URFA VE ÇEVRESİNDE CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI (1934-1943)

Bayramlar, toplumları bir arada tutan unsurlar arasında yer alır. Milli Bayramlar, milli duyguların ifade edildiği en önemli günlerden biridir. Osmanlı Devleti’nde ilk kez Milli Bayramlar, II. Meşrutiyet döneminde kutlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin yıkılmasından sonra, 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edilmiştir. Devlet yöneticileri, bayramların halk üzerindeki birleştirici özelliğinden yararlanmak istemişlerdir. Bu nedenle 29 Ekim tarihi Cumhuriyet Bayramı olarak kabul edilmiştir. Ele aldığımız tarih aralığında çeşitli illerde cumhuriyet bayramı kutlamaları yapılmıştır. Bunlardan biri olan Urfa’da 1934-1943 yılları arasında yapılan Cumhuriyet Bayramı kutlamaları, CHP merkez teşkilatından gönderilen talimatnameye göre gerçekleştirilmiştir. Kutlamalar sadece Urfa’da değil, kaza, köy ve nahiyelerde de yapılmıştır. Halkın ve resmi yetkililerin, gece ve gündüz yapılan kutlama etkinliklerine katılımı üst düzeyde olmuştur. Kutlamalarda şiirler okunmuş, konuşmalar yapılmış, fener alayları düzenlenmiştir. Bu çalışmada 1934 ile 1943 yılları arasında Urfa ve çevresinde gerçekleştirilen Cumhuriyet Bayramı kutlamaları Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinde bulunan belgeler ışığında incelenmiştir.

CELEBRATIONS OF THE REPUBLIC DAY IN URFA AND ITS SURROUNDINGS (1934-1943)

Festivals are among the elements that keep societies together. National holidays are one of the most important days which national emotions are expressed. The first time in the Ottoman Empire, national holidays was celebrated during the second constitutional era. After the Ottoman Empire collapsed, the Republic was declared on 29 October 1923. State administrators wanted to benefit from unifying feature of the holidays on the people. Therefore, October 29 was accepted as the Republic Day. In the date we reviewed the celebrations Republic Day were held in various provinces. The celebration of the Republic Day in Urfa, which is one them, was realized between 1934 and 1943 according to the instructions issued by the CHP central organization. Not only the celebrations were held in Urfa but also in districts, villages and sub-districts. The participation of the public and the official authorities to the day and night celebrations took place quite extensive. Poems were read in celebrations, speeches were made, lantern regiments were organized. In this study, Republic Day celebrations in Urfa and its surroundings between 1934 and 1943 were examined in the light of the documents in the Republican Archives.

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
Akşam
Hâkimiyet-i Milliye
Vakit
Alpaslan, Erhan (2015), “Tek Parti Döneminde Gaziantep’te Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları 1938-1945”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, C. 14, S. 4, s. 829-845
Bolat, Bengül Salman (2012), Milli Bayram Olgusu Ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923–1960), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Semih Ofset, Ankara.
Çanak, Erdem (2013), “Adana’da Cumhuriyetin Onuncu Yıl Kutlamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XXIX, S.86, s.1-25.
Demir, Şerif, (2015), “Tek Parti Döneminde Siirt’te Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları”, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.3, s.1-9.
Doğan, Hamdi (2013), “Yozgat’ta Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1925-1943)”, The Journal of Academic Social Science Studies, C. 6, S. 5, s. 107-125.
Elmacı, Mehmet Emin (1998), “Cumhuriyet’in İlanının İlk Yıldönümü Kutlamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 8, s. 49-59.
İlyas, Ahmet (2018), “Yerel Basına Göre 1935-1950 Yılları Arasında Urfa’da Mahalli ve Milli Bayram Kutlamaları”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi”, C.8, S.16, s.201-215.
Öztürk, Gülin (2015), “Niğde’de Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1926-1948)”, Gaziantep University Journal of Social Sciences Dergisi, C. 14, S. 3, s.585-599.
Sönmez, Cahide Sınmaz, (2004), “Cumhuriyetin Onuncu Yıl Kutlamaları ve 26 Ekim 1933 tarihli Af Kanunu”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C.9, S.33-34, s.89-101.
Üzen, İsmet (2012), “Tokat’ta Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tokat Sempozyumu 1-3 Kasım 2012 Bildiriler, Özyurt Matbaacılık, s.313-334.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi