Bazı İleri Kademe Kışlık Kolza (Brassica napus L.) Hatlarının Edirne Koşullarında Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Bu araştırma, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsünde geliştirilen bazı ileri kademe kışlık kolza (Brassica napus L.) hatlarının Edirne koşullarında verim ve verim unsurlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Denemeler, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak 2012-2013 ve 2013-2014 kışlık kolza yetiştirme dönemlerinde Edirne’de Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisinde yürütülmüştür. Çalışmada kışlık kolza materyali olarak dört adet ileri kademe hat (TK-05-10, TK-05-12, TK-05-14, TK-05-20) ve dört adet tescilli standart çeşit (Süzer, Excalibur, Elvis, NK-Petrol) olmak üzere toplam 8 genotip kullanılmıştır. Bu araştırmada dekardan alınan tane veriminin yanında yağ oranı, yağ verimi, bin tane ağırlığı, bitki çıkış tarihi, kışa dayanma, bitki boyu, yan dal sayısı, bitkide harnup sayısı, harnupta tane sayısı, harnup çatlama %’si, tam çiçeklenme tarihi, fizyolojik olum tarihi, yatma ve hasatta tanede % nem değerleri belirlenmiştir. İki yıl süre ile Edirne koşullarında yapılan bu araştırmadan elde edilen verilerin analiz ve değerlendirme sonuçlarına göre, denemeye alınan ileri kademe hat ve çeşitler arasında dekardan alınan tane verim farkı istatistiksel açıdan %0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Denemesi yapılan bu 8 ileri kademe kolza hat ve çeşidinin tam çiçeklenme tarihi 9-17 Nisan, fizyolojik olum tarihi 3-10 Haziran, bitki boyu 170-190 cm, bitkide harnup sayısı 126-164, harnupta tane sayısı 22-26, harnup çatlatma oranı %0-5, dekara tane verimi 286.0-350.3 kg/da arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kolza, Brassica napus L., hat, verim

Determination of Yield and Yield Components of Some Advanced Rapeseed (Brassica napus L.) Varieties in Edirne Conditions

This research was carried out to determine of yield and yield components of some advanced rapeseed (Brasicca napus L.) varieties in Trakya Agricultural Research Institute-Edirne conditions.The experiments were established in randomized complete block design with 8 varieties in four replications. The research lasted for two growing seasons from 2012 to 2014. As a material totally 8 genotypes’ 4 advanced lines’ TK-05-10, TK-05-12, TK-05-14, TK-05-20 and 4 certified standard varieties’ Süzer, Excalibur, Elvis, NK-Petrol winter rapeseed varieties are used in the experiment. Observations and evaluations were made for grain yield/ha, seed oil content %, oil yield/ha, 1000 seed weight, full plant emerge date, cold tolerance, plant height, branch number, capsule number in per plant, seed number per capsule, capsule crack %, first flowering date, plant lodging, and percent seed moisture in harvest. According two growing season results of this research in Edirne conditions, it has been found statistically significant (0.01%) seed yield differences among advanced lines and certified varieties. Whole flowering date 9 to 17 April, physiological maturity date 3 to 10 June, plant height 170 to 190 cm, capsule number per plant 126 to 164, seed number per capsule 22-26, pods cracking 0 to 5 %, and seed yield per hectare 2860 to 3503 kg were changed among eight rapeseed advanced lines and varieties.

Keywords:

