEHİRLİ MADDE KATMA VE BOZULMUŞ VEYA DEĞİŞTİRİLMİŞ GIDALARIN TİCARETİ SUÇLARI (TCK m.185 ve m.186)

Bu çalışmanın amacı esasen halk arasında “gıda terörü” olarak ifade edilen ve “gıda suçları” olarak da isimlendirilebilecek suçların incelenmesidir. Ne var ki ceza hukuku mevzuatımızda gıda suçu ya da suçları ayrı ve münferit olarak düzenlenmiş değildir. Konu 5237 sayılı TCK’da ikinci kitap üçüncü kısmın ‘Topluma Karşı Suçlar’ başlığını taşıyan üçüncü bölümünde “Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu başlık altında konuyla ilgili iki suçun bulunduğu söylenebilir: 1- Zehirli madde katma suçu (m.185); 2- Bozulmuş veya değiştirilmiş gıdaların ticareti suçu (m.186). Hemen ifade edelim ki konuyla ilgili mevzuatımızda başka suçlar da düzenlenmektedir. Bunlardan en önemlisi ve güncel olanı 18.3.2010 tarihli ve 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu m.15 ile getirilmiş olan deyim yerindeyse “GDO suçları”dır 1 . Biz burada sadece TCK da yer alan suçları inceleyeceğiz. Böyle bir çalışmayı yapmanın temel amaçlarından biri de gıda terörü olarak ifade edilen, gıdaların olduğundan farklı içerik ya da insan sağlığına zarar veren katkı maddeleri ile üretilip pazarlanıyor ve bunun halk sağlığını giderek daha fazla tehdit ediyor olmasıdır. Çalışmayla söz konusu eylemlere daha çok dikkat çekmek istenmektedir. Gıda maddelerine olan ihtiyacın giderek artması sağlıklı gıdaya olan ihtiyacı da artırmakta ne var ki bu ihtiyaç aşağıda ele alınacak suçların daha da fazla işlenmesine sebebiyet vermektedir. Bu çerçevede genetiği değiştirilmiş ürünler, tercih edilmeyen hayvanların (at, eşek) kesilerek piyasaya sürülmesi, sağlıksız ortamlarda üretilen şekerleme (baklava, pasta) ve ekmekler ilk akla gelen örnekler olarak gösterilebilir. Söz konusu yiyecek maddelerinin başta kanser olmak üzere pek çok hastalığa sebebiyet verdiği tüm uzmanlar tarafından ileri sürülmektedir. Bu tür eylemlerin önlenmesi bakımından idari bazı yaptırımlar öngörülmüş ise de söz konusu eylemlerin kamu sağlığı bakımından taşıdığı önem bu eylemlerle ceza hukuku ile de mücadele edilmesini zorunlu kılmaktadır.

CRIMES OF ADDING TOXIC SUBSTANCES AND TRADING OF FOOD WHICH HAS DECOMPOSED OR BEEN ALTERED (TCC Art.185-186)

The purpose of this article is to examine the crimes that are named as “food terror”and might be named as food crimes. Nevertheless food crimes are not individually regulated in our criminal law. The regulation is found under book 2 section 3 title “Crimes Against Society” in sub section “Crimes Against Public Health” of Turkish Criminal Code. There are two relevant crimes under this section: 1-Toxicating (Art. 185) 2- Trade of Bad or Modified Food (Art. 186) It should be stated that there are other crimes in Turkish Law. The most important and recent one of them is the crime regulated under 18.03.2010 dated, No. 5977 Biosafety Code Art. 15 GMO crimes. This article consider only the regulations in Criminal Code. One of the main purposes of this work is to adress the situation called food terror, the sale and production of food with harmful and artificial ingredients and it’s increasing damage to public health. With this work we would like to draw attention to such acts. The increasing demand for food also increases the need for healthy food. Unfortunately this needs increases the acts mentioned above. Within tihs scope GMO’s, uneateble meat (horse, donkey) distribution, unhealty pastry, bread (cakes, baklava) are the first examples. So many experts agree that these foods cause so many diseases like cancer. Even though there are some administrative measures for these acts, they require the intervention of criminal law, because they threaten public health.

___

  • Erem, Faruk: Türk Ceza Kanunu Şerhi Özel Hükümler, C. 2, Ankara 1993.
  • Erman/Özek: Ceza Hukuku Özel Bölüm, Kamunun Selametine Karşı İşlenen Suçlar, İstanbul 1995.
  • Mahmutoğlu, Fatih Selami: İlaçların Tıbbi Müdahalede Kullanılmasından, Üretilmesinden, Satılmasından Kaynaklanan Suçlar Çerçevesinde Hekim, İlaç Üreticisi ve Eczacının Ceza Sorumluluğu, Tellenbach’a Armağan, Ankara 2018.
  • Otacı, Cengiz: Suçun Kanuni Sonucu Olarak Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma, TAAD, Cilt: 2, Yıl: 2, Sayı: 4 (20 Ocak 2011).
  • Özen, Mustafa: Kamu Sağlığına Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 185, 186, 187), İÜHFM, 2008, C. LXVI, S. 2.
  • Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu, C. 2, Ankara 2007.
  • Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa: Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C. IV, Ankara 2010.