OSMANLI DÖNEMİ’NDE FAALİYETLERİNİ SÜRDÜREN İZMİR’DEKİ GAYRİMÜSLİM HASTANELERİ

Asırlar boyunca önemli bir liman kenti olan İzmir, ticari hacmi ve nüfusu arttıkça daha fazla sağlık sorunları ile karşılaşmıştır. Yabancıların sık sık uğradığı bu kent, onlar tarafından taşınan birçok salgın ve bulaşıcı hastalığa maruz kalmıştır. Bu durum, hastalıklarla mücadele edebilmek için sağlık kurumlarının inşa edilmesini gerekli kılmıştır. Bu kozmopolit kentte, sağlık hizmetlerini üstlenen kurumlar da ilk olarak gayrimüslimler tarafından inşa edilmiştir. Buna karşın Türkler; ancak, 19. yüzyılda kendi hastanelerini açmak için girişimde bulunmuştur. İster Türklere ait olsun ister gayrimüslimlere, kentteki tüm hastaneler, başta kendi toplulukları olmak üzere, her milletten hastalara kapılarını açmıştır. Hastanelerden birçoğu, 1922 yılındaki büyük yangından zarar görerek faaliyetlerine son vermişler ve Cumhuriyet Dönemi’ni görememişlerdir.

NON-MUSLIM HOSPITALS ACTIVE IN THE OTTOMAN PERIOD IN İZMİR

İzmir, having been an important port city for centuries, has encountered even more health problems as its trade volume and population increased. The city, which has been frequently visited by foreigners, has been exposed to many epidemics and infectious diseases carried by them. This has necessitated the construction of health institutions to fight against diseases. In this cosmopolitan city, institutions that undertake health services were first built by non-Muslims. The Turks, however, had attempted to open their own hospitals in the 19th century. Whether belonging to Turks or non-Muslims, all hospitals in the city have welcomed all nationals, primarily their own citizens. Unfortunately, many of the hospitals could not reach the Republic Period since they were damaged by the Great Fire in 1922 and had to end their activities.

PDF

___

Başkanlık Cumhuriyet Arşivi, 30-10-0-0/18-103-43.
Başkanlık Cumhuriyet Arşivi, 30-10-0-0/18-101-8.
Başkanlık Cumhuriyet Arşivi, 30-10-0-0/18-102-3.
Başkanlık Cumhuriyet Arşivi, 30-10-0-0/17-98-5.
Ahenk.
Anadolu.
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi.
Katimerini.
Tarih ve Toplum
ATAY, Çınar, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İzmir Planları, İzmir, 1998, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayını.
Aydın Vilayetine Mahsus Salname Sene-i Mali 1307, Defa: 13, Cilt: 1-2, Vilayet Matbaası.
BEYRU, Rauf, 19. Yüzyılda İzmir’de Sağlık Sorunları ve Yaşam, İzmir, 2005, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
BEYRU, Rauf, İzmir Şehri Üzerine Bir İnceleme, Ankara, 1970, ODTÜ.
BİSTİKA, Eleni, ”İzmir’de Tıbbın Tarihi Lazarous Vladimiros’un Ödüllü Kitabının Öyküsü”, Katimerini, 13 Haziran 2008.
BORA, Siren, İzmir Yahudileri Tarihi (1908-1923), İstanbul, 1995, Gözlem Basın ve Yayın A.Ş.
BORA, Kırkpınar Siren, 1908-1912 İzmir Sancağında Rumlar (Sosyal, Ekonomik, Kültürel Durumları), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir, 1988.
Cevat Sami-Hüseyin Hüsnü, 1321 Sene-i Maliyesine Mahsus Nevsal-i İktisat, İzmir, 1323, Keşişyan Matbaası.
ERDEM, Nilüfer, “Megali İdea’nın Anadolu’daki Destekçilerinden Doktor Apostolos N. Psaltoff’un 1912-1922 Dönemindeki Etkinlikleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIII/27 (2013 Güz), ss. 63-77.
İzmir 1920 Yunanistan Rehberinden İşgal Altındaki Bir Kentin Öyküsü, Çev. Engin Berber, İzmir, 1998, Akademi Kitabevi.
KARAYAMAN, Mehmet , “İzmir İngiliz Askeri Hastanesi (1855)”, Prof. Dr. Necmi Ülker’e Armağan, Hazırlayanlar: Dr. Nilgün Nurhan Kara-Latif Daşdemir-Özer Küpeli, İzmir, 2008, ss. 251-262
KARAYAMAN, Mehmet, 20. Yüzyılın İlk Yarısında İzmir’de Sağlık, İzmir, 2008, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Mustafa Enver, “Yine Gureba Hastahanesi”, Ahenk, 1 Temmuz 1913.
OCAK, Başak-KOCABAŞ, Özlem Yıldırır, İzmir Gureba-i Müslimin Hastanesi’nden İzmir Devlet Hastanesi’ne Bir Hastane Öyküsü, İzmir, 2014, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
OCAK, Başak, Halk Sağlığı Hizmetinde 107 Yıl İzmir Büyükşehir Belediyesi Eşrefpaşa Hastanesi, İzmir, 2016, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
PINAR, İlhan, Hacılar Seyyahlar Misyonerler ve İzmir Yabancıların Gözüyle Osmanlı Döneminde İzmir 1608-1918, İzmir, 2001, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Raif Nezihi, İzmir’in Tarihi, Birinci Kitap, 3. Kısım, 17. Forma.
Salname-i Vilayet-i Aydın 1312 Sene-i Hicriyesine Mahsus, Defa 15, Vilayet Matbaası.
Salname-i Vilayet-i Aydın 1313 Sene-i Hicriyeye Mahsus, Defa 16, Vilayet Matbaası.
Salname-i Vilayet-i Aydın 1326 Sene-i Hicriyesine Mahsustur, Defa: 25, Vilayet Matbaası.
SOLOMONİDİS, Hristos Sokrates, İzmir’de Tıp, Atina, 1955.
TOPRAK, Zafer, “Yayınlanmamış Bir Monografiden İzmir 1920-1921”, Üç İzmir, 1992, İstanbul, Yapı Kredi Yay. Ltd. Şti., ss.31-40.
http://ermenikulturu.com/izmir-ermeni-hastanesi/ Erişim Tarihi: 12.06.2016.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi