Nesrin KARACA SANYÜREK, Atilla ÇAKIR, M. İlhan ODABAŞIOĞLU, Gökhan SÖYLEMEZOĞLU

ELEKTROŞOK UYGULAMALARININ AŞILI ASMA FİDANI ÜRETİMİNDE FİDAN GELİŞİMİNE ETKİLERİ

Dünyanın önemli üzüm üreticisi ülkelerinden biri olan ülkemiz, bu potansiyelini asma fidanı üretimineyeterince yansıtamamaktadır. Çeşitli ekonomik nedenlerin yanı sıra kayıt dışı ve sertifikasız asma fidanıüretimi, yetkin olmayan ve teknik bilgi eksikliği olan kişilerce üretim yapılması da asma fidanı üretimimiziolumsuz etkilemektedir. Aşılı asma fidanı ile yeni tesis edilen bağlardan kısa sürede ürün elde etmekhedeflenmektedir. Asma fidanı randımanı bu noktada önem kazanmakta ve yüksek randıman elde edenfidancılık işletmeleri asma fidanı üretimini karlı bir tarımsal üretim kolu olarak görmektedirler. Günümüzdeaşılı asma fidanı üretiminde randımanı arttırmaya yönelik birçok teknik uygulanmakta ve yeni yöntemlergeliştirilmektedir. Bu çalışmada, 110R ve 1103P Amerikan asma anacı ile Trakya İlkeren ve TekirdağÇekirdeksizi üzüm çeşitleri kullanılarak oluşturulan aşı kombinasyonlarında fidan gelişimlerininarttırılmasına yönelik olarak aşılamadan önce çeliklere farklı sürelerde (kontrol–10–20 dakika) elektroşokuygulamalarının etkileri araştırılmıştır. Uygulamalara bağlı olarak aşılı çeliklerin katlama odasıperformansları ve fidanlık koşullarındaki vejetatif gelişimleri incelenmiştir. Elektroşok uygulama süresininartışına bağlı olarak katlamadan çıkarılan aşılı çeliklerin kalemlerindeki canlılık ve aşı noktasındaçepeçevre kallus oluşumunda azalış göstermiş ancak anacın dip kısmında kallus gelişiminin doğrusal olarakarttığı gözlemlenmiştir. İncelenen aşı kombinasyonları içinde en yüksek fidan randımanı (%78.95)110R/Tekirdağ Çekirdeksizi aşı kombinasyonunda 20 dakika elektroşok uygulaması sonucunda eldeedilmiştir. Her iki elektroşok uygulamasında da 110R anacının kullanıldığı aşı kombinasyonlarında fidanrandımanının kontrole göre artış göstermiş olduğu tespit edilmiştir.

THE EFFECTS OF ELECTROSHOCK APPLICATIONS IN THE PRODUCTION OF GRAFTED VINE SAPLING ON SAPLING DEVELOPMENT

Turkey, which is one of the important grape producer countries of the world, cannot sufficiently reflect this potential in the production of vine saplings. In addition to various economic reasons, production of illegal and unauthorized vine saplings, production of inexperienced persons with technical inaccuracies also negatively affects the production of grape saplings. With grafted vine saplings it is aimed to obtain the grapes in a short time from newly established vineyards. The yield of grafted vine sapling is gaining importance at this point and the nursery businesses that obtain high yields regard the production of grafted vine sapling as a profitable agricultural production model. Nowadays, many techniques are being implemented and newly methods are being developed to increase the yield in the production of grafted saplings. In this study, effects of different electroshock applications (control–10–20 minutes) before grafting to increase the sapling growth were investigated in the combination of 110R and 1103P American rootstock with Trakya İlkeren and Tekirdağ Çekirdeksizi grape varieties. Depending on the applications, germinating room performances of grafted scions and vegetative growth performances in nursery conditions were investigated. It was observed that the scion viability and callus formation around the grafting point decreased due to the increase of the electroshock application time however, callus formation at the bottom of the rootstock increased. Among the grafting combinations examined, the highest sapling yield (78.95%) was obtained as a result of 20 minutes of electroshock application in combination of 110R/Tekirdağ Çekirdeksizi. In both electroshock applications, the yield of saplings in the grafting combinations using 110R rootstock was increased compared to the control.

