Tüketim Kültüründe Sanatın Tüketim Nesnesi Olarak Sunumu

Öz Tüketim kavramı, tüketmek fiilinden türediği için olumsuz çağrışım yapar. Fakat tüketim, tarihin her döneminde medeniyetleri maddi olarak beslemiştir de. İnsanoğlu nasıl makineleri icat edip mekanik işleyişini kurguladıysa, günümüz toplum yapısı da sanayi devriminden bu yana mekanik bir şekilde kendini biçimlendirmiştir. Bugün var olan tüketim toplumu bizatihi o gün tohumları atılan üretim biçimlerinin neticesidir. Kitlesel üretim beraberinde kitlesel tüketme zorunluluğunu getirmiş, buna bağlı olarak tüketim topluma dayatılmıştır. Tüketim kültüründe sürekli üretmek durumunda kalan sanatçı ise, seri haldeki birbirine benzer sanat çalışmalarıyla piyasanın hızına ayak uydurmaya çalışmaktadır. Aslında tüm bunlar sanat nesnesinin tüketim nesnesine nasıl dönüştüğü hakkında fikir verir. Peki, sanat gibi başında biriciklik halesi olan ürün, sanat eseri, bu noktaya nasıl gelmiştir? Sanatsal üretimin tüketim nesnesine evrilmesi sürecini kapsayan bu makale, konusu gereği belirli sanatçıları, yapıtları işaret etmektedir. Bu sınırlılık içinde, sanat eserinin tüketim nesnesi olarak sunumu, sanatın piyasası olarak adlandırabilecek ticari mecrasında sıkça görülen sanatçı ve yapıtları üzerinden örneklerle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tüketim Kültürü, Tüketim Nesnesi, Sanat, Sanatsal Üretim

The Presentation of An Artistic Production as A Consumable Item in the Consumptıon Culture

