CONKBAYIRI’NDA ATATÜRK’ÜN HAYATINI KURTARAN SAAT

Çanakkale Muharebeleri’nin Mustafa Kemal Paşa’nın askeri kariyerinde önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. Buna ilaveten Çanakkale, tarihte, Atatürk’ün yaralandığı yer olarak da iz bırakmıştır. Atatürk’ün 10 Ağustos 1915 günü Conkbayırı’ndaki çarpışmalarda bir şarapnel parçasıyla yaralanmasını bir cep saati önlemiştir. Bu saat, Atatürk tarafından Çanakkale’de birlikte görev yaptığı Alman Generali Liman von Sanders’e hediye edilmiştir. Bu saatin akıbeti konusunda tam ve sağlıklı bilgiye sahip değiliz. Von Sanders’in 1929’da ölümünden sonra saatin kime ve nasıl geçtiği tam olarak bilinmemektedir. Çalındığı ya da bir Amerikalıya satıldığı görüşleri kesin değildir. Bu saati üreten Omega firması, 1939’da Atatürk’ün von Sanders’e hediye ettiği bu saati bulmak için bir kampanya başlattı. Türk basınında da bu tarihten itibaren saatin akıbeti hakkında çeşitli yazılar yayınlandı. Saatin bulunması ve Türkiye’ye geri getirilmesi konusunda yapılan çeşitli girişimler istenilen sonucu vermemiştir.

ATATURK'S LIFE SAVER POCKET WATCH AT THE CONK HILL

It is known that the Gallipoli Campaign have an important place in Mustafa Kemal Pasha's military career. In addition, Canakkale, at the time, also left its mark as the place where Atatürk was injured. This pocket watch prevented Atatürk from being injured with a piece of shrapnel in the fighting at Chunuk Bair on 10 August 1915. This pocket watch was presented to the German General Liman von Sanders who worked with Atatürk in Gallipoli. We do not have full and healthy knowledge of the fate of this pocket watch. After death of von Sanders in 1929, it is not known exactly to whom and how this pocket watch was handed down. It is not certain that this pocket watch was stolen or sold to an American. The Omega company, which produces the watch, launched a campaign in 1939 to find the watch. Turkish press also published several articles about the fate of the pocket watch since that date. Various attempts made for finding the pocket watch and be brought back to Turkey have not yielded the desired results.

PDF

___

Akşam, 2 Kânunuevvel 1930; 9 Şubat1939.
Cumhuriyet, 17 İkincikânun 1939; 9 Şubat1939.
Haber, 16 İkincikânun 1939; 9 Şubat 1939.
Milliyet, 10 Kasım 1966.
Sabah, 9 Mart 2012.
Son Posta, 16 İkincikânun 1939.
Son Telgraf, 17 2 inci Kânun 1939; 20 2 inci Kânun 1939.
Tan, 31 Temmuz 1936.
Ulus, 19 Sonkânun 1939.
Yeni Asır, 17 Son Kânun 1939.
Yeni Sabah, 20 Kanunusani 1939.
A. Afetinan (1999), Mustafa Kemal Atatürk’ün Karlsbad Hatıraları, İstanbul. “Atatürk’ün Hayatını Kurtaran Saat”, Tan, 26 Şubat 1955.
Abidin Daver, “Nuri Conker ve Conkbayırı Muharebeleri 5”, Cumhuriyet, 23 İkincikânun 1937.
Atacanlı, Sermet (2006), Atatürk ve Çanakkale’nin Komutanları, MB Yayınevi, İstanbul.
Aydemir, Şevket Süreyya (1985), Tek Adam, 1. Cilt (1881-1919), (10. Baskı), Remzi Kitabevi, İstanbul.
Bahadıroğlu, Yavuz, “Atatürk’e ‘Müşir’ Rütbesi ve ‘Gazi’ Unvanı Niçin Verildi?”, Yeni Akit, 25 Şubat 2015.
Borak, Sadi (1966), Bilinmeyen Yönleriyle Atatürk, İstanbul.
Günesen, Fikret (2006), Atatürk ve Çanakkale, Mustafa Kemal’in Doğduğu Yer: Çanakkale, İleri Yayınları, İstanbul.
Kannengiesser, Hans (2009), Çanakkale’de Türklerle Beraber, Çeviren: Mehmet Serez, Timaş Yayınları, İstanbul.
Lord Kinross (1984), Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Sander Yayınları, İstanbul.
Mustafa Kemal (1990), Anafartalar Muhârebâtı’na Ait Tarihçe, Yayınlayan: Uluğ İğdemir, TTK Basımevi, Ankara.
Öngider, Seyfi (2013), Mustafa Kemal’in Saati, Aykırı Yayıncılık, İstanbul.
Ruşen Eşref (1918), “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat”, Çanakkale, 5/18 Mart 331/1915, Yeni Mecmua’nın Fevkalade Nüshası, (18 Mart 1918), Hilal Matbaası, İstanbul, ss.130-143.
Ruşen Eşref (1930), Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat, Devlet Matbaası, İstanbul.
Safa, Peyami, “Atatürk’ün Saati”, Cumhuriyet, 18 İkincikânun 1939.
Salâhaddin Güngör, “Umumi Harb’de Conkbayırı’nda Atatürk’ün Hayatını Kurtaran Saat”, Cumhuriyet, 24 İkincikânun 1939.
Sanders, Liman von (1999), Türkiye’de Beş Yıl I, Çeviren: Örgün Uğurlu, Cumhuriyet Kitapları, Ankara.
Selçuk, İlhan (1969), Mustafa Kemal’in Saati, Kitaş Yayınları, İstanbul.
Şapolyo, Enver Behnan (1958), Kemâl Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, İstanbul.
Tarih IV (1931), Devlet Matbaası, İstanbul.
http://www.internethaber.com/ataturku-kurtaran-saati-hirsiz-calmis-321898h.htm. Eklenme tarihi: 17/01/2011, 18:12; Güncelleme: 29/10/2015, 10:34. (Erişim: 29 Nisan 2018; 23.15)
http://okulsiirleri.com/ataturkun-bir-saati-vardi-melih-cevdet-anday/ (Erişim: 24 Nisan 2018; 20.55)

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi