AMERİKAN İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN DENETİM ORGANLARI VE AMERİKALILAR-ARASI İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARININ UYGULANMASININ DENETİMİ

Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi, taraf devletlerin Sözleşmedeki yükümlülüklerine uygun davranmasının denetiminden sorumlu başlıca iki organ öngörmektedir. Bu organlar, Amerikalılar-Arası İnsan Hakları Komisyonu (AAİHK) ve Amerikalılar-Arası İnsan Hakları Mahkemesidir (AAİHM). Komisyon kendisine yapılan başvurular üzerine tavsiye niteliğinde kararlar alabilirken, Mahkemenin çekişmeli davalarda verdiği kararlar davanın tarafları için bağlayıcıdır. AAİHM’nin kararlarında yer verdiği onarım tedbirlerinin çeşitliliği ve kararlarının uygulanmasını bizzat izlemesi, sistemi ilginç kılmaktadır. Özellikle AAİHM kararlarının uygulanmasının denetimine Amerikan Devletleri Örgütü (ADÖ) Genel Kurulunun etkili bir katılımının olmaması sistemi zayıflatan bir yön olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle ADÖ bünyesinde AAİHM kararlarının uygulanmasının denetimiyle görevli bir siyasî organ teşekkülü ya da Genel Kurulun daha etkin bir şekilde sürece katılımı faydalı olabilir.

SUPERVISORY ORGANS OF THE AMERICAN CONVENTION ON HUMAN RIGHTS AND MONITORING COMPLIANCE WITH THE JUDGMENTS OF THE INTER-AMERICAN COURT OF HUMAN RIGHTS

The American Convention on Human Rights provides for two principal bodies charged with supervising compliance by States Parties with their obligations under the Convention. These bodies are the Inter-American Commission on Human Rights (IACHR) and the Inter-American Court of Human Rights (IACtHR). While the Commission can make recommendations to States Parties based on applications submitted to it, judgments of the Court in contentious cases are binding on parties of the case. The diversity of reparation measures ordered by the Court and its power on monitoring compliance with judgments make the system interesting. Especially, the lack of effective participation of the General Assembly of the Organization of American States (OAS) at the stage of monitoring compliance with the IACtHR judgments is an aspect that weakens the system. Therefore, either formation of a specific political body under the OAS structure in charge of monitoring compliance with judgments of the Court, or the effective participation of the General Assembly to monitoring may be more advantageous.

