Türk Bankacılık Sektöründe Türev Ürünlerin Kullanımı ve Etkileri

Bankacılık sektöründeki risk faktörleri bankaların zarara uğramasına ve sermayelerinin erimesine neden olabilecek etkenleri ifade etmektedir. Bankalar faiz, kredi, kur ve diğer riskleri yönetmek için etkili yöntemlere ihtiyaç duyarlar. Türev ürünler bu durumlarda önemli bir risk yönetim aracı olarak görülmektedir. Türk Bankaları 2002 yılından itibaren bilançolarında türev finansal araçlar bulundurmaya başlamış ve 2018 sonunda 2.86 trilyon Türk Lirasına ulaşmıştır. Bu çalışmanın amacı 2002 - 2018 yılları arasındaki yıllık veriler ışığında Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren bankaların türev araç kullanımlarının risklilik ve kârlılık üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Eşbütünleşme analizlerinin sonucunda türev araç kullanımları ile oranlar arasında uzun dönemli ilişkilerin mevcut olduğu belirlenmiştir. TUR-OOK ve TUR- SYO değişkenleri arasında birden fazla eşbütünleşme denklemi ortaya çıkmıştır.

Use and Effects of Derivatives in Turkish Banking Sector

Risks in the banking sector refer to the factors that might cause banks to suffer losses money and reduction of their capital. Banks need effective methods to manage interest, credit, currency and other risks. Derivatives are seen as an important risk management tool in these situations. Turkish Banks have derivative financial instruments on their balance sheets since 2002 and it’s volume reaches 2.86 trillion Turkish Liras at the end of 2018. The purpose of this study is the light of annual data between 2002 and 2018 to investigate the effects of derivative instrument usage in the Turkish banking sector from risk and profitability perspective. Cointegration analysis determines that there are long-term relationships between derivative usage and ratios. Also, there are more than one cointegrations equation between the variables TUR-OOK and TUR-SYO.

PDF

___

AIRMIC, A. & Irm, A. (2010). Structured Approach To Enterprise Risk Management (ERM) And The Requirements Of ISO 31000. The Public Risk Management Association, London, UK.
Akkaya, M., & Azimli, T. (2018). Türk Bankacılık Sektöründe Likidite Riski Yönetimi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(638), 35-48.
Aktan, B. (2007). Ticarî Bankalarda Risk Yönetimi Ve Monte Carlo Var Simülasyon Yöntemiyle Portföy Riskinin Hesaplanması. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Aydın.
Aloğlu, Z.T. (2005). Bankacılık Sektörünün Karşılaştığı Riskler Ve Bankacılık Krizler Üzerindeki Etkileri. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Bankacılık Ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
Anbar, A. & Alper, D. (2011). Bankaların Türev Ürün Kullanım Yoğunluğunu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (50), 77-94.
Bessis, J. (2002). Risk Management İn Banking. New York: John Wiley Sons Ltd. Brewer, E., Jackson, W. E. & Moser, J. T. (1996). Alligators İn The Swamp: The İmpact Of Derivatives On The Financial Performance Of Depositary İnstitutions. Journal Of Money, Credit, And Banking, 28, 482-497.
Calmès, C. & Théoret, R. (2010). The İmpact Of Off-Balance-Sheet Activities On Banks Returns: An Application Of The ARCH-M To Canadian Data. Journal Of Banking & Finance, 34(7), 1719-1728.
Carter, D. A. & Sinkey, J. F. (1998). The Use Of İnterest Rate Derivatives By End-Users: The Case Of Large Community Banks. Journal Of Financial Services Research, 14(1), 17-34.
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica: Journal Of The Econometric Society, 1057-1072.
Emhan, A. (2009). Risk Yönetim Süreci Ve Risk Yönetmekte Kullanılan Teknikler. Ankara Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi. 23, (3), 209-220.
Engle, R.F. And Granger, C.W.J. (1987). Co-Integration And Errror Correction: Representation, Estimation And Testing. Econometrica. 55, (2), 251-276.
Ertürk, H. (2010). Bankacilik Sektörünün Karşilaştiği Riskler Ve Risk Yönetimi. Denetişim, (4), 62-70.
Forlani, D., & Mullins, J. W. (2000). Perceived Risks And Choices İn Entrepreneurs' New Venture Decisions. Journal Of Business Venturing, 15(4), 305-322.
Gomez, V. & Maravall, A. (1996). Programs TRAMO And SEATS, Instruction For User. Banco De Espana, Working Paper, 96/28.
Gorton G (2008). The Subprime Panic. European Financial Management, 15, 10–46
Gunther, J. & Siems, T. F. (1995). The Likelihood And Extent Of Bank Participation İn Derivatives Activities. Financial Industry Studies Working Paper, (1-95).
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis Of Cointegration Vectors. Journal Of Economics Dynamics and Control, 12, 6, 231 – 254.
Mayordomo, S., Rodriguez-Moreno, M. & Peña, J. I. (2014). Derivatives Holdings And Systemic Risk in The US Banking Sector. Journal Of Banking & Finance, 45, 84-104.
Merton, R. (1995). Financial İnnovation and The Management And Regulation Of Financial İnstitutions. Journal Of Banking And Finance, 19, 461-481.
Nijskens, R. & Wagner, W. (2011). Credit Risk Transfer Activities And Systemic Risk: How Banks Became Less Risky İndividually But Posed Greater Risks To The Financial System At The Same Time. Journal Of Banking & Finance, 35(6), 1391-1398.
Oktar, S. & Yüksel, S. (2016). Bankalarin Türev Ürün Kullanimini Etkileyen Faktörler: Mars Yöntemi İle Bir Inceleme/Determinants Of The Use Derivatives İn Banking: An Analysis With MARS Model. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(620), 31.
Pyle, D. H. (1997). Bank Risk Management: Theory, Institute Of Business And Economic Research, University Of California. Finance Working Paper No. RPF-272.
Saltoğlu, B. (2014). Türev Araçlar Piyasalar Ve Risk Yönetimi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Schmit, J. T. & Roth K. (1990). Cost Effectiveness Of Risk Management Practices. Journal Of Risk And Insurance, 57, (3), 455-470.
Shiu, Y & Moles, P. (2010), What Motivates Banks To Use Derivatives: Evidence From Taiwan, The Sinkey Jr, J. F. & Carter, D. A. (2000). Evidence On The Financial Characteristics Of Banks That Do and Do Not Use Derivatives. The Quarterly Review Of Economics And Finance, 40(4), 431-449.
Stulz R (2009). Credit Default Swaps And The Credit Crisis. Working Paper, Ohio State University.
Şimşek, K.Ç. (2015). Türk Bankacılık Sektörü Kur Riski Yönetiminde Türev Ürünler: Döviz Swap İşlemleri İle Makroekonomik Faktörler Arasındaki İlişki. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 50(2): 72-101.
Şirvan, N. & Alp, Ö. S. (2017). Türev Piyasa Araçlarının Türk Bankacılık Sektöründe Riske Olan Etkileri. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 130-157.
Tanrıöven, C. Ve Yenice, S. (2014). Bankaların Türev Araç Kullanımlarının Risklilik Ve Karlılık Üzerine Etkisi – Türkiye Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16/3, 25 – 46.
Tanyel, E. (2016). Türev Ürünler, Türkiye’de Ve Dünyada Türev Piyasaların Gelişimi Ve Kalkınma Ve Yatırım Bankalarında Kullanımı, İller Bankası Anonim Şirketi, Uzmanlık Tezi, Ankara.