CUMHURİYET DÖNEMİ’NİN UZUN SÜRELİ İLK POPÜLER TARİH DERGİSİ: RESİMLİ TARİH MECMUASI

Akademik bir yazım tarzının dışında sade ve anlaşılabilir bir tarzda yazılmış tarihi metinler aracılığı ile halk arasında tarihi konulara merak uyandırmak ve milli duyguları beslemek amacıyla yayınlanan Cumhuriyet döneminin uzun süreli ilk popüler tarih dergisi olan Resimli Tarih Mecmuası’nın incelenmesi çalışmanın ana konusu olacaktır. Derginin içerdiği konular dönemin siyasi, toplumsal ve ekonomik yapısı ile de karşılaştırılarak döneme ışık tutulmaya çalışılacaktır. Bunun için dönemin siyasi yapısını analiz eden ikincil kaynaklar ile çalışma desteklenecektir. Ayrıca 1950’li yıllar popüler tarih dergiciliğinin de Türkiye’de geliştiği bir süreç olmuştur. Bu durumun analizini yapabilmek için Türk basın tarihine kısaca yer verilerek bunların arasında tarih dergilerinin yeri ve önemi değerlendirilecektir. Okuyucuya derginin içeriği hakkında fikir vermesi ve bundan sonraki çalışmalara kaynak oluşturabilmesi için Resimli Tarih Mecmuasının ilk on sayısının fihristi hazırlanarak ekler bölümünde sunulmuştur.

THE FIRST LONG-LASTING POPULAR HISTORICAL MAGAZINE OF THE REPUBLIC ERA: RESIMLI TARIH MECMUASI (THE ILLUSTRATED HISTORY MAGAZINE)

The examination of Resimli Tarih Mecmuası (The Illustrated History Magazine), which was the first long-lasting popular historical magazine of the Republic era and published to foster national sentiments along with arousing interest among people through the historical texts written in a simple and comprehensible style apart from an academic writing style, will constitute the main subject of the study. Besides, the study aims to shed light on the political, social and economic structures through comparing them with the subjects that the magazine contains. Therefore, the study will be supported by the secondary sources, analyzing the political structure of the period. Moreover, 1950s have been also a process when popular historical journal publishing has developed in Turkey. In order to analyze this situation, the study will briefly mention the history of Turkish press and evaluate the place and importance of historical journals among them. In order to give the reader an idea about the content of the journal and to be able to constitute resources for the studies in the future, the index of the first ten issues of the illustrated History Magazine was prepared and presented in the appendix.

PDF

___

Aksüt, Ali Kemali, “Sultan Aziz’in Avrupa Seyahati”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:4, Nisan 1950, s. 125-127.
Erkan, Hamza Osman, “İzmir’e Çıkan Düşmana İlk Kurşunu Atan Hasan Tahsin”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:14, Şubat 1951, s.596-597.
Kocabaş, Sadi, “Kanuni Sultan Süleyman’ın Mohaç Meydan Muharebesi”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:6, Haziran 1950, s. 207-210.
Koçu, Reşat Ekrem, “Alemdar Mustafa Paşa ve Kamertap”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:8, Ağustos 1950, s. 287-288.
Koçu, Reşat Ekrem, “Leydi Montegü ve Eski Kibar Türk Kadınları”, Resimli tarih Mecmuası, Sayı.25, Ocak 1952, s.1220-1223.
Lozan Stefan, “Abdülhamit’in Selanik’ten Getirilişi”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:1, Ocak 1950, s.1-3.
Öztürkmen, Ali Galip, “Cenup Cephesinde İlk Şerefli Kuşunu Atan Kahraman Sütçü İmam”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:9, Eylül 1950, s.338-339.
Smith, General Holland M., “Ölüm Adası: İvo Jima”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:1, Ocak 1950, s.24-25.
Sunman, Ali Kemal, “Türk Amerikan Dostluğunun Tarihi”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:12, Aralık 1950, s.456-457.
Şehsuvaroğlu, Haluk, “Üçüncü Selim’in İleri Düşünceleri ve Feci Akıbeti”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:2, Şubat 1950, s. 45-48.
Tülbentçi Feridun Fazıl, “Misli Görülmemiş Bir Meydan Muharebesi: Haçova”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:1, Ocak 1950, s. 4-6.
Tülbentçi, Feridun Fazıl, “Yazık Cihan Bir Kahraman Kaybetti”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:2, Şubat 1950, s. 41-44.
Tülbentçi, Feridun Fazıl, “Türk Olarak Ölmek”, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı: 6, Haziran 1950, s.201-202.
Arıkan, Zeki, “Tarihçilik ve Tarih Anlayışı”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 6.
Birinci, Ali, “Babıâli’nin Tarih Mecmuaları (1943-1965)”, Tarih Yolunda, İstanbul, 2001.
Birinci, Ali, “Server İskit”, Kebikeç, Sayı:3, 1996.
Birinci, Ali, “İskit, Server Rıfat (1894-1975)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 22, 2000.
Eroğlu, Cem, Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, İmge Kitabevi, Ankara, 2003.
Gevgilili, Ali, “Türkiye Basını”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983.
Helvacıoğlu, Firdevs, Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik 1928-1995, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1996.
Karabulut, Umut, “Davetsiz Misafiri Beklerken: İkinci Dünya Savaşı Türkiye’sinde Pasif Güvenlik Önlemleri” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları, Cilt: 14, Sayı: 28 (Bahar, 2014).
Özcan, Ahmet, Türkiye’de Popüler Tarihçilik (1908-1960), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara, 2008.
Şakiroğlu, Mahmut, “Cumhuriyet Tarihimizde Süreli Yayınlara Kısa Bir Bakış II: Tarih Dergileri ve Belleten”, Belleten, C. XLVII, Sayı: 188, 1983.
Şakiroğlu, Mahmut, “Memleketimizde Toplu Tarih Çalışmaları II”, Tarih ve Toplum, Ocak/1987, Sayı: 38.
Şakiroğlu, Mahmut, “Türkiye’de Şimdiye Kadar Çıkan Popüler Tarih Dergileri”, Tarih ve Toplum, Sayı:1, Ocak/1984.
Toksoy, Nurcan, Bir Kalkınma Modeli Olarak Halkevleri, Orion Yayınevi, Ankara, 2007.
Varlık, Bülent, “Mütareke ve Milli Mücadele Basını”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983.
Yücel, Erdem, “Öz, Tahsin (1887-1973)”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 34, 2007.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi