TÜKETİM KÜLTÜRÜNDE SANATIN TÜKETİM NESNESİ OLARAK SUNUMU

Tüketim kavramı, tüketmek fiilinden türediği için olumsuz çağrışım yapar. Fakat tüketim, tarihin herdöneminde medeniyetleri maddi olarak beslemiştir de. İnsanoğlu nasıl makineleri icat edip mekanikişleyişini kurguladıysa, günümüz toplum yapısı da sanayi devriminden bu yana mekanik bir şekildekendini biçimlendirmiştir. Bugün var olan tüketim toplumu bizatihi o gün tohumları atılan üretimbiçimlerinin neticesidir. Kitlesel üretim beraberinde kitlesel tüketme zorunluluğunu getirmiş, buna bağlıolarak tüketim topluma dayatılmıştır. Tüketim kültüründe sürekli üretmek durumunda kalan sanatçı ise,seri haldeki birbirine benzer sanat çalışmalarıyla piyasanın hızına ayak uydurmaya çalışmaktadır. Aslındatüm bunlar sanat nesnesinin tüketim nesnesine nasıl dönüştüğü hakkında fikir verir. Peki, sanat gibibaşında biriciklik halesi olan ürün, sanat eseri, bu noktaya nasıl gelmiştir?Sanatsal üretimin tüketim nesnesine evrilmesi sürecini kapsayan bu makale, konusu gereği belirlisanatçıları, yapıtları işaret etmektedir. Bu sınırlılık içinde sanat eserinin tüketim nesnesi olarak sunumu,sanatın piyasası olarak adlandırabilecek ticari mecrasında sıkça görülen sanatçı ve yapıtları üzerindenörneklerle incelenmiştir.

THE PRESENTATION OF AN ARTISTIC PRODUCTION AS A CONSUMABLE ITEM IN THE CONSUMPTION CULTURE

Since it derives from the verb “consume”, the concept of consumption evokes a negative connotation. However, consumption, in general terms, has always gratified the civilizations financially throughout history. Just as humankind invented machineries and built its mechanical operation, our modern social structure has transformed itself mechanically since industrial revolution. The consumerist society that exists today is the actual outcome of the production styles, of which seeds were spread on those days. Mass production has brought about the necessity of mass consumption, and consumption has been imposed to societies. The artist, who has been obliged to produce consistently in the culture of consumption, has been trying to keep pace with the speed of the market by creating works of art that resemble each other. In fact, all these give us an idea about how an art object turns into an object of consumption. So, how has the work of art, the production which has a halo of uniqueness above its head, come to this point? This article, which involves the process of conversion of work of art into a consumption object, points at some specific artists and works by its issue. Within this finiteness, the presentation of an artistic production as a consumable item has been studied over frequent examples of artists and their works in the trading area, which could be called as the market of art.

PDF

___

Adorno, T. W. ( 2013). Kültür Endüstri Kültür Yönetimi, çev. Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen, Sanat Hayat 12, İstanbul: İletişim Yayınları.
Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları, çev. Ferda Keskin ve Hazal Deliceçaylı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları/ İnceleme Dizisi.
Baudrillard, J. ( 2011). Sanat Komplosu -Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik 1-, çev. Elçin Gen, Işık Ergüden, Sanat Hayat 19, İstanbul: İletişim Yayınları.
Bürger, P. (2004). Avangard Kuramı, Sanat Hayat Dizisi 3, çev. Erol Özbek, İstanbul: İletişim Yayınları.
Danto, A. C. (2010). Sanatın Sonundan Sonra -Çağdaş Sanat ve Tarihin Sınır Çizgisi-, Sanat ve Kuram Dizisi, çev. Zeynep Demirsü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Fischer, E. (2012). Sanatın Gerekliliği, çev. Cevat Çapan, İstanbul: Sözcükler Yayınları.
Foster, H. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü -Yüzyılın Sonunda Avangard- , çev. Esin Hoşsucu, Ayrıntı Yayınları, Sanat ve Kuram Dizisi, İstanbul.
Gombrich, E. H. J. (1999). Sanatın Öyküsü, 2. Basım, çev. Ömer Erduran-Erol Erduran, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Harrison, C. ve Wood, P. (2011). Sanat ve Kuram 1900-2000 Değişen Fikirler Antolojisi, çev. Sabri Gürses, İstanbul: Küre Yayınları.
Lenoir, B. (2005). Sanat Yapıtı, çev. Aykut Derman, Cogito-Temel Taşlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Thompson, D. (2012).12 Milyon Dolarlık Köpekbalığı, Çağdaş Sanatın ve Müzayede Evlerinin Tuhaf Ekonomisi: Sanat Mezat, çev. Renan Akman, İstanbul: İletişim Yayınları.
Thorton, S. (2012). Sanat Dünyasında Yedi Gün, çev. Mine Haydaroğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
İnternet Kaynakları
Culotta, E. (06.11.2009). “On The Origin Of Religion”, Science, Vol. 326, No. 5954, s.784-787. DOI: 10.1126/science.326_784 http://science.sciencemag.org/content/ sci/326/5954/784.full.pdf, Erişim tarihi: 13.03.2018.
http://www.alexandermcqueen.com/experience/en/alexandermcqueen/archive/damien-hirstalexander-mcqueen-collaboration/, Erişim tarihi: 12.03.2018.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Walter_Gropius, Erişim tarihi: 10.01.2014.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Philippe_Starck, Erişim tarihi: 10.01.2014.
Kuspit, D. (2007). “Art Values or Money Values?”, p.1. http://www.artnet.com/ magazineus/features/kuspit/kuspit3-6-07.asp, Erişim tarihi: 12.03.2018.
http://www.caranddriver.com/news/2009-mercedes-benz-sl63-amg-iwc-edition-car-news, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Şan, M. K. ve Hira, İ., “Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Eleştirisi”, Politika Dergisi, s.1-15
http://www.politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/frankfurt_okulu_ ve_kultur_endustrisi_elestirisi.pdf, Erişim tarihi: 09.03.2018.
http://www.artnet.com/Top10Auctions/Results.aspx, Erişim tarihi: 04.06.2018.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Hohle Fels Venüsü, mö. Yaklaşık 30.000 yıl öncesi. http://donsmaps.com/images12/hohlefelsvenuslge.jpg, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 2. Marcel Duchamp, Çeşme,1917. http://www.tate.org.uk/art/artworks/duchamp-fountain-t07573, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 3. Jeff Koons; Balon Kuğu, Balon Maymun, Balon Tavşan, 2013. http://newsfeed.time.com/2013/11/14/an-orange-balloon-dog-sold-for-58-4-million-so-here-are-10- cool-jeff-koons-balloon-pieces/, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 4. Naoto Fukasawa, Neon Cep Telefonu, 2005. http://www.moma.org/collection/browse_results.php?criteria=O%3ADE%3AI%3A1%7CG%3AHI%3AE%3 A1&page_number=164&template_id=1&sort_order=2, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 5. Rachel Whiteread, Ev, 1993-1994. http://esse.ca/en/tate-britain-london-uk-rachel-whiteread, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 6. Rachel Whiteread’in Beck’s için Tasarladığı Şişe Etiketi. http://www.becks-futures.org.uk/, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 7. Bahaus Tasarım Okulu, Marianne Brandt, Sigara Tutuculu Küllük, 1924. http://bauhaus-online.de/en/atlas/werke/ashtray-with-cigarette-holder, Erişim tarihi: 10 Ocak 2014).
Görsel 8. Damien Hirst&Alexander McQueen 3/9 nolu Eşarp. http://www.damienhirst.com/news/november-2013/november-hirst-and-mcqueen, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 9. Damien Hirst, isimsiz, 1992. http://www.damienhirst.com/untitled-6, Erişim tarihi: 12.03.2018. Görsel 10. Marc Quinn, Büyüleyici Kadın, 2008. http://marcquinn.com/artworks/single/siren1, Erişim tarihi: 12.03.2018.
Görsel 11. Kate Moss. http://gutenver.tv/2012/04/26/moda-campana-mango-primavera-2012-kate-moss/, Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
Görsel 12. Andy Warhol, İsimsiz, 1967. http://www.tate.org.uk/art/artworks/warhol-no-title-p07125, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 13. Philippe Starck, Limon Sıkacağı, 1988. http://blog.trendyol.com/wp-content/gallery/ps/imgphilippe-starck2.jpg, Erişim tarihi: 10 Ocak 2014.
Görsel 14. Andy Warhol, Brillo Kutuları, 1969. http://images.artnet.com/artwork_images_139637_137552_andy-warhol.jpg, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 15. Mercedes SL 63 AMG Edition IWC, IWC Schaffhausen, Grosser Ingenieur. http://www.netcarshow.com/mercedes-benz/2009-sl_63_amg_edition_iwc/800x600/ wallpaper_02.htm, Erişim tarihi: 10.01.2014.
Görsel 16. Damien Hirst, I Love You, 1994-1995. http://www.damienhirst.com/i-love-you, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 17. Love is Great, 1994-1995. http://www.damienhirst.com/love-is-great, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 18. Lover Boy, 1998 – 2000. http://www.damienhirst.com/lover-boy. Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 19. On Kawara, Bugün Serisi no. 97, 1971. http://artvent-artventures.blogspot.com/2012_11_01_archive.html, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 20. Richard Hamilton, Günümüz Evlerini Bu Denli Farklı, Çekici Kılan Tam Olarak Nedir?, 1956. http://www9.georgetown.edu/faculty/irvinem/CCTP738/VisualSystem-AbEx-Pop-Minimal.html, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 21. Willem de Kooning, Kadın 3, 1952-1953. http://www.artnet.com/magazineus/features/saltz/de-kooning-at-moma-9-26-11_detail.asp?picnum=6, Erişim tarihi: 13.03.2018.
Görsel 22. Jackson Pollock, No. 5, 1948. http://en.wikipedia.org/wiki/File:No._5,_1948.jpg, Erişim tarihi: 10.01.2014.