Fakîrî’nin İstanbul Şehrengizi

Öz 16. asırda yaşamış olan olan Fakîrî, edebiyatımızdaŞehrengiz-iİstanbul ve Ta‘rifât adlı eserleriyle tanınan bir şairdir. Bunların haricindeLetâ‘if, bazı çalışmalarda ona atfedilen ancak yaptığımız incelemede 17.yüzyılda yazıldığı anlaşılan Sâkî-nâme ve mecmularda geçen 57 şiir deyine Fakîrî’yle anılan eserlerdir.Kâtib ve Taşlıcalı Yahya’nın eserlerinin ardından İstanbul için yazılanüçüncü şehrengiz olma özelliğini taşıyan Şehrengiz-i İstanbul’un elimizeulaşan üç nüshası vardır. Bu üç nüshaya dayanarak eser hakkında bilgilerveren araştırmacıların tamamı, şehrengizin 305 beyit olduğu konusundahemfikirdirler. Ancak yaptığımız inceleme neticesinde eserin aslında 259beyit olduğu; arta kalan 46 beytin ise Mesîhî’nin Edirne Şehrengizi’ndenalındığı sonucuna varılmıştır. Zira Fakîrî’nin eserinde geçen 23 güzelintasviri birebir aynı beyitlerle Mesîhî’nin şehrengizinde de geçmektedir.Mesîhî’nin, eserini Fakîrî’den önce yazdığı bilgisinden hareketle budurumun kuvvetle muhtemel bir müstensih hatasından kaynaklandığınısöyleyebiliriz.Fakîrî’nin Sâkî-nâme ve Şehrengiz-i İstanbul adlı eserleri hakkındaönemli bulgulara ulaşılan çalışmamızın ilk bölümünde Fakîrî’nin hayatıve eserleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise önce mevcutnüshaların ikisinden yararlanılarak Şehrengiz-i İstanbul’un tenkitli metnioluşturulmuş; sonra da eserin muhteva ve şekil hususiyetleri hakkındabilgiler verilmiştir. Bunun neticesinde sebeb-i te’lif, tasvirler, kullanılandil, vezin ve nazım şekli gibi birçok bakımdan eserin, gelenekle sıkı bir bağiçerisinde olduğu görülmüştür.