ERZURUM YÖRESİ TÜRKÜLERİNDE ANA-METİNSEL DÖNÜŞÜMLER

Halk şiirinin ezgi ağırlıklı türlerinden olan türkü, ezgili olması sebebiyle müzik biliminin; metinsel olarak edebiyat biliminin ilgi alanına girmektedir. Türkünün metin yapısı içindeki biçimsel ve anlamsal dönüşümler bir metinlerarasılık bağlamının konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada yazılı kültür ortamında alt-metin örnekleri bulunan ve TRT repertuvarında kaydedilerek ana-metin durumuna gelen Erzurum yöresi türkülerindeki biçimsel ve anlamsal dönüşümler örneklerle ortaya konulmuştur.

Folk song, one of the types of folk poetry, which is mainly melodic, is in the field of science of music due to being melodic and it is in the field of literature as a text. Formal and semantic transformations in the structure of the text of folk song are the subject of an intertextuality context. In this study, formal and semantic transformations in the folk songs of Erzurum region, which, has sub-text examples in the written media and has become a hypertext by being recorded in TRT repertory has been presented with examples.

___

Aktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.

Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık/ Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru Yayınları.

Boratav, P. N. (1983). Folklor ve Edebiyat II, İstanbul: Adam Yayıncılık.

Bölükbaşı, R. T. (2005). Serâb-ı Ömrüm ve Diğer Şiirleri. haz. Abdullah Uçman, İstanbul: Kitabevi.

Cavanşir, B. ve Necef, E. N. (2006). Şah İsmail Hatâ‟î Külliyatı. İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Düzgün, D. (2003). Erzurum Çarşı Pazar, Millî Folklor. 58, 76-85.

Ekici, M. (1998). Halk Bilimi Çalışmalarında Metin (Text), Doku (Texture), Sosyal Çevre ve Şartlar (Kontekst) İlişkisinin Önemi, Millî Folklor. 39, 25-34.

Elmalı, N. (tarihsiz). Erzurumlu Ketencizade Mehmet Rüştü Efendi. Ankara: Elif Matbaası. Erzurumlu İbrahim Hakkı (1997). Dîvân. haz. Numan Külekçi, Turgut Karabey, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Güven, M. (2013). Türkülerin Varyantlaşması. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 50, 150-161.

Hâce Muhammed Lutfi (2006). Hulâsatü‟l- Hakâyık ve Mektâbât-ı Hâce Muhammed Lutfi, İstanbul: Damla Yayınevi.

Karadağ, M. (1990). Karşılaştırmalı- Çevriyazılı Erzurumlu Emrah Divanı. Balıkesir: Uludağ Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Yayınları.

Kaya, D. (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.

Krohn, J.; Krohn, K. (2004). Halk Bilimi Yöntemi. (çev. Günsel İçöz, haz. Fikret Türkmen), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Kuddusî Divanı, http://kuddusidivani.tk/, 22.07.2012

Kutlu, H. (2006). Hâce Muhammed Lutfî, Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri. İstanbul: Damla Yayınevi.

Nigârî (2011). Dîvân. haz. Azmi Bilgin, Kültür ve Turizm Bakanlığı. (http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-281559/h/nigar-i-divani-azmi-bilgin-.pdf) (02012)

Oğuz, M. Ö. (2000). Türk Dünyası Halk Biliminde Yöntem Sorunları. Ankara: Akçağ Yayınları. Oğuz, M. Ö. (2001). Halk Şiirinde Tür, Şekil ve Makam. Ankara: Akçağ Yayınları.

Öztelli, C. (1976). Sahte Şöhret Bir Ozan: Erzurumlu Emrah. Ankara: Elif Matbaası.

Şahin, Ş. H. (2011). Şah İsmail Hatâyî Divanı ve Diğer Hatâyî Şiirleri. Ankara: Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.

Tarlan, A. N. (2009). Fuzûlî Divanı Şerhi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Tuna, K. (2001). Erzurum Türküleri ve Nazariyatı. Ankara: Semih Ofset Matbaacılık.