205108

ATATÜRK’ÜN BALIKESİR ZİYARETLERİ

Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyet rejiminin kökleşmesi, yapılan reformların halka tanıtılması ve ekonomik gelişmelerin yerinde incelenmesi için yurt gezilerine çıkmıştır. Gazi Paşa bu seyahatleri vesilesiyle Balıkesir’i de yedi defa ziyaret etmiştir. 1938 yılında Savarona Yatı’nın Erdek kıyısında demirlemesi de Balıkesir ziyareti olarak değerlendirilirse, Gazi Paşa’nın sekiz defa Balıkesir’i şereflendirdiği de söylenebilir. 1923’te Gazi Paşa Anadolu Müdefaa-i Hukuk Cemiyeti’nin siyasi partiye dönüştürülmesi öncesinde halk ile iletişime geçmek ve orduyu teftiş etmek istemiştir. Gazi bu amaçla Batı Anadolu gezisine çıkmıştır. Gazi Paşa bu gezi kapsamında Balıkesir’e de gelmiştir. Mustafa Kemal Balıkesir’e ikinci ziyaretini 8- 10 Ekim 1925 tarihleri arasında ve üçüncü ziyaretini 13- 15 Haziran 1926 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Gazi Paşa Balıkesir’e dördüncü defa 7- 8 Şubat 1931 tarihlerinde ve beşinci kez 21- 22 Ocak 1933 tarihlerinde gelmiştir. Gazi Paşa Balıkesir’e altıncı ziyaretini 15- 16 Nisan 1934’te ve yedinci ziyaretini 24- 25 Haziran 1934 tarihlerinde gerçekleştirmiş ve Gazi’ye bu gezisinde İran Şahı Rıza Pehlevi eşlik etmiştir. Bu makalenin hazırlanmasında tetkik eserlerden, hatıratlardan ve süreli yayınlardan istifade edilmiştir. Bu çalışma ile Atatürk’ün yurt gezilerine yönelik yapılan araştırmalara küçük de olsa bir katkı sağlamak hedeflenmiştir.

BALIKESIR VISITS OF ATATURK

Ghazi Mustafa Kemal Pasha has taken domestic trips to deepen the Republican regime, introduce the reforms to the public and to examine the economic developments on-site. Within the scope of these travels, Ghazi Pasha visited Balıkesir seven times. If sailing of the Savarona Yacht on the Erdek coast is considered to be a visit to Balıkesir, this can be said Ghazi Pasha honored Balıkesir eight times. Ghazi Pasha went on a tour of Western Anatolia in 1923, to communicate with the people and inspect the army before conversion of Anatolia Law Enforcement Community to political party. Ghazi Pasha came to Balıkesir as part of this trip. Ghazi Pasha took his second visit to Balıkesir between 8- 10 October 1925 and his third visit was between 13-15 June 1926. Ghazi Pasha made his fourth visit to Balıkesir from 7-8 February 1931 and his fifth visit was between 21 and 22 January 1933. Gazi Pasha made his sixth visit to Balıkesir between 15-16 April 1934 and his seventh visit was on 24-25 June 1934. Iranian Shah Rıza Pehlevi accompanied Ghazi’s trip in June 1934. In the preparation of this atricle, the study works, memoirs and periodicals were utilized. With this study, it is aimed to make a small contribution to the researches carried out on Atatürk’s domestic trips.