Rapeseed, Brasicca napus L., line, yield,

PDF

___

Angus J.F., Gardner P.A., Kirkegaard J.A., Desmarchelier J.M., 1994. , Biofumigation: Isothiocyanates released from Brassica roots inhibit the growth of the take-all fungus. Plant and Soil 162, 107-112.
Anonim 2002. JMP® Design of Experiments, Version 5.0.1.2, SAS Institute Inc., Cary, NC. USA.
Anonim 2013. FAOSTAT | © FAO Statistics Division 2015 | 15 June 2015
Arnaud F., 1989. “L’evoution des surfaces et des varietes de colza en France” Colza d’hiver 1989/90, France.
Atakişi İ., 1997. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. T.Ü Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 148 Ders Kitabı: 10 Tekirdağ.
Başalma D., 2004. Kışlık Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) Çeşitlerinin Ankara Koşullarında Verim ve Verim Öğeleri Yönünden Karşılaştırılması. Ankara Üniv. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Böl., Tarım Bilimleri Cilt 10: Sayı:2 Ankara.
Burbulus N., Kuprienė R., Blinstrubienė A., 2008. Investigation of cold resistance of winter rapeseed in vitro. Sodininkystė ir daržininkystė 27:223-232.
Guy S., Gareau R., 1998. Crop rotation, residue durability, and nitrogen fertilizer effects on winter wheat production. Journal of Production Agriculture 11, 457-461
İnan İ.H., Gaytancıoğlu O., 1996. Türkiye’de ayçiçeği tarımı ve bitkisel yağ sanayiinin ekonomik yapısı, T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Tekirdağ.
Karaosmanoğlu F., 1999. Vegetable oil fules: a review. Energy Sources, 21(3):221-231.
Kirkegaard J.A., Gardner P.A., Angus J.F., Koetz E., 1994. Effect of Brassica crops on the growth and yield of wheat. Australian Journal of Agricultural Research 45, 529-545.
Kolsarıcı Ö., Gür M.A., Kaya M.D., İşler N. ve Başalma D., 2005. Yağlı Tohumlu Bitkiler Üretimi. VI.Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi I. Cilt 3-7 Ocak, Ankara, 41-62.
Little T.M., and Hills F.S., 1978. Agricultural Experimentation. Design and Analysis. University of California. Riverside, California, U.S.A. pp:87-100.
Mag T.K., 1990. Further Processing of Canola And Rapeseed Oils. Ch.15 In Canola And Rapeseed: Production, Chemistry, Nutrition, and Processing Technology, F. Shahidi (Ed.), p. 251-276. Van Nostrand Reinhold, New York.
Öğütçü Z. ve Kolsarıcı Ö., 1979. Kolzanın (Brassica napus L.) Yetiştirme Tekniği ve Islahı. 44 S. Ankara.
Özgüven M., Kırıcı S., 1999. Bazı kolza çeşitlerinin Çukurova bölgesinde verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 14: 41–48.
Süzer S., 2007. Bazı Kolza (Kanola) Çeşitlerinin Edirne Koşullarında Verim Ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. 1.Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu. 28-31 Mayıs 2007, Samsun.
Süzer S., 2007. Türkiye’de Kolzanın (Brassica napus ssp. oleifera L.) Ekim Nöbetindeki Yeri Ve Üretim Olanakları. 1.Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu. 28-31 Mayıs 2007, Samsun. S: 277-283.
Süzer S., 2008. Kolza (Kanola) Tarımı. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti. İstiklal Mah. Birlik Cad. No:13/B Ümraniye, İstanbul.
Süzer S., 2009. Kanola (Kolza) Tarımında Verimi Etkileyen Faktörler Ve Gübreleme. Hasad Bitkisel Üretim Dergisi. 24(285):78-84.
Süzer S., 2010. Effects of Potassium Fertilization on Sunflower (Helianthus annuus L.) and Canola (Brassica napus ssp. oleifera L.) Growth. Proceedings of the Regional Workshop of the International Potash Institute held at Antalya, Turkey, 22-25 Nov.
Süzer S., 2012. Kanola Yetiştiriciliği. Tarım Gündem Dergisi. 2(10):70-72.
Süzer S., 2014. Effects Of Plant Nutrition On Canola (Brassica napus L.) Growth. Balkan Agriculture Congress 08-11 September 2014, Edirne, Turkey
Yurtsever N, 1984. Deneysel İstatistik Metotlar. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köyhizmetleri Genel Müd. Yayınları. Genel Yayın No:121. teknik Yayın No:56. Ankara.