PDF

___

Kaynakça
Adorno, T. W. ( 2013). Kültür Endüstri Kültür Yönetimi, Çev: Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen, İletişim Yayınları, Sanat Hayat 12, İstanbul.
Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları, Çeviri : Ferda Keskin ve Hazal Deliceçaylı, Ayrıntı Yayınları/ İnceleme Dizisi, İstanbul.
Baudrillard, J. ( 2011). Sanat Komplosu -Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik 1-, Çev: Elçin Gen, Işık Ergüden, Sanat Hayat 19, İletişim Yayınları, İstanbul.Bürger, P. (2004). Avangard kuramı, İletişim Yayınları, Sanat Hayat Dizisi 3, Çev: Erol Özbek, İstanbul.Danto, A. C. (2010). Sanatın Sonundan Sonra -Çağdaş Sanat ve Tarihin Sınır Çizgisi-, Ayrıntı Yayınları, Sanat ve Kuram Dizisi, Çev: Zeynep Demirsü, İstanbul.
Fischer, E. (2012). Sanatın Gerekliliği, Sözcükler Yayınları, Çev: Cevat Çapan, İstanbul.
Foster, H. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü -Yüzyılın Sonunda Avangard- , Çev: Esin Hoşsucu, Ayrıntı Yayınları, Sanat ve Kuram Dizisi, İstanbul.
Gombrich, E. H. J. (1999), Sanatın Öyküsü, 2.Basım, Çev: Ömer Erduran-Erol Erduran, Remzi Kitabevi, İstanbul.Harrison, C. ve Wood, P. (2011). Sanat ve Kuram 1900-2000 Değişen Fikirler Antolojisi, Çev: Sabri Gürses, Küre Yayınları, İstanbul.Lenoir, B. (2005). Sanat Yapıtı, Çev: Aykut Derman, Yapı Kredi Yayınları, Cogito-Temel Taşlar, İstanbul. Thompson, D. (2012). 12 Milyon Dolarlık Köpekbalığı, Çağdaş Sanatın ve Müzayede Evlerinin Tuhaf Ekonomisi: Sanat Mezat, Çeviri: Renan Akman, İletişim Yayınları, İstanbul.
Thorton, S. (2012). Sanat Dünyasında Yedi Gün, Çev: Mine Haydaroğlu, Yapı Kredi Yayınları, Sanat Serisi, İstanbul.
İnternet Kaynakları
Culotta, E. (6.11.2009), “On The Origin Of Religion”, Science, Vol. 326, No.5954, s.784-787. DOI: 10.1126/science.326_784 http://science.sciencemag.org/content/sci/326/5954/784.full.pdf (Erişim: 13.03.2018) http://www.alexandermcqueen.com/experience/en/alexandermcqueen/archive/damien-hirst-alexander-mcqueen-collaboration/ (Erişim: 12.03.2018) http://tr.wikipedia.org/wiki/Walter_Gropius (Erişim: 10 Ocak 2014)http://tr.wikipedia.org/wiki/Philippe_Starck (Erişim: 10 Ocak 2014)
Kuspit, D. (2007). “Art Values or Money Values?”, , s.1. http://www.artnet.com/magazineus/features/kuspit/kuspit3-6-07.asp (Erişim: 12.03.2018)http://www.caranddriver.com/news/2009-mercedes-benz-sl63-amg-iwc-edition-car-news (Erişim: 12.03.2018)Şan, M. K. ve Hira, İ., “Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Eleştirisi”, Politika Dergisi, s.1-15 http://www.politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/frankfurt_okulu_ve_kultur_endustrisi_elestirisi.pdf (Erişim: 09.03.2018)
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Hohle Fels Venüsü, mö. Yaklaşık 30.000 yıl öncesi. http://donsmaps.com/images12/hohlefelsvenuslge.jpg (Erişim. 12.03.2018).
Görsel 2. Marcel Duchamp, Çeşme,1917http://www.tate.org.uk/art/artworks/duchamp-fountain-t07573(Erişim. 12.03.2018).
Görsel 3: Jeff Koons; Balon Kuğu, Balon Maymun, Balon Tavşan, 2013http://newsfeed.time.com/2013/11/14/an-orange-balloon-dog-sold-for-58-4-million-so-here-are-10-cool-jeff-koons-balloon-pieces/(Erişim. 12.03.2018).
Görsel 4. Naoto Fukasawa, Neon Cep Telefonu, 2005http://www.moma.org/collection/browse_results.php?criteria=O%3ADE%3AI%3A1%7CG%3AHI%3AE%3A1&page_number=164&template_id=1&sort_order=2(Erişim. 12.03.2018).
Görsel 5. Rachel Whiteread, Ev, 1993-1994 http://esse.ca/en/tate-britain-london-uk-rachel-whiteread (Erişim: 12.03.2018).
Görsel 6. Rachel Whiteread’in Beck’s için Tasarladığı Şişe Etiketihttp://www.becks-futures.org.uk/(Erişim: 12.03.2018).
Görsel 7. Bahaus Tasarım Okulu, Marianne Brandt, Sigara Tutuculu Küllük, 1924http://bauhaus-online.de/en/atlas/werke/ashtray-with-cigarette-holder (Erişim: 10 Ocak 2014). Görsel 8. Damien Hirst&Alexander McQueen 3/9 nolu Eşarp http://www.damienhirst.com/news/november-2013/november-hirst-and-mcqueen(Erişim: 12.03.2018). Görsel 9. Damien Hirst, isimsiz, 1992http://www.damienhirst.com/untitled-6(Erişim: 12.03.2018).
Görsel 10. Marc Quinn, Büyüleyici Kadın, 2008 http://marcquinn.com/artworks/single/siren1 (Erişim: 12.03.2018). Görsel 11. Kate Mosshttp://gutenver.tv/2012/04/26/moda-campana-mango-primavera-2012-kate-moss/(Erişim: 10 Ocak 2014). Görsel 12. Andy Warhol, İsimsiz, 1967http://www.tate.org.uk/art/artworks/warhol-no-title-p07125(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 13: Philippe Starck, Limon Sıkacağı, 1988http://blog.trendyol.com/wp-content/gallery/ps/imgphilippe-starck2.jpg(Erişim: 10 Ocak 2014).
Görsel 14: Andy Warhol, Brillo Kutuları, 1969http://images.artnet.com/artwork_images_139637_137552_andy-warhol.jpg (Erişim: 13.03.2018). Görsel 15. Mercedes SL 63 AMG Edition IWC, IWC Schaffhausen, Grosser Ingenieurhttp://www.netcarshow.com/mercedes-benz/2009-sl_63_amg_edition_iwc/800x600/wallpaper_02.htm (Erişim: 10.01.2014)
Görsel 16. Damien Hirst, I Love You, 1994-1995 (solda) http://www.damienhirst.com/i-love-you(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 17. Love is Great, 1994-1995 (ortada), http://www.damienhirst.com/love-is-great(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 18. Lover Boy, 1998 – 2000 (sağda) http://www.damienhirst.com/lover-boy(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 19. On Kawara, Bugün Serisi no. 97, 1971http://artvent-artventures.blogspot.com/2012_11_01_archive.html(Erişim: 13.03.2018). Görsel 20. Richard Hamilton, Günümüz Evlerini Bu Denli Farklı, Çekici Kılan Tam Olarak Nedir?, 1956http://www9.georgetown.edu/faculty/irvinem/CCTP738/VisualSystem-AbEx-Pop-Minimal.html(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 21. Willem de Kooning’in, Kadın 3, 1952-1953 (solda)http://www.artnet.com/magazineus/features/saltz/de-kooning-at-moma-9-26-11_detail.asp?picnum=6(Erişim: 13.03.2018).
Görsel 22. Jackson Pollock'un, No. 5, 1948 (sağda)http://en.wikipedia.org/wiki/File:No._5,_1948.jpg (Erişim: 10.01.2014).