Ömer AKBULUT, Naci TÜZEMEN, Armağan ÇOLAK, Bahri BAYRAM, Nilüfer SABUNCUOĞLU

Siyah-Alaca ve Esmer ineklerde CMT skoru ile bazı süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler

Bu çalışma, Atatürk Üniversitesi Araştırma ve Uygulama çiftliğinde bulunan Siyah-Alaca ve Esmer ırk ineklerde CMT skoru ile bazı süt verim özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada yaşları 4-9 arasında değişen 50 baş Esmer ve 33 baş Siyah-Alaca inek kullanılmıştır. Deneme hayvanlarına CMT uygulanarak CMT skoru ile, laktasyon sayısı ve dönemleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Ayrıca hayvanların toplam, 305 günlük ve günlük ortalama süt verimleri belirlenerek CMT skorunun verimlere etkisi incelenmiştir. CMT pozitiflik oranının laktasyonun ilk dönemlerinde yüksek olduğu belirlenmiştir (PO.05), ancak faktörlere ait diğer alt gruplarda istatistiksel olarak fark bulunamamıştır. CMT skoru pozitif olan hayvanlarda negatiflere göre süt verirn miktarları daha düşük (% 1.54) olmasına rağmen farklılık istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Benzer çalışmalarla, mastitisten korunmada CMT tarama sonuçlarının da değerlendirilmesi ve yetiştirme sürecine dahil edilmesi ile sağlıklı sürü ve sağlıklı üretim yolunda önemli ilerlemeler sağlanacağı sonucuna varılmıştır.

Relationships between CMT scores and some milk yield traits in Holstein Friesian and broen swiss cows

This research was undertaken for the purpose of determining relationships between CMT scores and some milk yield traits of Holstein Friesian and Brown Swiss cows at Atatürk University Research Farm. For the research, 50 heads of Brown Swiss and 33 heads of Holstein Friesian cows aged 4-9 years were used. CMT was applied to the animals and relationships between lactation number and period with CMT score were examined. Moreover; total, 305-day and daily average milk yield records of the animals were determined and the effect of CMT score on these yield traits was investigated. CMT !positive percentage was determined higher in cows at the beginning periods of the lactation (P

PDF

___

Adkinson, R. W., Ingawa, K. H., Blouin, D. C, Nickerson, S. C, 1993. Distribution of Clinical Mastitis Among Quarters of Bovine Udder. J. of Dairy Sci. 11: 3453-3459.
Alaçam, E., 1997. Meme Hastalıkları, 'Sığır Hastalıkları', Ed. E. Alaçam ve M. Şahal, Medisan Yayınlan, 389-425,Ankara.
Alaçam, E., Alpan, O., Tekeli, T., 1983. Süt İneklerinde Bazı Meme Ölçümleri ve Süt Verimi ile Subklinik Mastitis Arasındaki İlişkiler. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi 23 (3-4): 85-99.
Alpan, O., 1992. Sığır Yetiştiriciliği ve Besiciliği, 4. Baskı, Şahin Matbaası, Ankara, 175-262.
Blood D. C, Henderson, J. A., 1974. Mastitis. Ed. D C Blood, In. 'Veterinary Medicine' 4. Edition Baillere Tindall, London.
Coşar, S., 1983. Esmer, Holştayn ve Jersey İneklerin Meme Loplarına Göre Süt Verim Özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi, Mart-Aralık, 22: 1-4.
Deveci, H., Apaydın, A. M., Kalkan, C, Öcal, H., 1994. Evcil Hayvanlarda Meme Hastalıkları. 1. Baskı, Fırat Üniversitesi Basımevi, Elazığ, s. 17.
Emanuelson, V., Danell, B., Philipson, J., 1988. Genetic Parameters for Clinical Mastitis, Somatic Cell Counts and Milk Production Estimated by Multiple Traits Restricted Maximum Likelihood. J.of Dairy Sci., 71: 467.
Geer, D. V. D., Grommers, F J.. Hovten, M. U., 1979. Comparision of Dairy Cows with Low or High Rate of Udder Infection. The Veterinary Quarterly, 1: 204.
Gonyon, D. S., Everson, D. O., Christian, R.E., 1982. Heritabiiity of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Herd. J. of Dairy Sci., 65: 1269.
Grootenhuis, G., Oldenbroek, J. K., Berg, J., 1979. Differences in Mastitis Susceptibility Between Holstein Friesian, Dutch Friesian and Dutch Redan White Cows. The Veterinary Quarterly, 1: 37.
Göncü S., Özkütük, K., 1999. Değişik Yaşlı Süt İneklerinden Alınan Süt Örneklerinin Somatik Hücre Sayısı Yönünden Değerlendirilmesi. Uluslar arası Hayvancılık 99 Kongresi, 21-24 Eylül, İzmir,
îzgür, H., 1984. Mastitiste Predîspoze Faktörler. 1. Mastitis semineri, 15-16 Kasım, Ankara.
Jones, T. O., 1986. A Review of Teat Factors in Bovine E. Coli Mastitis. Veterinary Record, 118: 507-509.
Magid, S. A., 1983. The Effect of Selection for Milk Yield on Milk Flow and Udder Measurements. Dairy Science Abstracts, 1984: 046-06405.
Monardes, H. G., Hayes, J. F., 1985. Genetic and Phenotypic Statistics of Lactation Cell Counts in Different Lactations of Holstein Cows. J. of Dairy Sci., 68: 1449-1455.
Morse, D., Delorenzo, M. A., Natzke, R. P., Bray, D. R., 1988. Characterization of Clinical Mastitis Records From One Herd in a Subtropical Environment. J. of Dairy Sci., 71 (5): 1396-1405.
Mutluer, B., 2001. Süt inekçiliğinde Mastitis Sempozyumu, 04-05 Mayıs, Burdur, Akdeniz Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayın Ünitesi, Yayın No: 2, s. I.
Narinder, S., Sidhu, S. S., Bhalaru, S. S., Gill, G. S., Singh, N., 1985. Factors Affecting Incidence of Udder Infection in Lactating Crossbred Cow. Dairy Science Abstracts: 049-05254.
Nickerson, S. C, Owens, W. E., Boddie, R. L., 1995. Mastitis in Dairy Heifers: Initial Studies on Prevalance and Control., J. of Dairy Sci.., 78 (7): 1607-1618.
Oliver, S P., Mitchell, B. A., 1983. Susceptibility of Bovine Mammary Gland to Infections During the Dry Period. J. of Dairy Sci., 66 (5): 1162-1166.
Östensson, K., 1993. Variations During Lactation in Total and Differential Leukocyte Counts, N-acetyl-B D glucosaminidase, Antitrypsin and Serum Albumin in Foremilk and Residual Milk from Non-infscted Quarters. Acta Vet. Scand., 34.
Rişvanlı, A., Kalkan, C, 2001. Elazığ Bölgesi Süt İneklerinde Klinik ve Subklinik Mastitislerin Dağılımı, Mastitislere Sebep Olan Mikroorganizmaların İzolasyonu ve Antibiyotiklere Duyarlılıkları Üzerine Çalışma. Süt İnekçiliğinde Mastitis Sempozyum Kitabı, 4- 5 Mayıs, Akdeniz Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayın No: 2.
Roy, S. K., Pyne, A. K., Maitra, D. N., 1993. Studies on Teat Size and Lactation Number in Relation to Incidence of Subclinical Mastitis in Some Herds of Crossbred Cows. Indian Veterinary J., 70: 677- 678.
Schalm., O. V., Carrol, E, J., Jain, N. C, 1971. Bovine Mastitis. Lea- Febiger, Philadelphia.
Schmidt, G. H., Van Vleck, L. D., 1965. Heritabiiity Estimates of Udder Disease as Measured by Various Tests and Their relationships to Each Other and to Milk Yield, Age and Milking Times. J. of Dairy Sci., 48: 51.
Schutz, M., Hansen, L. B., Steuernagel, G. R., Kuck, A. L., 1990. Variation of Milk, Fat, Protein and Somatic Cells for Dairy Cattle. J. of Dairy Sci., 73: 484-493.
Seykora, A. J., McDaniel, B. T., 1985. Udder and Teat Morphology Related to Mastitis Resistance: A Review. J. of Dairy Sci., 68; 2087-2093.
Shawkat, Q. L.:, Hailat, N, Q., 1998. Bovine and Ovine Mastitis in Dhuleil Valley of Jordan. Veterinarsky Arhiv., 68 (2): 51-57.
Shook, G. E., 1989. Selection for Disease Resistance. J. of Dairy Sci., 72:1349.
SPSS Inc., 1997. SPSS for Windows Release 9.0
Şeker, İ., Rişvanlı, A., Kul, S., Bayraktar, M., Kaygusuzoğlu, E., 2000. İsviçre Esmeri İneklerde Meme Özellikleri ve Süt Verimi ile CMT Skoru Arasındaki İlişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 40 (1): 29-38.
Van Drop, T. E., Dekkers, J. C. M., Martın, S. W., Noordhuizen, J. P. T. M., 1998, Genetic Parameters of Health Disorders and Relationships With 305-Day Milk Yield and Conformation Traits of Registered Holstein Cows. J. of Dairy Sci., 81: 226-227.
Waage, S., Sviland, S., Odegard, S. A., 1998. Identification of Risk Factors for Clinical Mastitis in Dairy Heifers. J. of Dairy Sci., 81 (5): 1275-1284.
Wilesmith, J. W., Francis, P. G., Wilson C. D., 1986. Incidence of Clinical Mastitis in a Cohort of British Dairy Herds. Veterinary Record, 118: 199-204.
Wilton, J. W., Van Vleck L. D., Everett, R. W., Guthrie, R. S., Roberts, S. J., 1972. Genetic and Environmental Aspects of Udder Infections. J. of Dairy Sci., 55: 183-193.
Yıldız, N., Akbulut, Ö., Bircan, H., 2002. İstatistiğe Giriş. Aktif Yayınevi, İstanbul.