TOLSTOY'DA ÜÇ ÖLÜM: "İVAN İLYİÇ'İN ÖLÜMÜ", "ÜÇ ÖLÜM", "EFENDİ İLE UŞAĞI"

Lev Nikolayeviç Tolstoy, 19.yüzyıl Rus gerçekçi edebiyatının en önemli yazarlarından biridir. Yaşamı, toplumu ve insanı eserlerinde tüm çıplaklığıyla detaylı bir şekilde aktaran Tolstoy için ölüm, hayatı anlamlı kılan yegâne hakikat olarak insanın manevi dünyasında yer alan en keskin ve en gerçekçi duygudur. Tolstoy, acı ve korku yüklü bu duyguyla oldukça erken tanışır. Henüz iki yaşındayken annesini kaybetmesi ile ölümle ilk kez karşı karşıya gelir. Bu sarsıcı olayın sonrasında ise önce babasını, ardından ailesindeki diğer bireyleri birer birer yitirmesi, yazarın hayatında ve eserlerinde ölüm gerçeğinin ön plana çıkmasında önemli rol oynamıştır. Bu bağlamda İvan İlyiç’in Ölümü, Üç Ölüm, Efendi ile Uşağı adlı öyküler yazarın ölümü en yoğun şekilde ele aldığı, başka bir deyişle adeta ölüme ithaf ettiği eserleridir. Ölümün, hiç olmadığı kadar gerçekçi ve dokunaklı bir biçimde yansıtıldığı İvan İlyiç’in Ölümü’nde hayatın koşuşturmasına kapılmış bir insanın ölümle yüzleşmesi, Üç Ölüm’de anlamını artık yitirmiş hayatların farklı algıları, Efendi ile Uşağı’nda ise ölümün insanları birleştirici kudreti anlatılır. Her bir öyküde Çocukluğundan itibaren hayatın anlamını sorgulayan Tolstoy, son dönemlerinde yaşam ve ölüm paradoksu üzerine düşünmüş ve yaşamın belirli noktada anlamsızlaşması karşısında ölümü bir kurtuluş olarak görmüştür. Bu çalışmada Tolstoy gibi dev bir yazarın, pek çok insan gibi ölüm korkusu taşıması, hayat hikâyesi ve söz konusu öyküleri çerçevesinde ele alınmaya çalışılacaktır.

___

BAHTİN, M., (2002), Problemı poetiki Dostoyevskogo. Moskva-Ausburg: im WERDEN-VERLAG.

BELIY, A., (1912), Sbornik vtoroy. O religii Lva Tolstogo. Lev Tolstoy i Kultura, Moskva: Tipografiya Moskovskovo universiteta.

BİRYUKOV, P.,(2000), Biyografiya L.N.Tolstogo,Moskva: Algoritm.

KOROLKOVA, A. V., (2018), “Aforistika A. P. Çehova”, Uçenıye zapiski Orlovskogo gosudarstvennogo universiteta, 4(81), ss. 160-164.

KUŞNER, A., (1997), “Sredi lyudey, kotorıye ne slışat”. Novıy mir, ss. 192-215

PROTOTOPOV, M., (1895), “Удобная мораль” (Л. Н. Толстой), Russkoe Bogatsvo, no:4, Sankt-Peterburg: Tipografiya B. M. Volfa.

TOLSTOY, L., (1954). Polnoye sobraniye soçineniy v 90 tomah, tom 29, Moskva: Hudojestvennaya literatura.

TOLSTOY, L., (1979),Sobraniye soçineniy v 22 tomah, tom 3, Moskva: Hudojestvennaya literatura.

TOLSTOY, L., (1982), Sobraniye soçineniy v 22 tomah, tom 12 ,povesti i rasskazı, Moskva: Hudojesvennaya literatura.