Nef’i’nin “sözüm” redifli kasidesinin istiare zemini

Şiirini methiye ve fahriyeye adayan Nef’i, mağrur edası, yüksek düzeyde zekâsı ve hayal gücüyle klasik şiirin kendine özgü üslup sahibi olmayı başarmış birkaç şairinden biridir. Kendini övme ve mağrur bir eda, onun şiirlerinde taviz vermediği yönlerinin başında gelir. Bu, dinî şiirleri için de geçerlidir. Nef’i’nin türünün en güzel örneklerinden biri olan “sözüm” redifli na’ti de, klasik na’tlerden farklı, üslubu ve muhtevasıyla onun kişilik özelliklerini bütünüyle aksettiren bir kasidedir. Kasidede şair, kendi şiirini “Huda’nın ilhamı” (ilham-ı Huda) olarak niteler ve genellikle Peygamber ağzından seslenir; şiir evrenini de ilahî gerçekleri açıklama imgesi etrafında örer. Makale, bu kasideyi temel istiare zemini açısından analiz etmeyi amaçlamaktadır.

___

Akkuş, Metin (1993). Nef’î Dîvânı. Ankara: Akçağ Yay.

Andrews, Walter G. (2000), Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı, Osmanlı Gazelinde Anlam ve Gelenek. İstanbul: İletişim Yay.

Çavuşoğlu, Mehmed (1991a). “Sunuş”. Ölümünün Üçyüzellinci Yılında Nef’î. Ankara: AKM Yay. V.

Çavuşoğlu, Mehmed, (1991b). “Kaside Şâiri Nef’î”, Ölümünün Üçyüzellinci Yılında Nef’î. Ankara: AKM Yay. 79-89.

Kortantamer, Tunca (1993). “Gül Kasidesi”, Eski Türk Edebiyatı Makaleler. Ankara: Akçağ Yay. 413-435.

Nef’i (1252). Dîvân-ı Nef’î. Bulak.

Ocak, Tulga (1991). “Nef’î ve Türk Edebiyatındaki Yeri”. Ölümünün Üçyüzellinci Yılında Nef’î. Ankara: AKM Yay. 1-44.

Saraç, M. A. Yekta (2006). Klasik Edebiyat Bilgisi, Belâgat. 4. Baskı. İstanbul: Gökkubbe Yay.

Tanpınar, Ahmet Hamdi (1976). 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.

Ünver, İsmail (1991). “Övgü ve Yergi Şairi Nef’î”, Ölümünün Üçyüzellinci Yılında Nef’î. Ankara: AKM Yay. 45-78.