Yusuf AVCI, Gamze ÇELİK, Minako TAKAHASHI

DEDE KORKUT DESTANLARI VE JAPON MASALLARINDA GEÇEN BAZI MOTİFLERE DAİR

Japon ve Türk kültürünü buluşturan ortak noktalar bulunmaktadır. Aynı dil ailesine sahip olan bu iki toplumun anlatılarının incelenmesi, bu iki toplumun birbirini daha yakından tanımasını sağlayabilir. Bu araştırmanın amacı, Türk anlatıları ve Japon anlatılarını inceleyerek kültürel yönden benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Bu amaç için belirlenen alt amaçlar ise; her iki toplumun anlatılarındaki çocuk sahibi olma ve statü motifi, inanç motifi, musiki motifi ve ad alma motifinin nasıl işlendiğini belirlemektir. Bu araştırmayı gerçekleştirmek için, Japon Masalları Propp’un “masalları inceleme kuramı”na göre incelenmiştir. Dede Korkut Anlatıları incelenirken ise doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Ayrıca karşılaştırmalı edebiyat analizine göre de bu anlatılar incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; her iki toplumun anlatılarında da çocuk sahibi olma statü göstergesidir. Kahramanlar zorluklarla karşılaştıklarında inançlarına sığınmaktadır. Japonların “koto” ve “samisen” gibi kültürel müzik aletleri anlatılarda yer alırken, Dede Korkut anlatılarında “kopuz” ön plandadır. Her iki toplumda da ad alma önem taşımaktadır. Dede Korkut anlatıları ve Japon anlatıları karşılaştırıldığında, iki toplum benzer özelliklere sahiptir. Çocuk sahibi olmaya verilen önem, inanç, musiki, ad alma motifleri incelendiğinde ortak noktalar vardır. Bundan sonraki yapılacak olan çalışmalarda, bu iki toplumun edebiyatının başka yönlerden karşılaştırılması ile ilgili çalışmalar devam edebilir. Böylece birbirinden farklı ama ortak noktaları olan iki toplum olarak birbirimizi daha yakından tanıma şansı yakalayabiliriz.

Anahtar Kelimeler:

Kültür, Dede Korkut anlatıları, Japon anlatıları, karşılaştırmalı edebiyat, Propp masal analizi

PDF

___

Aksakal, Hasan, 2012. “Japon Ve Türk Modernleşmelerinin Karşılaştırmalı Tarihi Üzerine Bir Dğerlendirme Gerçekten “Japon Mucizesi” Vs. “Türk Usulü” Mü?. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Sayı:27: 83-108.
Alsaç, Fevziye, 2018. “Dede Korkut Hikâyelerinde Kültürel Bellek Bağlamında Gelenekler”, Journal Of Turkish Language And Literature. Volume:4, Issue:1, Winter 2018: 17-35.
Ashkenazi, Michael, 2003. Handbook Of Japanese Mythology. California: Library Of Congress Cataloging İn Publication Data.
Aydın, Mehmet, 1997. Türklerin Dînî Tarihi Üzerinde Bir Değerlendirme, Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sayı:4:1-9.
Çetinkaya, Gülnaz, 2015. “Dede Korkut Hikâyeleri’nde Benlik, Kimlik, Kişilik Üçgeninde Devletlü Oğul, Yiğit Ve Eren”. Türkbilig, 2015/30: 79-88.
Eberhard, Wolfram, 1992. Dünya Tarihi, En Eski Devirlerden Zamanımıza Kadar Uzak Doğu Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Gökyay, Orhan Şaik, 2006. Dedem Korkudun Kitabı, Kitab-I Dedem Korkut Âlâ Lisan-I Taife-İ Oğuzan. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Güngör, Erol 1992. Tarihte Türkler. 4.Basım, İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
Güngör, Erol 1992. Türk Kültürü Ve Milliyetçilik. 9.Basım, İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
Kafkasyalı, Yavuz Selim, 2015. “Dede Korkut Oğuznâmeleri Perspektifinden Oğuzlarda Mûsikî”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 19 1: 179-194.
Krıppendorff, Klaus, 2004. Content Analysis An Introduction To Its Methodology. Usa: Sagepuplications.
Küçükyalçın, Erdal, 2013. Dönüm Noktalarıyla Japon Tarihi Samuraylar Çağı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi Ve Tic. Aş.
Marshall, Catherine Ve Rossman, Gretchen B. 2006. Designing Qualitative Research. California: Sage Puplication.
Meyer, Milton W., 2014. Japonya Tarihi Hanedanlık Döneminden Günümüz Japonyası’na. İstanbul: İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi Ve Tic. Aş.
Ozaki, Yei Theodora 2020. Japon Masalları. İstanbul: Karakarga Yayınları.
Özdemir, Mehmet 2018. “Türk Kültüründe Çocuk Sahibi Olma Olgusundan Hareketle Dede Korkut Kitabı’nda Sevgi Ve Bağlılık Temalarının İncelenmesi”, I. Uluslararası Kanuni Sultan Süleyman Sempozyumu, 21. Yüzyılda Kanuni’yi Anlamak, 24-26 Nisan 2018, S: 216-225, Trabzon, Türkiye.
Öztürk, Murat 2013. İslamiyet’ten Önce Türklerin Din Anlayışı Ve Gök Tanrı Dini. History Studies A Tribute To Prof. Dr. Halil İnalcık, Sayı 5/2: 327-347.
Propp, Vladamir 2017. Masalın Biçimbilimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Soyuçok, M. Ve Batur, Z. 2018. “Dede Korkut Hikâyelerinde İnanç Kavramı Ve Bu Kavrama Yüklenen Anlamlar”. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, Volume 12/18: 545-560.
Togan, Zeki Velidi 1981. Umumi Türk Tarihine Giriş. 3.Baskı, İstanbul: Enderun Kitabevi.
Xallıyeva, Gulnoz 2020. Karşılaştırmalı Edebiyat. Mersin: Mer-Ak Mersin Akademi Yayınları.
Yılar, Murat Bayram 2020. Türk Kültürü Ve Türk Uygarlığı Menşei Ve Gelişmesi. Türk Kültür Coğrafyası, Editör: Prof. Dr. Ali Sinan Bilgili, Ankara: Pegem Akademi.
Yaşkan, Samet 2020. Şintoizmde İbadet Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.