Ali KOÇ, Onur İLERİ

Sığır veya Koyun ile Otlatılan Eskişehir Ovası Taban Meralarının Bitki Örtülerinin Karşılaştırılması

Eskişehir Ovasında 2014 yılında yürütülen bu çalışmada koyun ve sığır sürüleri ile otlatılan taban meraların bitki örtüleri ele alınmıştır. Mera kesimlerinde hakim türlerin çiçeklendiği dönemde lup yöntemi ile 40’ar hatlık ölçüm yapılmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkarak yapılan hesaplamalarda her iki mera kesiminde de köpek dişinin baskın tür olduğu, koyun otlatma ile kofa bitkisinin kontrol altına alınabildiği, otlayan hayvan cinsine bağlı olarak mera bitki örtüsünde farklılıkların ortaya çıktığı görülmüştür. Ele alınan meralarda bitki örtüsünün sık olmasına rağmen ağır otlatmadan dolayı tür bileşeninin olumsuz yönde değiştiği gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlardan yola çıkarak Eskişehir ovasını temsilen ele alınan taban meralarının otlayan hayvan cinsine göre bitki örtülerinde farklılaşma olmakla birlikte ağır otlatmanın temel sorun olduğu ve bu meraların geliştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımı açısından sürü tercihi, otlatma mevsimi ve otlatma kapasitesi ile ilgili yeni çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Taban mera, tür bileşeni, mera durumu ve sağlığı

Comparison of Cattle and Sheep Grazed Sub-Irrigated Rangelands Vegetation in Eskişehir Plain

This research was carried out in Eskişehir Plain in 2014, to compare sub-irrigated rangelands vegetation of Eskişehir Plain which were been grazing by sheep and cattle. Measurements were made according to loop method with 40 transect for each rangeland sites in the period of dominant species flowering. In both rangeland sites, it was estimated that Bermuda grass was dominant, Common rush could be suppressed by sheep grazing and species composition was been different at rangeland vegetation depend on grazing animal species. Although canopy was dense in investigated rangeland sites, species components were adversely affected from heavy grazing in both rangeland sites. It was concluded from the results that botanical composition of the sub-irrigated rangelands in Eskisehir Plain was shaped differently depending grazing animal type, heavy grazing is main problem and new studies on carried capacity, grazing season and grazing animal type are required to improve and sustainable use of these natural resources.

Keywords:

Sub-irrigated rangeland, species component, rangeland condition and health,

PDF

___

Altın M., Gökkuş A. ve Koç A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 1. Cilt. Ankara.
Anonim, 2008. Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Arevalo J.R., de Nascimento L., Fernandez-Lugo S., Mata J. and Bermejo L., 2011. Grazing effects on species composition in different vegetation types (La Palma, Canary Islands). Acta Oecologica, 37: 230-238.
Bakır Ö., 1987. Çayır-Mer’a Amenajmanı: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 992, Ders Kitabı (292-362), Ankara.
Burton G.W. and Hanna W.W., 1995. Bermudagrass, (Eds: R.F. Barnes, D.A. Miller and C.J. Nelson), Forages, An Introduction to Grassland Agriculture. Vol. I, Iowa State Univ. Press, Iowa, p. 421-430.
Dumlu S.E., 2010. Ardahan ili meralarının uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi teknikleri ile sınıflandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 75.
Holechek J.L., Pieper R.D. and Herbel C.H., 2004. Range Management Principles and Practices. Pearson Education, Inc, New Jersey.
Koç A., 1995. Topografya ile toprak nem ve sıcaklığının mera bitki örtülerinin bazı özelliklerine etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üni. Fen Bil. Enst., Tarla Bitk. Anabilim Dalı, Erzurum.
Koç A., 2006. Rangeland types and traditional management practices in Turkey. Proc. 5th Panhellenic Rangel. Cong., Iraclion, Crete, Greece, Nov.1-3, 2006. p.199-206.
Koç A., 2010. Erzincan ili mera ıslah çalışmaları arazi etüdü gözlemleri (Kişisel gözlemler).
Koç A., Kaya A., Güllap M.K., Erkovan H.İ., Macit M. and Karaoğlu M., 2014. The effect of supplemental concentrate feed on live weight gain of yearling heifers overgrazing season in subirrigated rangelands of East Anatolia. Turkish J. Vet. Anim. Sci., 38: 278-284.
Koç A., Schacht W.H. and Erkovan H.I., 2015. The history and current direction of rangeland management in Turkey. Rangelands, 37:39-46.
Koç A., Sürmen M. and Kaçan K., 2005. Erzincan ovası taban meralarının bitki örülerinin mevcut durumu. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, Bildiri Kitabı Cilt II: 847-850.
Merchant M., 1993. The potential for control of the soft rush (Juncus effusus) in grass pasture by grazing goats. Grass and Forage Science, 48: 395-409.
Sürmen M. ve Koç A., 2010. Orta Karadeniz Bölgesinde kofa (Juncus effusus L.) istilasına uğrayan taban meralar için uygun ıslah yöntemlerinin belirlenmesi. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül, Bursa, III: 1767-1772.
Ter Braak C.J.F. and Smilauer P., 2002. CANOCO Reference Manual and CanoDraw for Windows User’s Guide: Software for Canonical Community Ordination (version 4.5). Microcomputer Power, Ithaca, New York.