Mısradaki hecelerin açıklık/kapalılıklarını esas alan ve ilkkullanım alanı olarak Arap edebiyatının gösterildiği aruzvezni, sonraki devirlerde birtakım değişiklikler ile birlikteFars edebiyatında da kullanım alanı bulmuş; ardından Farsedebiyatının da tesiriyle Türk edebiyatında asırlar boyukullanılan bir ölçü birimi olmuştur. İlk dönemlerde Türkçekelimelerin aruz vezniyle uyumsuzluğu; bilhassa da “â”,“î” ve “û” uzun ünlülerinin Türkçede bulunmayışı, aruzkusurları olarak değerlendirilen kimi yöntemlere sıklıklabaşvurulmasına sebep olmuştur. İlerleyen devirlerdeArapça ve Farsça kelimelerin Türk dilinde yaygınlaşması ilearuz kusurları git gide azalmış, nihayet aruz vezniyle deâhenkli ve girift şiirlerin yazıldığı bir dönem yaşanırolmuştur. Türk şairleri tarafından benimsenen aruz vezni,milli ölçümüz olan hece ölçüsü ile de birlikte kullanım alanıbulmuştur. Klasik Türk şiirimizin temel ölçü birimi olmaklakalmamış bazı halk edebiyatı sanatçılarının da zamanzaman kullandığı bir ölçü birimi olmuştur. Hatta klasikTürk şiiri, ömrünü tamamladıktan sonra bile aruz vezni birmüddet daha kullanılmaya devam edilmiş; eski şiiri ve onunölçü birimini tenkit eden şairler bile aruz vezniyle eserlervermişlerdir. Aruz veznini şiirlerinde kullanan şairlerintasarrufları doğrultusunda aruz vezni, bazı dönemlerdebazı ilginç ve birtakım farklı kullanımlar da kazanmıştır. Bu çalışmamızda 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın ilkçeyreğinde yaşayan Cerrâh Ömer Lutfî’nin “aruz vezni”nişiirlerinde uygulayış biçimi ele alınmaktadır.

Aruz prosody, which is based on open/closed syllablesin a verse and was first used in Arabic literature, has alsobeen used in Persian literature with certain changes inlater periods, and it has been used in Turkish literature forcenturies as an influence of Persian literature. In earlyperiods, the incompatibility of Turkish words with the aruzprosody, especially the lack of long vowels “â”, “î” and “û”in Turkish, led to the use of methods that were consideredflaws in aruz. In the following periods, flaws in aruzgradually decreased with the spread of Arabic and Persianwords in the Turkish language, and eventually, there wasa period in which harmonious and intricate poems werewritten with aruz prosody as well. Adopted by Turkishpoets, aruz prosody was also used with the syllabic verse,which is our national poetic form. Aruz prosody has notonly become the poetic meter in our classical Turkishpoetry; it was also a poetic meter occasionally used by somefolk literature artists. Even after classical Turkish poetryhad become a thing of the past, aruz prosody continuedbeing used for a while more, and the poets who criticizedthe old poetry and its poetic meter also produced workswith aruz prosody. Aruz prosody was used in some periodsin interesting and different ways in line with the creativityof the poets who used the aruz prosody in their poems. Thisstudy discusses the way aruz prosody was used in thepoems of Cerrâh Ömer Lutfî, who lived in the second halfof the 19th century and the first quarter of the 20thcentury.