Özrî ve Şiirleri

Üsküp kadısı Karaca Hasan’ın oğlu ve şair İzârî’nin kardeşiolan Özrî (v. 1522) hakkında müstakil çalışmalarbulunmamakla birlikte kişiliği ve şairliği hakkında tezkirelerdeçeşitli yorumlar yer almaktadır. Herhangi bir eseri günümüzeulaşmayan şairin Topkapı Sarayı’ndaki belgelerde ve nazire mecmualarında da şiirlerine rastlanmaktadır.Âşık Çelebi, kendisi gibi kadılık vazifesinde bulunan veÜsküp civarında yaşayan şair Özrî hakkında çok ilginç birrivayet aktarmaktadır. Padişaha her sene takvim sunacak kadarastronomi ilmine hâkim olan Özrî’nin Kanuni SultanSüleyman’ın ilk seferlerinden olan Rodos muharebesinekatıldığını ve padişahın kalenin fetih olunup olunamayacağıhususunda bilgi istemesi üzerine yapmış olduğu tetkiklersonucunda kalenin fethi zamanında ay tutulacağını vekendisinin de vefat edeceği bilgisini vermiştir. Âşık Çelebi,kuşatma esnasında ay tutulduğu gece Özrî’nin vefat ettiğini vesabaha doğru da kalenin fethinin gerçekleştiğini söylemektedir. Bu çalışmada Şair Özrî’nin hayatı ve şahsiyeti hakkında bilgiverildikten sonra Âşık Çelebi’nin rivayeti temel alınarak ölümtarihinin modern astronomi verilerinin de yardımıyladoğrulanmasına çalışılacaktır. Son olarak da çeşitlimecmualarda tespit edilen Özrî’ye ait şiirlerin metniverilecektir

Özrî and Poems

Although there are no independent studies about Özrî(d. 1522), the son of Skopje judge Karaca Hasan and thebrother of poet İzârî, there are various comments about hispersonality and poetry in biographies. Despite any of hisbooks or works did not reach to this day, some of his poetscan be found in the documents as well as in the nazirejournals in Topkapı Palace. Âşık Çelebi narrates an alluring story about the poetÖzrî, who, like himself, was a judge and lived in thevicinity of Skopje. Özrî, who had enough knowledge ofastronomy to present a calendar to the sultan every year,participated in the Battle of Rhodes, one of the firstexpeditions of Suleiman the Magnificent, and upon thesultan's request for information on whether the castlecould be conquered, he informed that the moon would beeclipsed at the time of the conquest of the castle and alsoÖzrî himself would die. Âşık Çelebi says that Özrî passedaway on the night of the lunar eclipse during the siege andthat the castle was conquered towards the morning. In this study, after giving information about the life andpersonality of Poet Özrî, it will be tried to validate the dateof his death with the help of modern astronomy data basedon the narration of Âşık Çelebi. Lastly, the text of Özrî'spoems, which were encountered in various journals, willbe given.

PDF

___

ÂŞIK ÇELEBİ (2010), Meşâirü’ş-Şuarâ, Haz: Filiz Kılıç, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
ÇELTİK, Halil (2013), Rumelili Şairlerin Şiir Dünyası, Ankara: Kurgan Edebiyat.
EDİRNELİ NAZMÎ, Mecma’u’n-Nezâ’ir, Haz: M. Fatih Köksal, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-195954/mecmaun-nezair-edirnelinazmi.html (07.09.2021).
ERDOĞRU, M. Akif (2004) “Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi Ruznâmesi,” Tarih İncelemeleri Dergisi, XIX/I, s. 54-74.
ERTAŞ, Mehmet Yaşar; KILIÇASLAN, Hacer (2017), “Rodos’un Fetih Günlüğü Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi Rûznâmesi”, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), Cilt/ Volume: 12 Sayı/Issue: 1 Nisan/April s. 1-36.
HALİL HALİD, (1326), Rodos Fethinde Sultan Süleyman'ın Tedabir-i Siyasiyesi, İstanbul: Matbaa-ı Ahmed İhsan.
KINALIZÂDE HASAN ÇELEBİ (1978), Tezkiretü’ş-Şu’arâ, Haz. İbrahim Kutluk, Ankara: TTK Yayınları.
KIRLI, Şaban (2013), Milli Kütüphane 03 Gedik 18185 Numarada Kayıtlı Kâni’î Mecmuası’nın Şiir Mecmualarının Sistematik Tasnifi Projesi’ne (Mestap) Göre Tasnifi, Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KÖKSAL, M. Fatih (2013), “Özrî”, http://teis.yesevi.edu.tr/maddedetay/ozri (28.06.2021).
LATÎFÎ (2000), Tezkiretü'ş-Şu'ara ve Tabsiratü'n-Nuzema (İnceleme-Metin), Haz: Rıdvan Canım, Ankara: AKM Yayınları.
MUSTAFA CARULLAHZADE BEYÂNÎ (2017), Beyânî Tezkiresi (Tezkiretü’şŞu’arâ), Haz. Aysun Sungurhan, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR194495/beyanitezkiresi-tezkiretus-suara.html (08.10.2021).
NASA, https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEcat5/LE1501-1600.html (06.08.2021)
NİYAZİOĞLU, Aslı (2011), “Rüyanın Söyledikleri”, Âşık Çelebi ve Şair Tezkiresi Üzerine Yazılar, Haz. Hatice Aynur- Aslı Niyazioğlu, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
PERVÂNE B. ABDULLAH, Pervâne Bey Mecmuası, Haz. Kamil Ali Gıynaş, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194492/pervane-beymecmuasi.html, (07.09.2021).
YILDIZ, Murat (2013), Celalzade’nin Rodos Fetihnamesi, İstanbul: Libra Kitap