Ana Dili Eğitiminde Parçalarüstü Birimlerin Önemi ve Teknoloji Destekli Olarak Kavratılması

Konuşma becerisinin kazandırılması ile ilgili çalışmalara bakıldığında, iletişimin temelini oluşturan parçalarüstü birimlerle ilgili beceriler üzerinde yeteri kadar durulmadığı görülmektedir. Temel dil becerilerinden biri olan konuşmanın temelinde, duygu ve düşüncelerin fonetiksentaks ilişkisi içinde aktarılması yatmaktadır. Konuşma esnasında fonetik-sentaks ilişkisinin sağlıklı yansıtılabilmesi, öncelikle, söz dizimini oluşturan kelime ve kelime gruplarının duygu ve düşünce anlamlarının algılanmış olmasına bağlıdır. Söz diziminin duygu ve düşünce anlamına uygun seslendirmelerin yapılabilmesi ve sözün ezgisinin hissettirilebilmesi için, vurgu, ton, durak gibi parçalarüstü birimlerin üretimiyle ilgili beceriye sahip olmak gerekir. Bu yönleriyle ele alındığında, ses-söz dizimi ilişkisi ve parçalarüstü birimlerin üretimiyle ilgili beceriler, ana dili eğitiminde, özellikle ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilere konuşma becerisi kazandırılırken üzerinde hassasiyetle durulması gereken konulardandır.

___

Aksan, Doğan (1997). Anlambilim. Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambi-limi. Ankara: Engin Yay.

Bilgegil, M. Kaya (1984). Türkçe Dilbilgisi. İstanbul: Dergâh Yay.

Coşkun, Volkan; Nilgün Açık, F. Zehra Arzu (2005). “Türkçe Eğitiminde Sesli Okuma Becerisinin Psikolojik Temelleri”. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28-30 Eylül 2005. De-nizli.

Coşkun, Volkan; Nilgün Açık, F. Zehra Arzu , Gönül Erdem (2007). “Söz-Ses Dizimi İlişkisi – Ana Haber Bültenleri Örneği”. İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi. 28.08.2007. İstanbul.

Coşkun, M. Volkan (2000a). “Fonetik ve Fonetik laboratuarları”. Türk Dili. Sayı: 81. s. 387-402.

Coşkun, M. Volkan(2000b). “Türkiye Türkçesinde Vurgu. Ton ve Ezgi”. Türk Dili Araştırmaları. Sayı: 584. s. 126-130.

Çetin, Didem (2007). Türkçe Eğitimi Bölümü Mezunu Öğrenciler ile Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sesli Okuma Becerilerinin Parçalarüstü Birimler Açısından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi. Muğla.

Güneş, Sezai (2003). Türk Dili Bilgisi. İzmir.

Haroon, Dawood, Shahid Rehan, Ahmed Touqeer (2008). Intonation Patterns in Punjabi. http://www.crulp.org/Publication/Crulp_report/CR04_05E.pdf erişim: 26.03.2008

Ercilasun, A. Bican (2005). “Vurgu”. Türk Dili ve Kompozisyon 98-103. Ekin Kitabevi. Ankara.

Levis, John, Lucy Pickering (2004). “Teaching Intonation in Discourse Using Speech Visualization Technology”. erişim: 31.03.2008. http://www.sciencedirect.com

Meral, H. Mesut, Hazım K. Ekenel, A. Sumru Özsoy (2003). Türkçede Duygu Çözümlemesi. erişim: 19.07.2006. www.linguistics.boun.edu.tr/bildiri.pdf

Mozziconacci, S.J., D.J. Hermes (1999). Role of Intonation Patterns in Conveying Emotion in Speech.