TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK KADIN BAKANI PROF. DR. PEYMAN TÜRKAN AKYOL’UN SİYASİ HAYATI

Prof. Dr. Türkan Akyol, Türk siyasi hayatında çok önemli bir role sahip olmasına rağmen, siyasetçi kimliği ile fazla tanınmamaktadır. Göğüs hastalıkları asistanı olarak hayata tutunan, Türkiye’nin ilk kadın rektörü ve bakanı olan Prof. Türkan Akyol, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın bakanı ve ilk kadın rektörü olmuştur. 33. Nihat Erim Kabinesi’nde 1971’de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, SODEP Genel Başkan Yardımcılığı, 18. Dönem ve 19. Dönem TBMM milletvekillikleri, 49. Süleyman Demirel Hükümeti’nde 1991- 1993 Kadın Statüsünden Sorumlu Devlet Bakanlığı ve 50. Tansu Çiller Kabinesi’nde de 1993- 1995 Kadın ve Çocuktan Sorumlu Devlet Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Ayrıca Verem Savaş Derneği, Göğüs Hastalıkları ve Fizyolojisi Derneği, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Onursal üyelikleri ile Sosyalist Enternasyonal Kadınları Şube Başkan Yardımcılığını yapmıştır.

POLITICAL LIFE OF PROF. DR. TURKAN AKYOL, THE FIRST FEMALE MINISTER OF TURKISH REPUBLIC

Although Turkan Akyol has a very important role in Turkish political life, she is not well known as a politician. Prof. Dr. Turkan Akyol, who becama the first female rector and minister of Turkey, held on to life as an assistant doctor of pulmonologist. She was the minister of health and social security in the cabinet of Nihat Erim in 1971, vice chairman of SODEP, member of the parliament of Turkey in the 18th and 19th period, minister of state responsible for woman and family affairs in the government of Suleyman Demirel between 1993-95 and minister of state responsible for woman and children in the cabinet of Tansu Ciller between 1993-95. She had also honorary membership of Tuberculosis Control Association, Chest Diseases and Physiology Association, WHO Europe and vice president of the Socialist International Woman Branch.

___

  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
  • Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi
  • Millet Meclisi Tutanak Dergisi
  • TBMM Tutanak Dergisi
  • AHMAD, Feroz, Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çeviren: Yavuz Alagon, Kaynak Yayınları, 2.Baskı, İstanbul, 1999.
  • ALTUĞ, Kurtul, 27 Mayıs’tan 12 Mart’a, Koza Yayınları, Ankara, 1976
  • ERGUN, Perihan (Turgut), Cumhuriyet Aydınlamasında Öncü Kadınlarımız, Tekin Yayınları, İstanbul, 1997.
  • ERİM, Nihat, 12 Mart Anıları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2000
  • ERİM, Nihat,Günlükler, Hazırlayan: Ahmet Demirel, Cilt:2, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005.
  • İNÖNÜ, Erdal, Anılar ve Düşünceler, 2.Cilt, 3.Baskı, Yorum Kitapları, İstanbul, 1998.
  • KOÇAŞ, Sadi, 12 Mart Anıları, Tomurcuk Matbaası, İstanbul, 1978.
  • ÖZDEMİR, Hikmet, “12 Mart Dönemi”, Türkiye Tarihi, Cilt 4, Çağdaş Türkiye, Cem Yayınevi, 4. Basım, İstanbul, 1995.
  • SAV, Ergun, Cumhuriyet Bebeleri, Bilgi Yayınevi, Birinci Basım, Ankara 1998.
  • TEKELİ, Şirin, “Kadınların Siyasetten Dışlanmışlıklarının 55 Yıllık Öyküsü”, Kadınlar ve Siyasal Yasam Eşit Hak Eşit Katılım, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları, İstanbul, 1996.
  • Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler(1935-2009), Hazırlayanlar: Gökçimen Semra, Yapıcı Havvana, Kaya Engin, Gültemen Dinçer, Geçmez Taner, TBMM Yayınları, Ankara, 2009.
  • ZÜRCHER, Erik Jan, Modernleşen Türkiye, İletişim Yayınları, 9.Baskı, İstanbul, 2000
  • Cumhuriyet Gazetesi
  • Güneş Gazetesi
  • Hürriyet Gazetesi
  • Milliyet Gazetesi
  • ŞAHİN, Besra, Türk Basınında 12 Mart Olayı, D.E.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2009.
  • ŞAHİN, Cemile, Türk Parlamentosu’ndaki Kadın Milletvekilleri 1935- 2007, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2010.
  • Türkan Akyol’un eşi Prof. Dr. Turhan Akyol ve oğlu Prof. Dr. Umut Akyol ile 24 Mart 2018’de gerçekleştirilen mülâkat.
  • Atila Sav ile 9 Nisan 2018’de gerçekleştirilen mülâkat.
  • Haldun Özen, “Türkan Akyol ile Yapılan Röportaj”, Türkiye Toplumsal Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Projesi, Ankara Milli Kütüphane, Sözlü Tarih, Kitap Dışı Materyal, Yer No: FLCD2010DK: 194,277.