Serap TEBER, Savaş YILMAZ, AYHAN BİLGİÇ, Gülhis DEDA, Emine Zinnur KILIÇ

Migren ve gerilim tipi baş ağrısı tanısı alan çocuk ve ergenlerde emosyonel problemler

Amaç: Bu çalışmada migren veya gerilim tipi baş ağrısı tanısı konulan çocuklarda anksiyete ve depresyon belirti düzeylerinin belirlenmesi ve hastaların sağlıklı kontrollerle karşılaştırılarak baş ağrısı ile psikiyatrik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya toplam 18 (6 erkek, 12 kız) gerilim tipi baş ağrısı tanılı hasta, 13 (8 erkek, 5 kız) migren tanılı hasta alındı. Hastalara ülkemiz için geçerlilik ve güvenilirlik testleri yapılmış standardize araçlar olan Sürekli ve Durumluk Kaygı (Anksiyete) Ölçeği (TRA ve STA) ve Çocukluk Çağı Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) verildi. Hastaların doldurdukları ölçeklerden aldıkları puanları yaş ve cinsiyet bakımından eşleştirildikleri psikiyatrik ve fiziksel rahatsızlık öyküsü olmayan sağlıklı çocuklardan oluşan kontrol grubu ile karşılaştırıldı. Bulgular: Bu çalışmada gerilim tipi baş ağrısı tanısı konulan çocukların depresyon ve sürekli kaygı ölçeklerinden aldıkları puanların kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı ölçüde yüksek olduğu saptanmıştır. Migren hastaları ile kontrol grubu karşılaştırıldığında ise ölçeklerin hiçbirinde iki grup arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Ayrıca, gerilim tipi baş ağrısı olan hastaların migren hastaları karşılaştırıldığında depresyon puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlenmiştir. Sonuç: Gerilim tipi baş ağrısı ile depresyon ve anksiyete bozuklukları arasındaki ilişkinin migren hastalarına göre daha belirgin olması, ayrıca depresyon ve anksiyete düzeyi ile ağrı şiddetinin ilişkili olması, özellikle gerilim tipi baş ağrısı olan hastaların tedavisinde eşlik eden psikiyatrik rahatsızlığın tedavi edilmesinin önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ergen, Migren bozuklukları, Gerilim-tipi başağrısı, Baş ağrısı, Çocuk, Kaygı, Duygusal semptomlar

Emotional problems in children and adolescents diagnosed as migraine and tension headache

Aim: To determine the depression and anxiety symptom level and their relationship with headache in children with migraine and tension headache by comparing with healthy controls. Methods: Eighteen patients with tension headache (6 boy, 12 girl) and 13 patients with migraine headache (8 boy, 5 girl) were included in our study. The scales about anxiety and depression were given to all patients. The scores of the patients were compared with healthy controls who were of similar age and gender. Results: The scores of depression and continual anxiety scales were significantly higher in children with tension headache compared with healthy controls. However no difference was found between migraine patients and controls. The depression score was also significantly higher in tension headache group than the migraine headache group. Conclusion: As the relationship between depression, anxiety and tension headache is more significant; it is important to treat the co-existing psychiatric disorders especially in tension headache for a better prognosis.

Keywords:

Adolescent, Migraine Disorders, Tension-Type Headache, Headache, Child, Anxiety, Affective Symptoms,

___

1. Sarıoğlu B, Erhan E, Serdaroglu G, Doering BG, Erermiş S, Tütüncüoglu S. Tension-type headache in children a clinical evaluation. Pediatrics International 2003; 45:186-9.
2. Anttila P, Sourander A, Metsahonkala L, Aromaa M, Helenius H, Sıllanpaa M. Psychiatric Symptoms in children with primary headache. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:412-9.
3. Brattberg G, Wickman V. Prevalence of back pain and headache in Swedish school children: a quastionnaire survey. Pain Clin 1992; 5:211-5.
4. Egger HL, Angold A, Costello EJ. Headaches and psychopathology in children and adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1998; 37:951-8.
5. Juang KD, Wang SJ, Fuh JL, Lu SR, Su TP. Comorbidity of depressive and anxiety disorders in chronic daily headache and its subtypes. Headache 2000; 40:818-23.
6. Pine DS, Cohen P, Brook J. The association between major depression and headache: Results of a longitudinal epidemiologic study in youth. J Child Adolesc Psychopharmacol 1996; 6:153-64.
7. Carlsson J, Larsson B, Mark A. Psychosocial functioning in schoolchildren with recurrent headaches. Headache 1996; 36:77-82.
8. King NJ, Sharpley CF. Headache activity in children and adolescents. J Pediatr Child Health 1990; 26:50-4.
9. Guidetti V, Giannantoni AS, Napoli L, Bruni O, Trillo S. Headache and psychiatric comorbidity: clinical aspects and outcome in an 8-year follow-up study. Cephalalgia 1998; 18:455-62.
10. Just U, Oelkers R, Bender S, et al. Emotional and behavioral problems children and adolescents with primary headahce. Cephalalgia 2003; 23:206-13.
11. The International Classification of Headache Disorders 2nd Edition (2003). Cephalalgia 2004; 24:8-160.
12. McGrath PJ, Unruh AM. Measurement and assessment of pediatric pain. In: Wall PD, Melzack R, eds. Textbook of Pain, 3rd ed. Churchill Livingstone. New York 1995: 303-13.
13. Spielberger CD. The measurement of state and trait anxiety: Conceptual and methodological issues. Monograph 1976; 2:713-15.
14. Özusta Ş. Çocuklar için durumluk sürekli kaygı envanterinin uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
15. Kovacs M. Rating scales to assess depression in school-age children. Acta Paedopsychatr 1980; 46:305-15.
16. Öy B. Çocukluk depresyonu derecelendirme ölçeği: Sağlıklı ve Çocuk Ruh Sağlığı Kliniğine Başvuran çocuklarda uygulanması. Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2(2):137-40.
17. Larsson B. The rol of psychological, health-behavior and medical factors in adolescent headache. Dev Med Child Neurol 1988; 30:616-25.
18. Müller B, Sartory G, Pothman R, von Frenkenberg S. Headache, depression and anksiyete: results of an episemiological study in German children and adolescents. Presented at the Third International Congress of Behavioral Medicine: Amsterdam, 1994.
19. Anttila P, Sourander A, Metsahonkala L, et al. Determinants of tension-type headache in children. Cephalalgia 2002; 22:401-8.
20. Cano A, Palomeras E, Alfonso S, Ortega D, Sanz P, Fossas P. Migraine without aura and migrainous disorder in children; International Headache Society (IHS) and revised-IHS criteria. Cephalalgia 2000; 20:617-20.
21. Ishaq Abu-Arafeh. Chronic tension-type headache in children and adolescents. Cephalalgia 2001; 21:830-6.
22. Zebenholzer K, Wöber C, Kienbacher C, Wöber-Bingöl C. Migrainous disorder and headache of the tension-type not fulfilling criteria: a follow-up study in children and adolescents. Cephalalgia 2000; 20:611-6.