Canan KAYA, Tuğçe KARA, Aydın KARAKUŞ, Fırat SEFAOĞLU

İleri Islah Kademesindeki Patates Klonlarının Üretici Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi

İleri ıslah kademesinde bulunan patates klonlarının üretici koşullarında performansını belirlemek ve bölge ekolojisine uygunluğunu test etmek amacıyla 2014 yılında Erzurum (Pasinler) ve Bitlis (Ahlat) illerinde yürütülmüştür. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü patates ıslah çalışmaları kapsamında geliştirilen 5 adet ileri ıslah klonu ile Agria, Granola ve Soleia patates çeşitleri (kontrol), Mayıs ayının ilk haftasında Tesadüf Blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak dikilmiştir. Araştırmada dekara toplam ve pazarlanabilir yumru verimleri, özgül ağırlık, kuru madde ve nişasta oranları incelenmiştir. Çalışmada elde edilen verilere göre; patateste verim, pazarlanabilir verim, özgül ağırlık ve kurumadde üzerine genotiplerin etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. Ahlat koşullarında genotiplere ait yumru verimlerinin 52.0- 32.5 ton/ha, Pasinler lokasyonunda ise 26.6-17.4 ton/ha arasında değiştiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre en yüksek kurumadde (%24.3) ve özgül ağırlık (1.097) oranı Pasinler lokasyonunda yetiştirilen 07VaS 59 nolu klondan elde edilmiştir. Farklı üreticiler ve farklı uygulamalardan elde edilen veriler ve stabilite analizi sonuçlarına göre 2 adet ileri ıslah klonu yeni çeşit adayı olarak önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Patates, Solanum tuberosum, klon seleksiyonu

Determination of Performance of Advanced Potato Breeding Clones Under Growers Conditions

This study has been conducted to determine the suitibility of regional ecology and performance of advanced potato breeding clones in farming conditions at Erzurum (Pasinler) and Bitlis (Ahlat) provinces during 2014. Five advanced breeding clone, developed within Eastern Anatolia Agricultural Research Institute potato breeding programme, and three control varieties (Agria, Granola, Soleia) were planted in the first week of May and the experimental design was randomized complete block design (RCBD) with 4 replicates. Total and marketable tuber yields per hectare, specific gravity, dry matter and starch content were examined. As a result of the study, significant effects of genotypes were determined on total and marketable tuber yields per hectare, specific gravity and dry matter content. Tuber yield of the genotypes were changed between 52.0 - 32.5 ton/ha and 26.6-17.4 ton/ha under Ahlat and Pasinler conditions respectively. According to the results of this research, the highest dry matter (24.3%) and specific gravity (1.097) were obtained from genotype 07VaS 59. According to the different farm conditions data and stability analysis results, two advanced breeding clones can be suggested as a new kind of candidate varieties

Keywords:

Potato, Solanum tuberosum L., clonal selection,

PDF

___

Benoit G.R., Grant W.J., DeVine O.J., 1986. Potato top growth as ınfluenced by day-night temperature differences. Agron. J. 78 : 264-269.
Bozoğlu H., Gülümser A., 2000. Kuru fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) bazı tarımsal özelliklerin genotip çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Turk J Agric For, 24 : 211–220.
Burton W.G., 1981. Challange for stress physiology in potato, Am. Pot. J. 58 : 3-14.
Caesar K., Bodlaender K.B.A., Hunicken C., Roer L., Umaerus M., 1978. Physiological Changes of The Potato by Planting Under Different Ecological Conditions. 7th Triennial Conference of the European Association for Potato Research, 26 June-1 July, Warsaw, Poland, s. 51-54.
Caligari P.D.S., Brown J., Abbott R.J., 1986. Selection for yield and yield components in the early generations of a potato breeding programme. Theor. Appl. Genet. 73:218-222.
Esendal E., 1990. Nişasta Şeker Bitkileri ve Islahı. Cilt 1: Patates. Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Yayınları. Yayın No:49, Samsun.
Gedif M., Yigzaw D., 2014. Genotype by environment ınteraction analysis for tuber yield of potato (Solanum tuberosum L.) using a GGE biplot method in Amhara Region, Ethiopia. Agricultural Sciences, 5 : 239-249.
Johansen T.J., Lund L., Nilsen J., 2002. Influence of day-length and temperature during formation of seed potatoes on subsequent growth and yields under long day conditions. Potato Research 45 : 139-143.
Kara K., Günel E., Oral E., 1986. Erzurum ekolojik koşullarında bazı patates çeşitlerinin verim ve adaptasyonu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (1) : 53-67.
Karafyllidis D.I., Georgakis D.N., Stavropoulos N.I., Nianiou E.X., Vezyroglou I.A., 1997. Effect of planting density and size of potato seed-minitubers on their yielding capacity. Acta Hort. 462 : 943-950.
Nedela G., Moisuc A., Paraschivolu R., Sonea V., 1984. Interaction between stability of yield and yield components in winter wheat. Lucrari Stiintifice Inst. Agronomic Timisoara, Agronomic, 19 : 65-72.
O’Brien P.J. and Allen E.J., 1992. Effects of date of planting, date of harvesting and seed rate on yield of seed potato crops. J. Agric. Sci. 118 (03) : 289-300.
Özberk İ., 1990. Genotip x Çevre İnteraksiyonu. Seminer GTHB Güney Doğu Anadolu Tar. Araş. Enst. Md. Derlemeler:1.
Öztürk E., Polat T., Kavurmacı Z., Kara K., 2008. Bazı patates (Solanum tuberosum L.) Çeşitlerinin erzurum koşullarında yumru verimi ve verim unsurlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 1 (1) : 15-18, 2008
Reents H.J., Möller K., Tucher S.V. and Kainz M., 1998. Aspects of cultivar choice of potatoes for ecological farming. Field Crops Abst. 51 : 10.
Şenol S., 1971. Erzurum ekolojik şartları altında yerli ve yabancı önemli bazı patates çeşitleri üzerinde araştırmalar. Atatürk Üni. Yayınları No:83, Zir. Fakültesi Yayınları No:30, Araştırma Serisi: 10, Erzurum.117 s.
Şenol S., Arıoğlu H., 1991. Farklı Kökenli patates çeşitlerinin çukurova koşullarında yetiştirilebilme olanakları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(2) : 97-110.
Tibbitts T.W., Bennet S.W., Cao W., 1990. Control of continuous irradiation injury on potatoes with daily temperature cycling. Plant Physiol. 93 : 409-911
Van Der Zaag D.E., Van Loon C.D., 1987. Effect of physiological age on growth vigour of seed potatoes of two cultivars. 5. review of literature and ıntegration of some experimental Results. Potato Research 30 : 451-472.
Wurr D.C.E., Fellows J.R., Akehurst J.M., Hambidge A.J., Lynn J.R., 2001. The Effect of cultural and environmental factors on potato seed tuber morphology and subsequent sprout and stem development. Journal of Agricultural Science, Cambridge, 136 : 55-63.
Yıldırım M.B., Öztürk A., İkiz F., Püskülcü H., 1979. Bitki Islahında İstatistik-Genetik Yöntemler. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, 20 : 257, İzmir.