Mustafa Kemal Paşa`nın Anadolu`ya Geçişinde Sultan Vahdettin`in Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme

Mustafa Kemal, zaman içinde çeşitli vesilelerle Padişah Vahideddin ile görüşerek, olabilecek muhtelif çözüm yollarını anlatmaya çalışsa da, karşısında iradesiz ve çaresiz bir sultan bulmuştu. Ülkeyi işgalden kurtarabilecek büyük bir organizasyonu planlayıp, uygulayabilecek yetenekte bir lider yoktu. Oysa Mustafa Kemal düşmanı çok iyi tanıyordu. Gelibolu`da yendiği bu düşmanın ne kadar taviz verilirse verilsin, Türk Yurdu`nu yok edeceğini çok iyi biliyordu. Çözüm, elde kalan bir avuç kuvvetlerle, varını yoğunu ortaya koyarak topyekûn bir mücadeleden başka bir şey olamazdı. Zira Mustafa Kemal`e göre “ bir millet esir olarak yaşamaktansa, yok olsun daha iyiydi”. Gerçekte Sultan Vahideddin mütareke döneminde İngilizlere işbirliği yapan bir “hain” midir ve/ veya Mustafa Kemal Paşa`nın Nutuk`ta ifade ettiği gibi, sadece kendi saltanatının devamını isteyerek soysuzlaş mıdır? Yoksa Mustafa Kemal Paşa`yı Anadolu`ya görevlendirerek Milli Mücadele fitilini ateşleyen bir kahraman mıdır? Çalışmanın amacı; 30 Ekim 1918`den itibaren Vahidettin`nin işgalciler ile Mustafa Kemal Paşa arasındaki ilişkileri inceleyerek, Mustafa Kemal Paşa`nın Anadolu`ya geçişi üzerine Sultan Vahideddin`in etkisini değerlendirmektir.

An Evaluation on the Effect of Sultan Vahideddin on the Leaving of Mustafa Kemal Pasha to Anatolia

Although Mustafa Kemal tried to explain various possible solutions by meeting with the Sultan Vahideddin on several occasions over time, he found a desperate sultan without any will. There was no leader capable of planning and implementing a great organization that could save the country from invasion. However, Mustafa Kemal knew the enemy very well. He knew that this enemy, which he had defeated earlier in Gallipoli, would destroy the Turkish Homeland no matter what. The solution could be nothing more than a total struggle with the handful of forces at hand, utilizing all the assets. According to Mustafa Kemal, "perishing is better for a nation rather than living as a prisoner". While all these historical events are obvious, some historians are insistently portraying Sultan Vahideddin as a hero. Is Sultan Vahideddin a "traitor", who collaborated with the British during the armistice period; or is he a degenerate pursuing for the continuation of his reign, as Mustafa Kemal Pasha said in his speech? Is he a hero who started the War of Independence that assisted Mustafa Kemal Pasha to Anatolia? The purpose of this study is to evaluate the influence of Sultan Vahideddin on Mustafa Kemal Pasha's transition to Anatolia, by examining the relations between Vahideddin and Mustafa Kemal Pasha since October 30, 1918.

PDF

___

Akbulut, D. A. (2005). Çöken devlet. Cumhuriyet, 130-138.
Akşin, S. (1992). İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele. İstanbul.
ATASE. (n.d.). Ankara: Gn.Kur.
ATASE. (n.d.). Ankara: Gn.Kur.
Atay, F. R. (1955). Mustafa Kemal’in Bana Anlattıkları. İstanbul: Hisar Matbaası.
Atsız, N. (1955). Türk Ülküsü. İstanbul.
Aybars, E. (2002). İstiklal Mahkemeleri. Ankara: Ayraç Yay.
Balkaya, İ. S. (2008). Mütareke dönemi asayişin üç boyutu. Atatürk Yolu Dergisi, 11- 40.
Bayar, C. (1972). Ben De Yazdım. İstanbul.
Bayur, H. (1963). Atatürk, Hayatı ve Eseri. Ankara.
Ceylan, H. H. (n.d.). Mustafa Kemal Büyük Oyun. Rehber Yay
Criss, B. (1994). İşgal Altında İstanbul, İkinci Basım. İletişim Yayınları.
Çetiner, Y. (2017). Son Padişah Vahidettin. Kronik Yayınları.
Eroğlu, H. (1990). Türk İnkılâp Tarihi. Savaş Yayınları.
Evans, L. (1965). United States Policy and the Partition of Turkey (ABD’nin Politikası ve Türkiye’nin Bölünüşü). Baltimore.
Gökbilgin, M. T. (1965). Milli Mücadele Başlarken.
İDA. (09.03.1919). Webb’den İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na gizli telgraf. FO 371/4141/40280.
IDA. (16.12.1918). İngiliz Genel Karargâhından İngiltere Askeri İstihbarat Şefine gizli telgraf. FO 371/3421/214122.
IDA. (19.01.1919). Webb’den Graham’a özel mektup. FO 371/3411/211362.
İğdemir, U. (1969). Birinci Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal’le Mareşal Falkenhein Arasında Çıkan Anlaşmazlığa Dair Bazı Belgeler. Belleten XXXIII/132, 505-515.
Jaeschke, G. (1971). Kurtuluş Savaşı ile ilgili İngiliz Belgeleri.
Kemal, G. M. (2016). Nutuk. Fark Yayınları.
Keskin, M., Yuvalı, A., A.Öztürk, & Ekincikli, M. (1995). Türk inkılâbı ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi. Ufuk Yaynları.
Kinros, L. (2018). Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu. Altın Kitaplar.
Kısakürek, N. F. (n.d.). Vatan Dostu Sultan Vahiddütin. Büyük Doğu Yay.
Mevlanzade, R. (2017). Türkiye İnkılabının İç yüzü. Kaknüs Yay.
Mısıroğlu, K. (1992). Osmanoğulları'nın Dramı. Sebil Yay.
Müderisoğlu, A. (2019). Vahdettin'in Kurtuluş Savaşını Başlatması İçin Mustafa Kemal Paşa'ya 400.000 Altın Ve 400.000 Kağıt Lira Verdiği Gerçek Dışı Bir İddiadır. Retrieved 01 12, 2019, from http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler /45/814/10331.pdf
Özkaya, Y. (1981). Türk İstiklal Savaşı ve Cumhuriyet Tarihi.Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları.
Sarıhan, M. Z. (1982). Kurtuluş Savaşı Günlüğü.
Sonyel, S. R. (1986). Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika.
Şevket, Ş. M. (1967, 07 06). Tercüman.
Şimşir, B. (1972). İngiliz Belgelerinde Sakarya’dan İzmir’e
Takvim-i Vekayi, 5. (1919, 05 05).
Tunaya, T. Z. (2003). Türkiye’de siyasal gelişmeler. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Türkgeldi, A. (1951). Görüp İşittiklerim.
Türkmen, Z. (2018). Mustafa Kemal Paşa ve Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı”. Retrieved 12 04, 2018, from Atatürk Araştırmaları Merkez Başkanlığı: http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-47/mustafa-kemal-pasa-ve-yildirim-ordularigrup-komutanligi
Vakkasoğlu, V. (2017). Osmanlı`dan Cumhuriyet`te Son Bozgun. Nesil Yay.
Villalta, G. B. (1982). Atatürk.