Atatürk Dönemi Nüfus Politikasına Göre, Konar- Göçer Aşiretlerin İç İskân Uygulamaları

Öz Nüfus mübadelesi anlaşması Türkiye ile Yunanistan arasında 1923-38 arası dönemde kabul edilmiştir. Bunun yanısıra Türk hükümeti yerleşikolmayan göçebe kabilelerin iskânı problemini çözmekle uğraşmıştır.Osmanlı devleti de aşiretleri iskân etmek istemiş ve 1917 yılında birkomisyon kurmuştur. Komisyon ülkenin savaş ortamından dolayı başarılıolamamıştır. İç iskân faaliyetleri düzenli olarak 1926 tarihinden itibarenuygulanmaya başlanmış ve 1930’lu yıllarda da devam etmiştir. Özellikleİç Anadolu, Akdeniz ve Ege’de bu faaliyetler sürmüştür. Göçebe vaziyetteyasayan aşiretler, geçimlerini bulundukları yerlerde temin edemeyenler,güvenlik ve ekonomi sebebiyle yapılan iskânlar bu dönemde iç iskânınunsurlarını oluşturmuştur. Bu makalede, Atatürk dönemi göçebe aşiretleriniskân politikası incelenmiştir.

PDF

___

BCA; 30.10/ 124.885.4.
BCA: 272.12/54.135.7
BCA: 272.12/59.163.19
BCA: 30.18./23.68.19
BCA: 30.18.01/28.38.20
BCA: 30.18. /30.53.1
BCA: 30.18./76.57.6
BCA: 30.18./45.37.1
BCA:30.18./ 45.37.3
BCA: 30.18./58.157.2
BCA:272. 12./49.103.2
BCA: 272. 12./59.161.18
BCA: 272. 12./59.162.25
BCA: 30.18./22.57.2
BCA: 30.18./23.68.12
BCA: 30.18./26.12.15
BCA: 30.18./36.39.4
BCA; 30.18.1.2/ 40.78.8.
BCA; 30.18.1.2/ 40.78.2.
BCA: 272.74/65.20.7
BCA: 272. 74/ 66.21.2
BCA: 30.10/112.756.17
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: IV, İçtima: III, Cilt: XXIII, 1934, s. 143;
Düstur, 3. Tertip, C. XV, Ankara 1934,s. 1158.
Düstur, 3. Tertip, C. XVII, Ankara 1936, s. 31.
BABUŞ, Fikret, Osmanlı'dan Günümüze Etnik-Sosyal Politikalar Çerçevesinde Türkiye'de Göç ve İskân Siyaseti ve Uygulamaları, Ozan Yayıncılık, İstanbul 2006.
BARKAN, Ömer Lütfi, Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler, İktisat Fakültesi Mecmuası, xv, İstanbul 1995.
ÇETİNTÜRK, Selahaddin, " Osmanlı İmparatorluğunda Yürük Sınıfının Hukuki Statüleri", Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, II/I, Ankara 1943.
ERDAL, İbrahim; " Anamur'da Yerleşik Yörük-Türkmen Aşiretleri ve Kıbrıs'a İskânları Konusu" , Anadolu'da Yörükler, Tarihi ve Sosyolojik İncelemeler, Editörler: Hayati Beşirli, İbrahim Erdal Phoenix Yayınları Ankara 2007, s. 91- 100.
ERDAL, İbrahim, "Cumhuriyet Döneminde Yörüklerin İskânı Konusu", Ed: İbrahim ERDAL-Hayati BEŞİRLİ, Osmanlıdan Cumhuriyete Yörükler ve Türkmenler, Phoenix yayınevi, Ankara 2008, s.5
GÖKBİLGİN, M. Tayyip, Rumeli de Yörükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan, İstanbul 1957.
GÜRİZ, Adnan, Türkiye'de Nüfus Politikası ve Hukuk Düzeni, Türkiye Kalkınma Vakfı Yayınları, Ankara 1975.
HALAÇOĞLU, Yusuf, XVIII. Yüzyılda Osmanlı imparatorluğu'nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1999, s.1-2
İskân Tarihçesi, Hamit Matbaası, İstanbul 1932, s. 79-80;
KÖKDEMİR, Naci, Eski ve Yeni Toprak, İskân Hükümleri ve Uygulama Kılavuzu,Ankara 1952, s.193;
ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğu'nda Aşiretlerin İskânı, Eren Yayıncılık, İstanbul 1987, s.37.
REFİK; Ahmed, Anadolu da Türk Aşiretleri, İstanbul 1930, s.71
SARI, Muhammed, Atatürk Dönemi İç Anadolu Bölgesinde İmar-İskan Faaliyetleri (1923-1938), Atatürk Araştırma merkezi Yayını, 2015 Ankara.
WİTTEK, Paul, "Osmanlı İmparatorluğunda Türk Aşiretlerinin Rolü", Çev: Ercüment KURAN, Tarih Dergisi S: 17-18, İstanbul 1963, s:257-268.
"Şükrü Kaya Bey'in Millet Meclisinde Söylediği Mühim Nutuk", Hâkimiyet-i Milliye, nu: 4632, 16 Haziran 1934, s. 2.
Şeref Nuri, "İskân Kanunu ve Yurdlandırma Politikamız", Ulus, nu: 5031, 1 Ağustos 1935, s. 2.