BİR İLETİŞİM ARACI OLARAK MİZAH: SOSYAL MEDYADA SPOR TEMALI ‘CAPS’ KÜLTÜRÜ

Öz Gülme, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir reflekstir. Mizah, gülmeye neden olan bu nedenlerden sadece biridir. Mizah bir yandan olayların komik, çelişkili ve alışılmadık yanlarını yansıtırken diğer yandan da insanı düşündürür ve güldürür. Bu yönüyle mizah, durumlar arasındaki çelişkilerin açığa çıkarılması pratiğine dayanmaktadır. Bu bağlamda mizahın en çok kullanıldığı alanlardan birini de sosyal medya oluşturmaktadır. Yeni iletişim teknolojileri insanlara, düşüncelerini ve eserlerini paylaşacakları olanaklar yaratan, paylaşım ve tartışmanın esas olduğu bir medya sunmaktadır. Sosyal medya olarak adlandırılan bu sanal ortam, kullanıcı tabanlı olmasının yanında kitleleri ve insanları bir araya getirmesi ve aralarındaki interaktif etkileşimi arttırması bakımından önem taşımaktadır. Özellikle sosyal medya kullanıcılarının düşüncelerini güldürmek, eleştirmek ve görüş bildirmek için aktardıkları elektronik araçlardan biri de “caps” olarak adlandırılan görsellerdir. Bu çalışmada özellikle spor konulu mizahi capslerin içerik ve söylem analizi yapılarak bu capslerin sosyal medyadaki açık ve kapalı işlevlerine dikkat çekilecektir. Sonuç olarak capsler; bazen amaçların araçsallaştırılması yolu ile ideolojik ve siyasi araç olarak kullanılır. Bazen de hem taraftar hem de karşı görüşle iletişim kurmanın bir yolu olarak kullanılmaktadır. Ayrıca capsler, çoğunlukla bireylerin yaşadıkları sorunlar karşısında çok kısa ve çarpıcı, dikkat çekici, ikna edici mizahi metinler ile sorunlarını dile getirmesine olanak sağlamaktadır. Capsler siyaset, spor, eğitim, şiddet vb. konulardaki sorunları mizah bir dil ve kelime oyunları ile post modern söylemleri de kullanarak yapı bozumuna uğratmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Gülme, Mizah, Sosyal Medya, Caps, Spor

PDF

___

AKTAŞ, Ö. (2016) “Bir İletişim Yöntemi Olarak Caps/Memes”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (14): 1-14.
AKYAZI, E., & Akyazı, A. (2013) “Suskunluk Sarmalı Perspektifinden Sosyal Medya”, A. Algül, & N. Üçer içinde, Yeni Medya'da Demokrasi: 225-241, Konya: Literatürk.
ALTAY, D., McLuhan. N. Rigel, G. Batuş, G. Yücedoğan, & B. Çoban içinde, (2005) „„Kadife Karanlık 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar‟‟ (2. B: 9-75). İstanbul: Su.
BARTHES, R. (1979) „„Gösterge Bilim İlkeleri‟‟ ,1.b. , B. Vardar & M. Rifat, Çev., Kültür Bakanlığı Yayınları : 337. Ankara: Meteksan.
BAUDELARİE, C. (1997) “Gülmenin Özü” 1.b., İ. Yalçın, Çev., İstanbul: İris Yayıncılık.
BAYRAKTAR, Z. (2010) “Mizah Teorileri ve Mizah Teorilerine Göre Nasreddin Hoca Fıkralarının Tahlili”, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
BAYRAKTAR, Z. (2012) “Nasreddin Hoca ve Timur Konulu Fıkraların Gülmede Üstünlük Kuramı Açısından Değerlendirilmesi”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(1).
CASTELLS, M. (2013) “İsyan ve Umut Ağları” 1. b., E. Kılıç, Çev., İstanbul: Koç Üniversitesi.
EŞİGÜL, E. (2002) “Cumhuriyet Dönemi Mizahı Üzerinde Değerlendirmeli Bir Bibliyografya Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
FIRAT, T. E. (2016) “Dijital Mizahın Biçimbozumu: Bobiler.org Örneği”, Tarih Okulu Dergisi, 641-655.
GUİRAD, P.(2016) “Göstergebilim” 3. b., M. Yalçın, Çev., Ankara: İmge Kitabevi.
GÜVENÇ, A. Ö. (2017) “Anlatıdan Görsele Elektronik Mizah Kültürü”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 101-112.
HALMDİENST, K. (2016) “Eine Pragmalinguistische und Diskursanalytische Betrachtung von Bild-Sprache-Texten am Beispiel Der „Flüchtlingskrise”, Wien, file:///D:/CAPS%20 KÜLTÜRÜ/almanca %20tez%20meme.pdf
KARATAŞ, Ş., & Binark, M. (2016) “Yeni Medyada Yaratıcı Kültür: Troller ve Ürünleri 'Caps' ler”, TRT Akademi, 01(02): 427-448.
KOESTLER, A (1997) “Mizah Yaratma Eylemi”, çev. Sevinç–Özcan Kabakçıoğlu, İstanbul: İris Yayınları.
KULLAR, U., & İnci, S. (2015) “İnci Caps Kutsal Mizah Kırbacı”, (4 b.), İstanbul: Epsilon.
MAİGRET, E. (2016) “Medya ve İletişim Sosyolojisi”, (5. b.)., H. Yücel, Çev., İstanbul: İletişim.
MORGER, C. F. (2017) “Memes Gegen Rechts. Eine Medienlinguistische Analyse Von Memes İm Politischen Diskurs Der Durchsetzungsinitiative”, Stockholm Universitat. file:///D:/CAPS%20 KÜLTÜRÜ /mem%20FULLTEXT01.pdf
MORREALL, J. (1997) “Gülmeyi Ciddiye Almak”, çev.: Kubilay Arsever–Şenar Soyar, İstanbul: İris Yayınları.
TOSUN, N. B. (2013) “Sanal Gerçeklik Özgürleştiriyor mu?”, A. Algül, & N. Üçer içinde, Yeni Medya'da Demokrasi: 113-135, Konya: Literatürk.
ÜNSAY, Y. & Ügümü, P. (b.t.), “Türkiye‟de Dijital Aktivizmin Mizahi Yüzü: „Caps‟ler”. http://www.academia. edu / 28744166/ Türkiyede _Dijital_Aktivizmin_ Mizahi_ Yüzü_ Capsler.docx
VURAL, Z. B., & Bat, M. (2010), “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yaşar Unıversity: 3348-3382.
YILMAZ, Ç. (2017) „„İnternet-Ortamlı Mem Çalışmaları: Uluslararası Alanyazına Bir Bakış ve Türkiye‟deki Olanaklar‟‟, Global Media Journal, 8(15): 182-207.