19. YÜZYIL RUS EDEBİYATINDA MODERNLEŞME ELEŞTİRİSİ

Edebiyat, özellikle de roman topluma tutulmuş bir ayna gibidir. Roman, öykü, şiirgibi edebi eserler bireysel bir yaratım olduğu kadar dönemin toplumsal, ekonomik,siyasi sorunlarını da yansıtır. Bu nedenle edebi eserler aynı zamanda sosyolojik bir veriolarak kabul edilebilir.19. yüzyıl Rus edebiyatı, dünya çapında üne kavuşmuş büyük Rus yazarlarınasrıdır. Bu asırda Puşkin, Gogol, Dostoyevski, Turgenyev, Çernişevski, Tolstoy gibibüyük Rus yazarlar yaşamıştır. 19. Yüzyıl Rus edebiyatının zirveleri sayılan bu isimlertoplumsal sorunlara da duyarsız kalmamış, eserlerinde Rus toplumun yaşamış olduğumodernleşme sürecini de yorumlamıştır.Bu çalışmada Rus modernleşmesinin neden olduğu toplumsal, siyasal bölünmeler,19. Yüzyıl Rus edebiyatçılarının eserlerinden yola çıkılarak analiz edilmeyeçalışılacaktır. Bu edebi eserlerde yazarların seçmiş olduğu karakterler, konular ve bukonuların anlatım biçimleri analiz edilerek, Rusya’da 19. Yüzyıldaki düşüncehareketleri ve modernleşme lehinde veya aleyhinde olan fikirler incelenmeyeçalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Rus edebiyatı, modernleşme, Rus modernleşmesi, Rusya tarihi

THE CRITISIZM OF 19th CENTURY RUSSIAN LITERATURE MODERNIZATION

Literature, especially novel, is like a mirror that is held on to the public. The belleslettres, like novels, narratives, poems are both personal creativity and reflect the social,economic and political problems of that area. For that reason, the belles lettres can beacknowledged as sociological data at the same time.19 th century Russian Literature is the century of Russian authors who becamewell‐known worldwide. The most important authors like Pushkin, Gogol, Dostoyevsky,Turgenyev, Tolstoy lived in this century. These names were approved as the gurus of19 th century Russian Literature and they didn’t remain insensitive to social problems,in addition they commented the modernization process that the Russian public hadlived in their master pieces.In this study, the social and political divisions that were cause by Russianmodernization will be anlyzde by the help of master pieces of 19 th century Russian Literatures. İn these literaty works, the characters, plots and phraseology that werechosen and used by the authors will be analyzed and the ideas that are in favour of oraganist the movements of thought and modernization in the 19 th century will bestudied.

Keywords:

