KÖROĞLU DESTANIN KAZAK VERSİYONUNDAKİ AŞIK OYUNU MOTİFİNİN HALKBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ
Öz Bu çalıĢmanın konusunu Köroğlu Destanı‟nın Kazak çeĢitlemesindeki AĢık oyununun tematik, yapısal, iĢlevsel ve anlamsal yönden analizi, tahlili ve değerlendirmesi oluĢturmaktadır. Türk dünyasında çok sevilen ve asırlar boyunca anlatılagelen Köroğlu Destanı‟nın kahramanı Köroğlu‟nun; doğumu, yetiĢmesi ve koç yiğit Köroğlu‟na dönüĢmesi sürecini kapsayan bu uzun destanın, kahramanın çocukluk bölümünde geçen AĢık oyunu incelenmekte ve bu oyunun kahramanın geliĢimine nasıl bir katkısı olduğu, oyunda kahramanın davranıĢlarının dayandığı psikolojik temellerin neler oldukları, bu temellerde yatan psikolojinin araĢtırılmasıyla ortaya çıkacak bulguların metin içindeki yerlerinin sorgulanması, söz konusu bulguların metne yaptıkları katkıların neler olduklarının ortaya çıkarılması makalemizin yazılıĢ amacını içermektedir.Güç ve iktidara sahip olma Köroğlu için doğuĢtan getirdiği bir zorunluluktur. Babasının ve dedesinin öcünü alacağı kırklar tarafından söylenmiĢtir. Bu söylemin aksi bir davranıĢ söz konusu değildir. Bu düĢünceler doğrultusunda büyüyen Köroğlu mahallede aĢık oynadığı arkadaĢlarına yenildiği zaman onları dövmeye baĢlar. Bu noktada aĢık Köroğlu‟nun her zaman kazanmak zorunda olduğu hayat çizgisini temsil etmektedir. Bu yolda karĢısına çıkacak bütün engelleri yıkacaktır. Destanda kullanılan AĢık motifi onun hayat felsefesinin somutlaĢmıĢ halidir. Köroğlu‟nun bu çocuklara karĢı takındığı düĢmanca tavrın aslında kendince destekli bir dayanağı vardır. Aklını ve zekasını idrak ederek lider olan bir kahraman olarak değerlendirdiğimiz Köroğlu‟nun gelecek nesillere örnek olmasını sağlamak ve onun değerlerinin istendik değerlerimiz arasında yer almaya devam etmesi yolunda mücadele vermek hepimizin görevidir.
___
- BENER, S. Selvi.(2008). “Eski Yunan ve Roma‟da Oyun ve Oyuncaklar”, İstanbul
Üniversitesi, SBE: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- ÇAKIR,Aylin/Öztürk Gülşah.(2018). “Eski Uygarlıklarda Çocuk Oyunları ve
Oyuncakları”, Atatürk Üniversitesi,(basılmamış çalışma).
https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/44097401/COCUK_OYUN_VE_
OYUNCAK.pdf
- ÇOBANOĞLU, Sacide.(2018). Köroğlu Destanı Bağlamında Atalar Kültü. Bolu Köroğlu
Çalıştayı Bildirileri, (Baskıda).
- ÇOBANOĞLU, Özkul(2010). Köroğlu ve Halk Felsefesi, I.Uluslararası Köroğlu, Bolu
Tarih ve Kültür Sempozyumu (17-18 Ekim 2009) Bildirileri. Ankara, s.11-23.
- KARADAVUT, Zekeriya.(2002). Köroğlu’nun Ortaya Çıkışı, Bişkek: Kırgız-Türk
Manas Üniversitesi Yayınları.
- KOÇKAR, M. T. & Haciyeva, T. M. & Koçkar, R. İ.(2017). Kafkasya Araştırmacısı G. F.
Çursin‟in El Yazması Eserlerinde Bulunan Karaçaylıların Dans Ve Oyunları İle İlgili
Bilgilerden Günümüze Kalanlar, İstanbul: Motif Akademi Halkbilimi Dergisi,C.10,
S.20, s. 291-302
- ŞİŞMAN, Bekir.(1998). “Kazakistan’da Aşık Tarzı İiir Geleneği ve Bu Gelenek
İçerisinde Köroğlu Destanı”, Hacettepe Üniversitesi SBE:(Yayınlanmamış doktora
tezi).
- ONUR, Bekir.(1992). Tarih Boyunca Oyunlar ve Oyuncaklar, Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, C.25, S.2, s. 366.
- ŞAHİN, Savaş.(Güz 2016). Afganistan Türkmenlerinin Kültüründe Çocuk Oyunları,
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, SUTAD, Güz 2016; (40): 261-
271 E-ISSN: 2458-9071