Medyanın kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme rolü üzerine: Sarai Sierra haberleriyle oluşturulan yapay gündem

Kamuoyu oluşturma ve gündem belirleme gücüne sahip olan medya, çoğu kezgerçek gündem yerine kendi ideoloji ve öncelikleri sebebiyle yapay bir gündemoluşturabilmektedir. Örneğin, 21.01.2013 tarihinde İstanbul‟da kaybolan Amerikanvatandaşı Sarai Sierra, 02.02.2013 tarihinde öldürülmüş olarak bulunup 08.02.2013tarihinde ülkesi Amerika Birleşik Devletleri‟ne gönderilene kadar birçok medya kuruluşutarafından siyaseten doğruluk gereği neredeyse gündemin ilk maddesi yapılmıştır.Türkiye‟de her gün birçok kadının kaybolduğu ama Sarai Sierra kadar haberleştirilmediğivarsayılırsa, Sarai Sierra‟nın kaybı ile oluşturulan yapay gündem ve medyanın kamuoyuoluşturma ile gündem belirleme rolünün bir kez daha sorgulanması bir gereklilik halinialmıştır. Bu yüzden çalışma kapsamında; Cumhuriyet, Posta ve Zaman Gazeteleri‟nde SaraiSierra‟nın kayboluşu ile ilgili 21.01.2013 -08 .02.2013 tarih aralığında yayınlanan haberler,Van Dijk‟ın eleştirel söylem analizi yöntemi ile incelenmiş ve medyanın söylem veideolojisi ile yapay gündemi nasıl inşa ettiği tartışılmıştır.

Media s act with regard to making up public opinion and agenda-setting: The artificial agenda making up with Sarai Sierra news

Due to its ideologies or priorities media, which has the power of makinp up publicopinion and agenda-setting, often creates artificial agenda instead of the real one. Forinstance, American citizen Sarai Sierra, lost in 21.01.2013 in İstanbul, was near ly made thefirst topic of agenda by many media organizations due to political correctness until she wasfound muredered in 02.02.2013 and was sent to her country The United States in08.02.2013. Assuming that everyday a lot of women get lost in Turkey but they are notmade news as much as Sarai Sierra, questioning of the artificial agenda making up withloss of Sarai Siarra and media‟s role of and agenda -setting by making up public opinionhas become necessary. Thus, in this study news with regard to loss of Sarai Siarrapublished between January 21, 2013 and February 8, 2013 in Cumhuriyet, Posta and ZamanNewspapers have been examined with Van Dijk‟s critical discourse analysis and discussedthat how the media has built an artificial agenda with its discourse and ideology.

___

  • ATABEK. Necdet; “Gündem Belirleme Yaklaşımı”. iletişim Fakültesi Dergisi, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Sayı VII, s.155 -174, 1998.
  • BAUDRILLARD. Jean; Simülakrlar ve Simülasyon, Çev. Oğuz Adanır, Dokuz Eylül Yayınları, 1998.
  • BERGER. Arthur Asa; Media Analysis Techniques, 3.Edition, Sage Publications, California, 2005.
  • BEST. James J.; Public Opinion, Micro And Macro, The Dorsey Pres, 1973, USA.
  • CAMPBELL. Paul Newell; Rhetoric A Study Of The Communication And Aesthetic Dimensions Of Language, Dickson Publishing, Inc, California, 1972.
  • ÇEBİ. S. Murat; Medya Etki Araştırmaları, Ankara, Alternatif Yayınları, 2003.
  • ÇOBAN. Barış; Kitle İletişim Sürecinde Toplumsal Gerçeklik ve İktidarın Kurgusu, Medya Okuryazarlığı (Ed. N. Türkoğlu & M. C. Şimşek). İstanbul, Kalemus , 2007.
  • DORUK. Özlem; “Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği‟nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (e-GIFDER), Cilt 2, Sayı 1, Mart 2013, s.106 -132.
  • GÜNGÖR. Zeynep; “Dijital imaj: “Kendi”nin Simülasyonu Mu Olmayana Ergi Mi?”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication- TOJDAC, October 2012 Volume 2 Issue 4, s.13-17.
  • GÜR. Tahir; “Türkçe Öğretmen Adaylarının Dil Tutumları ve Kullanımlarının Söylem Çözümlemesi Yöntemi ile Betimlenmesi.” Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2011.
  • GÜZ. Nurettin; Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, 1. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara, 2005.
  • HENNESSY. Bernard, C.; Public Opinion, 2.Edition, Wordsworth Publishing Company, Inc. Belmont California, 1970.
  • İRVAN. Süleyman; Medya, Kültür, Siyaset, Ankara, Alp Yayınevi, 2002.
  • KAYMAZ. Özlem Tuğçe; Kanaat Önderi Kavramının “Yeni Mecrası”, s.357-359, II. International Conference on Communication, Media, Technology and Design, 02-04 May 2013, Famagusta – North Cyprus, Erişim: http://www.cmdconf.net/2013/makale/PDF/77.pdf.
  • MARDİN. Şerif; İdeoloji, Bütün Eserleri 3, İstanbul, İletişim Yayınları, 2010.
  • MILBURN. Michael A.; Sosyal Psikolojik Açıdan KAMUOYU ve SİYASET, Çev. Ali Dönmez - Veli Duyan, İmge Kitabevi, s.39,1998, İstanbul.
  • MORA. Necla; Medya Çalışmaları, Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim, İstanbul, Alt Kitap Online Yayınevi, 2008.
  • OSKAY. Ünsal; “Popüler Kültür Açısından “İDEOLOJİ” Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar, y.y: y.y. 197-253.
  • ÖZKUL. Didem; “İçerik, İletişim Kanalları ve Dinleyiciler: Karşılıklı İlişkiler ve Etkileşim”, International Media Readings in Moscow, Mass Media and Communications-Content, Channels and Audiences in the New Millenium: Interaction and Interrelations ,(Moskova, 8-10 Ekim 2009), Kültür ve İletişim, 2010, 13(1), s. 135-139.
  • STEVENSON. Nick; Medya Kültürleri: Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, çev. Göze Orhon- Barış Engin Aksoy, Ankara, Ütopya Yayınevi, 2008.
  • TEMİZEL. Handan; “Kamuoyu Kuramları ve Kamuoyu Oluşumunda Kitle İletişim Araçları” , Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü‟nde 2000 yılında kabul edilen “Kamuoyu ve Kamuoyu Oluşturma Yöntemleri” başlıklı yüksek lisans tezi.
  • TÜRKOĞLU. Nurçay; İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim: Tanımlar, Kavramlar, Tartışmalar, Babil Yayınları: 80 Toplumbilim: 2, İstanbul, 2004.
  • UZUN. Ruhdan ve TEKİNALP. Şermin; İletişim Araştırmaları ve Kuramları, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2006.