PDF

___

Akkor, M, (2012). “Dini Bir Müessesenin Sonu: Hilafet’in İlgası”, History Studies, Volume 4/1, s. 15- 28.
Atatürk, K. (2006). Nutuk 1919- 1927, Yay. Haz. Zeynep Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, (Ekim 2017). Derleyen: Hulusi Turgut, XX. Baskı, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (2006). Yay Haz. Ali Sevim ve Diğerleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri(Bugünkü Dille), (2006). Yay. Haz. İzzet Öztoprak, Mehmet Akif Tural, Ali Sevim, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
Aydemir, Ş. S. (1999). Tek Adam: Mustafa Kemal 1922- 1938, C. 3, 16. Baskı, Remzi Kitapevi, İstanbul.
Çanak, E. (Mart 2016). “Atatürk’ün Yurt Gezilerine Bir Örnek: 1930-1931 Gezisi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, S. 23, s. 128-178.
Çelebi, M. (Mart 1998). “Atatürk’ün Manisa’yı Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 14, S.40, s.133-145.
Duymaz, A. (2017). “Meşruiyet Kaygısı Çerçevesinde Atatürk’ün Balıkesir ‘Hutbe’sine Bir Bakış”, Hutbe Kitabı, Edit: E. G. Naskali, Kitapevi Yayınları, İstanbul, s. 311- 330.
Gül, M. (Aralık 2006). “Atatürk’ün Yurt Gezileri’nin Kamuoyu Oluşturmadaki Rolü”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.VIII, S. 3, s. 51- 72.
Kılıç, S. (1997). “Mustafa Kemal (Atatürk) Paşa’nın Batı Anadolu Gezisi Ve Karşılama Törenleri”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 8, 1997, s. 187- 201.
Kodal, T. (Mart 2003). “Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 19, S. 55, s. 147- 161.
Önder, M. (1975). Atatürk’ün Yurt Gezileri, Tisa Matbaacılık Sanayii, Ankara.
Tural, M. A. (2006). “Mustafa Kemal’in Batı Anadolu Gezisi”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, C. I, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, s. 395- 406.
Tural, M. A. (2006). “Atatürk’ün Yurt Gezileri, Büyük Nutuk Adlı Eseri ve Hayattan Ayrılışı”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, C. 2, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, s. 371- 407.
Yurt Ansiklopedisi, (1982). “Cumhuriyet Sonrası Önemli Olaylar”, C. 2, Anadolu Yayıncılık, İstanbul, s. 1136- 1139.
Akşam, (22 Kanuni Sani 1933). “Balıkesir’de Büyük Tezahürat: Gazi Hz. Balıkesir’de Kültür Köyü Hakkında Uzun Tetkikatta Bulundular”, Yıl. 15, S. 5133, s. 1.
Akşam, (24 Haziran 1934). “Balıkesir’de Hazırlık; Gazi ve Şehinşah Hz. Balıkesir Yolunda; İran Gazetelerinin Makaleleri”, Yıl. 16, S. 5641, s. 1.
Akşam, (17 Nisan 1934). “Gazi Hz. Ankara’ya Avdet Ettiler”, Yıl: 16, S. 5573, s. 2.
Akşam, (16 Nisan 1934). “Gazi Hz. Balıkesir’e Vasıl Oldular: Şehir Donandı, Halk Şenlik Yapıyor”, Yıl: 16, S. 5572, s. 2.
Akşam, (21 Kanuni Sani 1933). “Gazi Hazretleri Bursa’dan Hareket Etti, Gemlik ve Bandırma Yolu ile Balıkesir’e Vasıl Oldu, Hararetle Karşılandı”, Yıl. 15, S. 5132, s. 1.
Akşam, (15 Nisan 1934). “Gazi Hz. Çanakkale’yi ve Bazı Kıtaları Teftiş Etti” Yıl: 16, S. 5571, s. 1.
