Demokrat partiden bir siyasi Portre: Samet Ağaoğlu

Ağaoğlu ve partisi DP Türk siyasal hayatını uzun yıllar yönlendiren, etkileri günümüzekadar uzanan bir siyasî mirası bırakmıştır. Bu miras, devlet ağırlıklı bir yönetimbiçiminden, toplum ağırlıklı bir siyasal sisteme geçiş süreci içinde, Türkiyededemokratik rejimin biçimlenmesinde ve siyasal hayatın değişmesinde çok önemli roloynamıştır. Bu kültürel mirasın yanında, DP ile yeni bir siyasetçi tipi de ortaya çıkmıştır.Aslında, çok partili sisteme geçilmesiyle beliren, DP ile şekillenen ve günümüze modeloluşturan bu yeni siyasetçi tipini, halkın ayağına giden, popülist söylemleri olan, dini önplana çıkaran, vaatlerinin arkasında durmayan, muhalefeti sınırlandırmak adınademokratik değerlerden ödün veren, ancak diğer taraftan cesur, bilinçli, liberalpolitikalar üretebilen, Batıyı hedef alan ve kalkınmaya öncelik veren kişi biçimdenitelendirebiliriz. Bu çalışmada siyasi portresini incelediğimiz Türkçü, Milliyetçi AhmetAğaoğlunun oğlu olan Samet Ağaoğlu, DPnin siyasi atmosferi içinde yetişmiş bir kişiolarak bu siyasetçi tipinin niteliklerini önemli oranda taşımaktadır. DP içinde farklı birduruşunun olması ise yetiştiği aile ortamı ve baba kaynaklı fikirler etrafında politikayapmasından ileri gelmektedir.

A political portrait from democratic Party: Samet Ağaoğlu

Ağaoğlu and his party (DP) bequeathed a political legacy that leaded his political lifeand whose effects have still been felt. This legacy played an important role in formingthe democratic regime and the change in the political life during the process oftransition from a state ruling system into a public ruling system. Beside this culturallegacy, a new political figure also emerged together with DP. In fact, we can identify this new political figure, who emerged as a result of transition into multi-politicalsystem, is formed by DP and acts as a model today, as the one who goes public, ispopulist in his statements, favors religion, never keeps promises, ignores democraticvalues for the sake of limiting the opposition parties, but on the other hand the onewho is brave, conscious, can form liberal policies, targets the west and gives priority todevelopment. The son of Turkish and Nationalist Ahmet Ağaoğlu, Samet Ağaoğluwhose political portrayal we examine in this study has, to a large extent, thecharacteristics of this new political figure that grew up in the political atmosphere ofDP. This different figure in DP is the result of his family environment in which he grewup and is engaged in politics relying on the opinions of his father.

___

  • Arşiv Belgeleri
  • BCA, 030.11.01/180.03.01, 26.01.1946
  • BCA, 030-10/ 77-513-12, 19.07.1950.
  • BCA, 030-01/ 45–269-05, 03.02.1952.
  • BCA, 030-01,71/453-04, 31.03.1964.
  • BCA, 030-11-01/308.33.01, 19.09.1964.
  • Kitap ve Makaleler
  • AĞAOĞLU Ahmet (1927) Üç Medeniyet, Türk Ocakları Merkez Heyeti Matbaası, Ankara.
  • AĞAOĞLU Samet (1967) Arkadaşım Menderes, Baha Matbaası, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet (1940) Babamdan Hatıralar, Ağaoğlu Külliyatı, Ankara.
  • AĞAOĞLU Samet (1969) Babamın Arkadaşları, Baha Matbaası, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet (2003) Bütün Öyküleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet (2 Temmuz 1953), “Demokrat İdare”, Haftalık Yirminci Asır, Sayı 47.
  • AĞAOĞLU Samet (1947) “Geç Öğrenilen Hakikat”, Varlık.
  • AĞAOĞLU Samet (2003) Hayat bir Macera! Çocukluk ve Gençlik Hatıraları, Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet (1947) İki Parti Arasındaki Farklar, Arbas Matbaası, Ankara.
  • AĞAOĞLU Samet (1978) İlk Köşe (Edebiyat Hatıraları), Ağaoğlu Yayınevi, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet (1939) “Milliyetçiliğin Şartları”, Çığır, Sayı 8.
  • AĞAOĞLU Samet (16 Temmuz 1953) “Vatandaşın Hür Vicdanı”, Haftalık Yirminci Asır, Sayı: 49.
  • AĞAOĞLU Samet (2013) Yassıada, Kayseri ve Toptaşı Cezaevi Günlükleri, Yayına Hazırlayan: Gülay Sarıçoban, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Samet Ağaoğlu (1993), Siyasî Günlük, Demokrat Partinin Kuruluşu, Yayına Hazırlayan Cemil Koçak, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Süreyya (1984) Bir Ömür Böyle Geçti-Sessiz Gemiyi Beklerken, Ağaoğlu Yayınevi, İstanbul.
  • AKÇURA Yusuf (2001) Yeni Türk Devletinin Öncüleri-1928 Yılı Yazıları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • ALANGU Tahir (1965) Cumhuriyet Sonrası Hikâye ve Roman 1930–1950, Antoloji, Cilt 2, Özel Yayın, İstanbul.
  • ARISOY M. Sunullah (Nisan 1983) “Samet Ağaoğlu Anlatıyor”, Yazko Edebiyat.
  • AYNİ Mehmet Ali (1995) Darülfünun Tarihi, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
  • BABAN Cihat (1970) Politika Galerisi (Büstler ve Portreler), Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • BAYDAR Mustafa (1 Nisan 1959) “Sanatçılarla Konuşmalar, Samet Ağaoğlu”, Varlık, Sayı 499. BAYDAR, Mustafa (1960) Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar, 50 Sanatçı, Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık, İstanbul.
  • DEVLET Nadir (Ekim 1981) Rusya Türklerinde Milliyetçilik(Türklük) Ruhunun Gelişmesi, Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul.
  • ERTAN Temuçin Faik (1994) Kadrocular ve Kadro Hareketi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1994.
  • GÜLSEVEN Fahrettin (Nisan-Mayıs-Haziran 1989) “Ahmet Ağaoğlu’nun Hayatı, Fikirleri, Siyasî ve Sosyal Mücadeleleri”, Azerbaycan Dergisi.
  • GÜNYOL Vedat (1966) Dile Gelseler, Cem Yayınları, İstanbul. “Ölümünün 26. Yılı Vesilesiyle Ahmet Ağaoğlu” (18 Mayıs 1965) Meydan Dergisi, Sayı 18.
  • ÖZCAN Ufuk (2002) Ahmet Ağaoğlu ve Rol Değişikliği, Akademi Yayınları, İstanbul.
  • ÖZTÜRK Kazım (1968), Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve Programları, Ak Yayınları, İstanbul.
  • KABAKLI Ahmet (1965) Türk Edebiyatı, Cilt 1, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • KESER İhsan (1993) Türkiye’de Siyaset ve Devletçilik, Gündoğan Yayınları, Ankara. Kim Dergisi (1958) Yıl 1, Sayı 1, İstanbul.
  • KUDRET Cevdet (1990) Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman III, Cumhuriyet Dönemi (1923–1959), İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
  • RIFAT Mevlanzade (1993) Türkiye İnkılâbının İç Yüzü, Pınar Yayınları, İstanbul, 1993.
  • SAKAL Fahri ( Mart 1996) “Ağaoğlu Ahmet Bey’in Demokrasi Anlayışı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 12, Sayı:34.
  • ŞİMŞİR Bilal (1985) Malta Sürgünleri, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
  • YETKİN Çetin (1967) Atatürk’ün Başarısız Demokrasi Devrimi: Serbest Cumhuriyet Fırkası, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul.
  • İnternet
  • http://www.biroybil.com/showthread.php?t=4809, Erişim Tarihi : 22 Ocak 2010.