Modern Bir Öncü: Keloğlan

Mitolojik çağla tarih çağının duyarlıkları farklı olduğu gibiedebi metinleri de birbirlerinden farklıdır. Aynı farklılık mitolojik çağa ait metinlerin kahramanlarıyla modern çağa ait kahramanların olaylar ve durumlar karşısındaki sorun çözme yöntemlerinde de görülmektedir. Gelenekten yeniliğe doğru farkedilen bu değişim, insanoğlunun hayatındaki sosyo-ekonomikve sosyo-kültürel değişimlerin bir neticesidir. Bu vesileyle birsonraki yeni, bir önceki geleneksel metnin dünyasına saldırarak ve onun biçimlendirdiği insan ve dil anlayışını yıkarakkendi geleneğini kurar. Masal türü içerisinde yer almasınarağmen Keloğlan'ın olaylar karşısındaki davranış tarzı, problem çözme yöntemi ve kullandığı dil dizgeleri modern bir görüntü sergilemektedir. Keloğlan, yansılama yöntemiyle epiğinrutinleşmiş ve yorgun düşmüş dünyasını eleştirerek moderninsanın günümüzdeki akılcı tavrına yakın bir davranış tarzı geliştirmiştir. Bu çalışmamızda Keloğlan'ın şahsında yaşanılanbu dönüşümün sebepleri ve sonuçları üzerinde durulmuştur

A Modern Protagonist: Keloğlan

The understandings of the mythological age and historical age were significantly different from each other, and so were their literary texts. This difference can also be observed in the problem-solving methods of the heroes of the texts belonging to the mythological age and the modern age. This observable tranformation from tradition to innovation is a result of the socio-economical and socio-cultural changes in human life. In this regard, the new establishes its own tradition by attacking the world of the former traditional text and by demolishing its understanding of the human being and of language. Although Keloğlan narratives belong to the genre of the fairy tale, the hero's attitude in the face of events, his problem-solving methods and the language he uses signal the understandings of modernity. By criticizing the routine and worn-out world of the epic through the method of reflection, Keloğlan has de- veloped a pattern of behaviour close to the logical one of the modern human being. In this study, we have tried to focus on the reasons and results of this transformation in Keloğlan's personality.

PDF

___

Alangu, Tahir (2009). Keloğlan Masalları. İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Aktulum, Kubilay (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yay.

Assmann, Jan (2001). Kültürel Bellek. Çev. Ayşe Tekin. İstanbul: Ayrıntı Yay.

Aytür, Ünal (1994). "Pikaresk Roman". Ankara: Gündoğan Edebiyat (11-12): 183-194.

Campbell, Joseph (2000). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çev. Sabri Gürses. İs- tanbul: Kabalcı Yayınevi.

Can, Şefik (1994). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Çetişli, İsmail (2004). Metin Tahlillerine Giriş 2. Ankara: Akçağ Yay.

Eberhard, Wolfram ve Pertev Naili Boratav (1953). Typen Türkischer Volksmärc- hen. Wiesbaden.

Eliade, Mircea (1993). Mitlerin Özellikleri. Çev. Sema Rifat. İstanbul: Simavi Yay.

Ergun, Pervin (2005). "Altay Destanlarında ve Anadolu Türk Masallarında Tasta- rakay-Keloğlan". Milli Folklor (68): 78-84.

Freud, Sigmund (1996). Espri Sanatı. Çev. Erdoğan Alkan. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yay.

Gökeri, A. İpek (1975). Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtı- larak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik niteliğinde Yapıtla- ra Uygulanması. Ankara: Ankara Üniversitesi Yay.

Jung, Carl Gustav (2003). Dört Arketip.Çev. Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: Metis Yay.

_____, (2009). İnsan ve Sembolleri. Çev. Ali Nahit Babaoğlu. İstanbul: Okuyan Us Yay.

Ögel, Bahaeddin (2002). Türk Mitolojisi II. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Özünel, Evrim Ölçer (2005). "Kel Ata'dan Keloğlan'a Hilebaz Dönüşüm". Milli Folklor (67): 47-52.

Şenocak, Ebru (2007). İronik Yaşamda Sonsuza Yürüyen Kahraman:Nasreddin Hoca. Konya: Mozaik Kültür Sanat Vakfı ve Dünya Eğitim Sağlık Kültür Derneği Yay.

Şimşek, Esma (2007). "Masalların Sembolik Dili Bağlamında "Keloğlan Tipi" Üzerine Bir Değerlendirme". İtaki (2): 61-73.

Tanpınar, Ahmet Hamdi (1988). 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.