Akşam, (22 Kanuni Sani 1933). “Gazi Hz. Dün Balıkesir’den Kütahya’ya Hareket Ettiler: Balıkesir’de Mektepleri Ziyaret Ettiler, Halkevindeki Müsamerede Bulundular”, Yıl. 15, S. 5134, s. 1.
Akşam, (25 Haziran 1934). “Gazi Hz. ve Aziz Misafirimiz Balıkesir’e Vasıl Oldular: İki Devlet Reisi Büyük Tezahüratla Karşılandı, Şehir Sevinç İçindedir”, Yıl. 16, S. 5642, s. 1- 2.
Akşam, (26 Haziran 1934). “Hoş Geldiniz Şehinşah Hz. Büyük Misafirimiz: Dost Ve Kardeş İran’ın Büyük Hükümdarı Bugün Öğleden Sonra Halâskâr Gazimizin Refakatinde İstanbul’a Şeref Vereceklerdir”, Yıl. 16, S. 5643, s. 1- 2.
Cumhuriyet, (25 Haziran 1934). “Gazi Haz. İle Şehinşah Hz. Dün Balıkesir’i Şereflendirdiler: Şehinşah İzmir’de Gazi Hz.’nin Validelerinin Mezarına Çelenk Koydular”, Yıl: 11, S. 3640, s. 1, 6.
Hâkimiyet-i Milliye, (7 Şubat 1923: 1). “Büyük Kumandan Askerinden Fevkalade Memnun: Gazi Paşa Hazretleri Akhisar’da Fevkalade Tezahürat ile Karşılandı ve Bütün Halkı Kendi Fikrinde Buldu”, Yıl: 4, S. 723, s. 1.s. 1.
Hâkimiyet-i Milliye, (8 Teşrini Evvel 1925: 1). “Gazi Paşa Hazretlerinin Seyahatleri”, Yıl: 5, S. 1548, s. 1.
Hâkimiyeti Milliye (14 Haziran 1926). “Reisicumhur Hazretlerimizin Bandırma’ya Muvasalatı”, Yıl: 6, S. 1774, s. 1.
Hâkimiyeti Milliye, (15 Haziran 1926). “Reisicumhurumuz Bandırma’dan Balıkesir’e Hareket Buyurdular: Reisicumhur Hazretleri Dünkü Günü Bandırma’da Geçirmiştir, Büyük Gazimizi İstikbal İçin Balıkesir’den Gelen Birçok Heyetler İntizar Etmektedirler”, Yıl: 6, S. 1775, s. 1.
Hâkimiyeti Milliye, (11 Teşrini Evvel 1925). “Reis-i Cumhur Hazretlerinin Seyahatleri: Gazi Hazretleri İzmir’e Teşrif Eylemektedir. Bütün Seyahat Yolu Üzerinde Halk Tarafından Pâyânsız Bir Muhabbet ve Samimi Tezahüratla Karşılanmaktadırlar”, Yıl: 5, S. 1549, s. 1.
Siirt Mebusu Mahmut (Soydan), (2 Şubat 1931). “Günün Meseleleri ve Gazi’nin Seyahati”, Milliyet, Yıl: 5, S. 1790, s. 1.
Türk Dili, (7 Şubat 1931). “Balıkesir Halkının Sevincinde Payan Yok: Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Hazretleri Dün Akşam Saat Yirmi İkide İzmir’den Hareket Buyurmuşlardır”, Yıl: 5, Sayı 1437. s. 1.
Türk Dili, (24 Haziran 1934). “Balıkesir Bugün En Sevinçli Gününü Yaşıyor”, Yıl: 9, Sayı. 4237, s. 1, 3.
Türk Dili, (16 Nisan 1934: 1). “Balıkesir Dün Eşsiz Bir Bayram Günü Yaşadı: Gazi Hazretleri Dün Balıkesir’i Mesut Ve Bahtiyar Ettiler”, Yıl: 8, S. 4172, s. 1.
Türk Dili, (13 Şubat 1931). “Büyük Halaskarımız Şehrimizde İken”, Yıl: 5, Sayı. 1438, s. 1.
Türk Dili, (22 Haziran 1934). “Büyük ve Sevinçli Güne Hazırlık”, Yıl: 9, Sayı. 4236, s. 1.
Türk Dili, (17 Nisan 1934: 1). “Gazi Hazretleri Dün Sabah Saat 6,5’da Şehrimizden Müfarekat Buyurdular”, Yıl: 8, S. 4173, s. 1.
Türk Dili, (23 İkinci Kanun 1933). “Gazi Hazretleri Gece Saat 1. 40’da Kütahya’ya Hareket Buyurdular”, Yıl: 7, Sayı. 2025, s. 1- 2.
http://www.balikesirkulturturizm.gov.tr (erişim tarihi: 02.02.2019)

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi