Türkiye’deki Sektörler Birbirleri İle Ne Kadar Bağlantılı? Sektörel Bilançolara Farklı Açılardan Bakış

Bu çalışmada, Türkiye’de yerleşik sektörler (hanehalkı, reel sektör, finansal sektör, Hazine) ve yabancılar arasındaki alacak/borç ilişkileri 2002 Aralık-2020 Eylül dönemi için çeyreklik frekansta incelenmektedir. Çalışmada öncelikle analiz edilen sektörlerin birbirleri ile ne kadar bağlantılı olduğu ve bu bağlantıların hangi tür ilişkilerle (kredi, ihraç, mevduat vb.) kurulduğu gösterilmektedir. 2020 Eylül döneminde Türk Lirası (TL) para birimindeki ilişkilerde en güçlü ilişkinin bankalar ile firmalar arasında, yabancı para birimindeki ilişkilerde ise bankalar-firmalar, bankalar-yabancılar ve bankalarhanehalkı arasında olduğu görülmektedir. Ayrıca, Covid-19 nedeniyle alınan politika önlemlerinin 2019 Aralık-2020 Eylül dönemindeki sektörel bilanço değişimine etkisi incelenmektedir. Bu dönemde Merkez Bankası’nın açık piyasa işlemleri ve para swapı yoluyla bankalara sağladığı TL fonlamayı artırdığı, bankaların kredi kampanyaları ve kredi büyümesini teşvik eden düzenlemeler nedeniyle hanehalkına ve reel sektöre kullandırılan kredileri artırdığı, yabancıların ise belirsizlikler nedeniyle Türkiye’ye ilişkin pozisyonlarını azalttıkları görülmektedir. Son olarak, literatürde ağ analizinde sıklıkla kullanılan Cosine Benzerlik Endeksi’nin Türkiye’nin sektörel ağ yapısındaki finansal şoklar ve yapılan politika değişiklikleri kaynaklı etkileri yakalamada başarılı olduğu gösterilmektedir. Çalışmada sunulan değerlendirmeler tamamıyla yazara ait olup, TCMB’nin resmi görüşleri olarak yorumlanmamalıdır.

How Connected Are The Sectors Of Turkey? Different Perspectives For Sectoral Balance Sheet Analysis

In this study, we examine the credit/debt relations between sectors resident in Turkey (households, real sector, financial sector, Treasury) and foreigners for December 2002-September 2020 period in quarterly frequency. In the study, first of all, interconnectedness degree of the analyzed sectors and type of relationships (loans, bonds, deposit etc.) of these connections are shown. In September 2020 period, it is seen that the strongest relationship in Turkish Lira (TL) denominated transactions is between banks and firms, and in foreign currency denominated transactions, between banks-firms, banks-foreigners and banks-households. Moreover, the effects of policy measures taken due to Covid-19 on sectoral relations are also examined. It is seen that, during this period, Central Bank increased TL funding to banks via open market transactions and swaps, banks accelerated credit extensions to households and real sector with credit campaigns and regulations promoting credit growth and foreigners reduced their positions on Turkey due to increased uncertainties. Finally, Cosine Similarity Index, which is used extensively in the literature for network analysis, is shown to be successful for detecting the effects of financial shocks and policy changes on sectoral networks of Turkey.

PDF

___

Akgündüz, Y. E., Cilasun, S. M., & Tok, E. O. (2020). Dana Eti ve Süt Sektörlerinde Tedarik Zinciri ve Karlılık Analizi (No. 2007). Research and Monetary Policy Department, Central Bank of the Republic of Turkey.
Aldasoro, I., & Alves, I. (2018). Multiplex İnterbank Networks and Systemic Importance: An Application to European Data. Journal of Financial Stability, 35, 17-37.
Bargigli, L., Di Iasio, G., Infante, L., Lillo, F., & Pierobon, F. (2015). The Multiplex Structure Of Interbank Networks. Quantitative Finance, 15(4), 673-691.
Bijlsma, M., de Castro Campos, M., Chaudron, R., & Jansen, D. J. (2019). Building A Multilayer Macro-Network For The Netherlands: A New Way Of Looking At Financial Accounts And International Investment Position Data. IFC Bulletins Chapters, 49.
De Almeida, L A (2015): “A Network Analysis Of Sectoral Accounts; Identifying Sectoral Interlinkages In G4 Economies”, IMF Working Papers, 15/111.
Harutyunyan, A., & Muñoz, C. S. (2019). The IMF balance Sheet Approach: Towards From-Whom-ToWhom İnformation On Cross-Border Portfolio Securities. IFC Bulletins chapters, 49. Indonesia, 2016, “Analysis of Macro-Financial Linkages,” in Indonesia: Selected Issues, CountryReport No. 16/82, International Monetary Fund https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2016/12/31/Indonesia-Selected-Issues-437885.
Kuzubaş, T. U., Ömercikoğlu, I., & Saltoğlu, B. (2014). Network Centrality Measures And Systemic Risk: An Application To The Turkish Financial Crisis. Physica A: Statistical Mechanics And İts Applications, 405, 203-215.
Özdemir, Ö. (2015). Influence Of Networks On Systemic Risk Within Banking System Of Turkey. METU, Ankara, Turkey, 338.
Smith, R. (2020). Essays On Macroeconomic İnteractions Of Sectoral Balance Sheets.
Sümer, T. P., & Özyıldırım, S. (2019). Do Banking Groups Shape The Network Structure? Evidence From Turkish İnterbank Market. International Review Of Financial Analysis, 66, 101387.
Tunç, B., Çakmak, B., Gökçe Zeybek, C., & Tissot, B. (2020). Using Financial Accounts: A Central Banking Perspective. Statistical Journal of The IAOS, (Preprint), 1-15.