PDF

___

Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sitesi, Bitkisel Üretim İstatistikleri. (https://biruni.tuik.gov.tr/bitki selapp/bitkisel.zul) (Erişim Tarihi: Eylül 2017).
Çelik, H., 2012. Türkiye Bağcılığı ve Asma Fidanı Üretimi–Dış Ticareti İle İlgili Stratejik Bir Değerlendirme. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 4:10–16.
Çelik, H., Y.S. Ağaoğlu, Y. Fidan, B. Marasalı ve G. Söylemezoğlu, 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi, Ankara. 253s.
Gürsöz, S., 2005. Özel Bağcılık ve Ampelografi (Basılmamış). Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Şanlıurfa. 213s.
Çakır, A. ve B. Yücel, 2016. Narince ve Kalecik Karası Üzüm Çeşitlerinin 1103Paulsen Amerikan Asma Anacı İle Aşı Performanslarının Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 3(4):311– 317.
Winkler, A.J., J.A. Cook, W.M. Kliewer and L.A. Lider, 1974. General Viticulture. Univ. Calif. Press, Berkeley and Los Angeles, 710p.
Çelik, H., 1996. Bağcılıkta Anaç Kullanımı ve Yetiştiricilikteki Önemi. Anadolu Journal of AARI 6(2):127–148.
Söylemezoğlu, G., H. Dumanoğlu, H. Çelik, B. Kunter, A. Atıcı ve H. Tahmaz, 2010. Türkiye’de Asma ve Meyve Fidanı Üretimi ve Kullanımı. TMMOB ZMO Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, 11–15.01.2010. Ankara. 2:891–907.
Odabaş, F., 1982. Sıcak Su Uygulamasının Asma Çeliklerinin Köklenmesi ve Gözlerin Sürmesine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13(3–4):1–10.
Çelik, H., 1985. Aşılı Köklü Asma Fidanı Üretiminde Başarıyı Etkileyen Etmenler. 1. Bağcılık Sempozyumu, 14–19.09.1985. Ankara. 1:139–153.
Çelik, H. ve V. Akgül, 1992. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Değişik Katlama Yöntemlerinin Aşıda Başarı Üzerine Etkileri. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13–16.10.1992, İzmir. 2:455– 471.
Cangi, R., F. Balta ve A. Doğan, 2000. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Kullanılan Katlama Ortamlarının Fidan Randıman ve Kalitesi Üzerine Etkilerinin Anatomik ve Histolojik Olarak İncelenmesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24:393– 398.
Sucu, S. ve A. Yağcı, 2013. Aşılama Öncesi Asma Anaçlarını Kaynaştırma Odasında Bekletme Sürelerinin Fidan Randımanı Üzerine Etkileri. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi A27 (Özel Sayı):450–456.
Tırpancı, S. ve A. Dardeniz, 2014. Sofralık Üzüm Çeşidi Kalemlerinin Farklı Süre ve Sıcaklıklarda Depolanmasının Üretim Materyali Üzerindeki Etkileri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1):55–65.
Hamilton, R., 1997. Hot Water Treatment of Grapevine Propagating Material. The Australian Grapegrower and Winemaker, April: 21–22.
Sağlam, H., A. Yağcı ve Ö. Çalkan Sağlam, 2017. Bazı Asma Çeşit ve Amerikan Asma Anaçlarında Sıcak Su Uygulamasının Çelik ve Kalemlerde Canlılık Üzerine Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 14(1):54– 60.
Çelik, H., 1978. Asma Çeliklerinde Bazı Teknik ve Hormonal Uygulamaların Kallus Oluşumu, Aşı Tutma ve Köklenme Oranına Etkileri Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara, 129s.
Sabır, A. ve S. Ağaoğlu, 2009. Tüplü Asma Fidanı Üretiminde Değişik IBA ve NAA Uygulamalarının Farklı Çeşit/Anaç Kombinasyonlarında Aşı Başarısı Üzerine Etkileri. Alatarım 8(2):22–27.
Korkutal, İ. ve G. Yıldırım, 2011. Asmada Aşı Kaynaşma Özellikleri Üzerine Bazı Sitokinin Uygulamalarının Etkisi. Akdeniz Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi 24(1):1–8.
Oçkun, M.A., 2013. Bağcılıkta Metil Jasmonat (MeJA), Jasmonik Asit (JA) ve Salisilik Asitin (SA) Aşıda Kallus Oluşumu Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ, 76s.
Kılıç, D., A. Yağcı, M. Karabulut, S. Sucu ve N. Topçu, 2015. Farklı IBA Dozlarının 110R ve Ramsey Anaçlarına Aşılı Bazı Üzüm Çeşitlerinde Fidan Randımanı ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Selçuk Tarım Ve Gıda Bilimleri Dergisi A27 (Özel Sayı): 137–145.
Lutkowa, I.N., P.M. Osechko and D.M. Bysenko, 1962. Einfluss von Hochspannungs Strömen auf die Bewurzelung von Rebensteclingen (Orj. Rusça–Almanca Özetten Alıntı). Zentr. Genet. Lab. N. I. W. Mitsehurin, Mitschurinsk Vinodelje Vinograd 3:52.
Çelik, H., 2002. Üzüm Çeşit Kataloğu. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi, No:2 Ankara. 137s.
Çelik, H. and F. Odabaş, 1998. The Effects of the Grafting Time and Types on the Success of the Grafted Grapevine Production by Grafting Under Nursery Condition. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 22(3):281–290.
Küçükyumuk, C., 2009. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Farklı Sulama Aralıkları ve Malç Uygulamalarının Fidan Randımanı ve Kalitesi Üzerine Etkileri (Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Isparta, 188s.
Richards, M., 1976. Propagation of Grapes by Grafting. Plant Propagator 22(1):8–10.
Çelik, H., 1982. Kalecik Karası/41B Aşı Kombinasyonu İçin Ser Koşullarında Yapılan Aşılı Köklü Fidan Üretiminde Değişik Köklenme Ortamları ve NAA Uygulamalarının Etkileri (Doçentlik Tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara, 73s.
Damborska, M., 1981. Results of Investigations on the Callus Formation on Rootstock and Scion of Vines. Vinohrad (Bratislava) 19:8–9.
Bekişli, M.İ., S. Gürsöz ve C. Bilgiç, 2015. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Bazı Anaç– Çeşit Kombinasyonlarının Katlama Odası Performanslarının İncelenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 19(1):24– 37.
Çoban, H. ve S. Kara, 2003. Bazı Üzüm (Vitis vinifera L.) Çeşitlerinin Asma Anaçları İle Aşı Tutma Durumu ve Fidan Kalitesine Etkileri Üzerine Araştırmalar. Anadolu Journal of AARI 13(1):176–187.