PDF

___

Acer, Yücel/Kaya, İbrahim: Uluslararası Hukuk, Seçkin, Ankara 2017.
Akande, Dapo: “International Organizations”, in Evans, Malcolm D.: International Law, Oxford University Press, New York 2010.
Akay, Seda: “Etkili Bir İnsan Hakları Mekanizması İçin: AİHS Sisteminde Hükümlerin İcrasının Denetimi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 16, Güz 2009.
Amerasinghe, C. Felix: Principles of the Institutional Law of International Organizations, Cambridge University Press, New York 2005.
Antkowiak, Thomas M./Gonza, Alejandra: The American Convention on Human Rights: Essential Rights, Oxford University Press, New York 2017.
Antkowiak, Thomas M.: “An Emerging Mandate for International Courts: Victim-Centered Remedies and Restorative Justice” (An Emerging Mandate), Stanford Journal of International Law, Vol. 47/2 (2011).
Antkowiak, Tom: “Remedial Approaches to Human Rights Violations: The Inter-American Court of Human Rights and Beyond” (Remedial Approaches), Columbia Journal of Transnational Law, Vol. 46 (2008).
Aslan, Volkan: “Amerikalılar Arası İnsan Hakları Sistemi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:3/2 (2012).
Aybay, Rona/Oral, Elif: Kamusal Uluslararası Hukuk, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2016.
Buergenthal, Thomas: “The Inter-American Court of Human Rights”, The American Journal of International Law, Vol. 76/2 (1982).
Burgorgue-Larsen, Laurence/Ubeda De Torres, Amaya: The Inter-American Court of Human Rights: Case Law and Commentary (Translated by Rosalind Greenstein), Oxford University Press, New York 2011.
Cançado Trindade, Antônio Augusto: “Compliance with Judgments and Decisions - The Experience of the Inter-American Court of Human Rights: A Reassessment”, Revista do Instituto Brasileiro de Direitos Humanos, Vol. 13/13 (2013).
Crawford, James R.: Brownlie’s Principles of Public International Law, Oxford University Press, Great Britain 2012.
De Schutter, Olivier: International Human Rights Law: Cases, Materials, Commentary, Cambridge University Press, New York 2010.
Doğan, İlyas/Özdemir, Omca: “Amerika Kıtasında İnsan Haklarının Korunması Bölgesel Rejimi” in Doğan, İlyas (Ed.): İnsan Hakları Hukuku, Astana Yayınları, Ankara 2015.
Dwyer, Amy S.: “The Inter-American Court of Human Rights: Towards Establishing an Effective Regional Contentious Jurisdiction”, Boston College International and Comparative Law Review, Vol. 13/1 (1990).
Gemalmaz, Mehmet Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgeleri, I. Cilt/ Bölgesel Sistemler, Legal, İstanbul 2010.
Gemalmaz, Mehmet Semih: Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş: Cilt 2 (Genel Teori), Legal, İstanbul 2012.
Goldman, Robert. K.: “History and Action: The Inter-American Human Rights System and the Role of the Inter-American Commission on Human Rights”, Human Rights Quarterly, Vol. 31/4 (2009).
Gonzalez-Salzberg, Damian A.: “Do States Comply with the Compulsory Judgments of the Inter-American Court of Human Rights? An Empirical Study of the Compliance with 330 Measures of Reparation”, Revista do Instituto Brasileiro de Direitos Humanos, Vol. 13/13 (2013).
Gündüz, Aslan: Milletlerarası Hukuk: Temel Belgeler Örnek Kararlar, Beta, İstanbul 2003.
Haasdijk, Suzan: “The Lack of Uniformity in the Terminology of the International Law of Remedies”, Leiden Journal of International Law, Vol. 5/2 (1992).
Harrington, Joanna: “Venezuela Denounces American Convention on Human Rights”, EJIL: Talk!, 2012, (e.t. 18.12.2018).
IACtHR: Annual Report 2017 of the Inter-American Court of Human Rights, San José 2018, s. 23, (e.t. 30.12.2018).
Kaczorowska, Alina: European Union Law, Routledge, London and New York 2013.
Kalabalık, Halil: İnsan Hakları Hukuku, Seçkin, Ankara 2017.
Keller, Helen/Marti, Sedric: “Reconceptualizing Implementation: The Judicialization of the Execution of the European Court of Human Rights’ Judgments”, The European Journal of International Law Vol. 26/4 (2015).
Klabbers, Jan: An Introduction to International Institutional Law, Cambridge University Press, New York 2009.
McCoubrey, Hilaire/White, Nigel D.: The Blue Helmets: Legal Regulation of United Nations Military Operations, Dartmouth, Aldershot 1996.
Micus, Annelen: The Inter-American Human Rights System as a Safeguard for Justice in National Transitions, Brill Nijhoff, Leiden 2015.
Önüt, Lale Burcu: İdarî Yargılama Hukukunda Adil Yargılanma İlkesi Çerçevesinde Grup Dava Uygulaması, Seçkin, Ankara 2018.
Özkan, Işıl/Önüt, Lale Burcu: “Uyum mu Kaos mu?: Avrupa Birliği’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Katılım Süreci ve Olası Sonuçları”, Prof. Dr. Hüseyin Pazarcı’ya Armağan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 614, Ankara 2015.
Özkan, Işıl/Önüt, Lale Burcu: “Güncel Gelişmeler Işığında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yargı Yetkisi”, Legal Hukuk Dergisi Özel Sayı, Rona Aybay’a Armağan, Cilt 2.
Pasqualucci, Jo M.: The Practice and Procedure of the Inter-American Court of Human Rights, Cambridge University Press, United States of America 2013.
Pirim, Ceren Zeynep: “Uluslararası Hukukta Manevî Zarar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 127 (2016).
Schneider, Jan: Reparation and Enforcement of Judgments: A Comparative Analysis of the European and Inter- American Human Rights Systems, Epubli, Berlin 2015.
Shaw, Malcolm N.: International Law, Cambridge University Press, United Kingdom 2017.
Shelton, Dinah: Remedies in International Human Rights Law, Oxford University Press, New York 2015.
Sicilianos, Linos-Alexander: “The Involvement of the European Court of Human Rights in the Implementation of Its Judgments: Recent Developments under Article 46 ECHR”, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 32/3 (2014).
Smith, Rhona K. M.: International Human Rights Law, Oxford University Press, Great Britain 2018.
Sur, Melda: Uluslararası Hukukun Esasları, Beta, İstanbul 2018.
Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sancakdar, Oğuz/Önok, Rifat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, Seçkin, Ankara 2018.
Ural Uslan, Yurdanur/Güner, Tuğba: “İnsan Haklarının Bölgesel Düzeyde Korunması: Amerikan Sistemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 19/2 (2014).
Viljoen, Frans: “Understanding and Overcoming Challenges in Accessing the African Court on Human and Peoples’ Rights”, International & Comparative Law Quarterly, Vol. 67/1 (2018).
Zastrow, Julie-Enni/Zimmermann, Andreas: “Council of Europe’s Committee of Ministers Starts Infringement Proceedings in Mammadov v. Azerbaijan: A Victory for the International Rule of Law?”, EJIL: Talk!, 2018, (e.t. 24.12.2018).
http://www.corteidh.or.cr
http://www.oas.org