Russsian Literature, modernization, Russian modernization, Russian history,

PDF

___

ANİSİMİOV, E.V., (1993). The Reforms of Peter the Great : Progress Through Coercion in Russia, M.E. Sharpe Armonk, New York. BERMAN, Marshal, (2011). Katı Olan Her şey Buharlaşıyor, Çev. Ümit Altuğ, Bülent Peker, 13. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları. BEST Steven & Douglas Kellner, (2001). Postmodern Teori. Çev. Mehmet Küçük, 2. Baskı, İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 2001. CARR, E. H., (2002). Dostoyevski. Çev. Ayhan Gerçeker, İstanbul: İletişim Yayınları. ÇERNİŞEVSKİ, Nikola, (2003). Nasıl Yapmalı. Çev. Güneş Bozkaya, İstanbul: Yar Yayınları. D’ENCAUSSE, Héléne Carrére, (2003). Tamamlanmamış Rusya. Çev. Reşat Uzmen , İstanbul: Ötüken Yayınları. DOSTOYEVSKİ, F. M., (2004). İnsancıklar. Çev. Serpil Demirci, Ankara: Öteki Yayınları. DOSTOYEVSKİ, F. M., (2005). Bir Yazarın Günlüğü. Çev. Kayhan Yükseler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. DOSTOYEVSKİ, F. M., (2009). Puşkin Konuşması. Çev. Tektaş Ağaoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları. DOSTOYEVSKİ, F. M., (2015) Karamazov Kardeşler. Çev. Ergin Altay, 16. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları. DOSTOYEVSKİ, F. M., (2017). Yer Altından Notlar. Çev. Nihal Yalaza Taluy, 18. Baskı, İstanbul: İş Bankası Yayınları. GİDDENS, Anthony, (1994). Modernliğin Sonuçları. Çev. Ersan Kuşdil, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. GOGOL, Nikolay V., (2007). Ölü Canlar. Çev. Ergin Altay, İstanbul: İletişim Yayınları. GOGOL, Nikolay V. (2011). “Nevski Bulvarı”, Petersburg Öyküleri. Çev. Ergin Altay, İstanbul: İletişim Yayınları. GORKİ, Maksim, (1967). Tolstoy’dan Anılar. Çev. Akşit Göktürk, İstanbul: Bilgi Yayınevi. GÖLE, Nilüfer, (2002). Melez Desenler: İslam ve Modernlik Üzerine. İstanbul: Metis Yayınları. JEANNİERE, Abel, (1994). “Modernite Nedir?” Çev. Nilgün Küçük, Modernite Versus Postmodernite İçinde, Haz. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları. KAHRAMAN, Hasan B., (2010). Türk Siyasetinin Yapısal Analizi I. İstanbul: Agora Kitaplığı. KİSSİNGER, Henry, (1994). Diplomacy. Simon and Schuster, Newyork. KOHN, Hans, (1983). Panislavizm ve Rus Milliyetçiliği. Çev:Agah Oktay Güner, 2.Baskı, İstanbul: Kervan Yayınları. KOYRÉ, Aleksander, (1994). 19. Yüzyıl Başlarında Rusya’da Batıcılık, Ulusçuluk ve Felsefe. Çev. İzzet Tanju, İstanbul: Belge Yayınları. KURAT, Akdes Nimet, (1987). Rusya Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. LAMARTİNE, A., (1991). Osmanlı Tarihi. Çev. Serhat Bayram, İstanbul:Sabah Gazetesi Yayınları. OKAY, M. Orhan, (2008). İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti. İstanbul: Dergâh Yayınları. ROLLAND, Rommain, (1995). Tolstoy’un Hayatı. Çev. Tahsin Yücel, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. SKOCPOL, Theda, (2004). Devletler ve Toplumsal Devrimler: Fransa, Rusya ve Çin’in Karşılaştırmalı Bir Çözümlemesi. Çeviren S.Erdem Türközü,, Ankara: İmge Kitabevi. SÜRER, Aydın, (2006). 19. Yüzyıl Rus Edebiyatı Üzerine Yazılar. İstanbul: Evrensel Basım Yayın. TANJU, İzzet, (2007). Batı Karşısında Milli Düşünce. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2007. TOLSTOY, Lev N., (2003a). Hacı Murat. Çev. Ayşe Yılmaz, İstanbul: Timaş Yayınları. TOLSTOY, Lev N., (2003b). Savaş ve Barış (I‐II). Çev. Leyla Soykut, İstanbul: İletişim Yayınları. TOLSTOY, Lev N., (2209). Kazaklar. Çev. Leyla Soykut, İstanbul: İletişim Yayınları. TURGENYEV, İvan, (2002). Babalar ve Oğullar. Çev. Sibel Akyüz, İstanbul:Morpa Kültür Yayınları, 2002. TÜRKER, Taşansu, (2006). “Karamazov Kardeşlerde Politik Sembolizm”, Ankara Üni. SBF Dergisi, Sayı2, Cilt 61. TÜRKÖNE, Mümtaz’er, (2003). Türk Modernleşmesi. 5. Baskı, İstanbul: Lotus Yayınevi. WALİCKİ, Andrzej, (1977). “Russian Social Thought: An Introduction to the Intellectual History of Nineteenth‐Century Russia”, Russian Review, Cilt: 36, Sayı: 1.