SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKSTİL ÜRETİM VE TASARIMINDA YENİDEN DEĞER KAZANAN LİF: KENEVİR

Günümüzde çevre dostu yaklaşımların artmasıyla birlikte organik, ekolojik, etik tekstillerin üretimi deyaygınlaşmaya başlamıştır. Bu kapsamda doğada kendiliğinden yok olabilen (biyobozunur) özelliğe sahipbir lif olan kenevir yeniden gündeme gelmiştir. Çevre dostu pek çok özelliği nedeniyle kenevir lifininsürdürülebilir tekstil tasarım ve üretiminde kullanılması, yavaş moda ve ekolojik moda kapsamındadeğerlendirilmesini de sağlamaktadır. Ülkemizde de kenevir tarımına izin verilmesi ve desteklenmesisayesinde hem ekolojik hem ekonomik açıdan yeniden fayda sağlayacak olan kenevir, moda açısından dapek çok avantajı beraberinde getiren bir liftir. Bu çalışmada, kenevir lifinin geçmişteki ve günümüzdekidurumu güncel gelişmeler ışığında ele alınmıştır. Ülkemizde de tekstil üretimi ve tasarımında değeriyeniden anlaşılan bir lif olan kenevir ile neler yapılabileceği üzerinde durulmuştur. Ayrıca, mevcutpotansiyeli ortaya koyarak endüstriyel üreticiler, tasarımcılar ve tüketicilerin dikkatinin çekilmesiamaçlanmıştır. Bu kapsamda, kenevir liflerinin özellikleri, avantajları, üretim verileri, kullanım alanları,sürdürülebilirliği, kenevirin yaygınlaştırılmasına yönelik güncel girişimler, Dünya üzerinde daha bilinçli birtüketici grubu yaratmak amacıyla kurulmuş olan organik ve ekolojik kenevir üretimi yapan işletmeler vebu liflerin kullanımının artırılmasına yönelik bazı öneriler irdelenmiştir.

THE FIBER APPRECIATED AGAIN IN SUSTAINABLE TEXTILE PRODUCTION AND DESIGN: HEMP

Nowadays, production of organic, ecological and ethical textiles has started to become widespread with increase of environmentally friendly approaches. In this context, hemp fiber which has a biodegradable property became popular again.Use of hemp fiber in sustainable textile design and production due to its many environmentally friendly properties, also enables it to be considered within the context of slow fashion and ecological fashion. Thanks to the permission and support of hemp agriculture in our country, hemp fiber which will bring benefits both in ecological and economic aspects also provides many advantages in terms of fashion. In this study, the past and present situation of hemp fiber have been discussed in the light of current developments. It is emphasized what can be done with hemp fiber which is also appreciated once again in textile production and design in our country. In addition, it is aimed to draw attention of industrial manufacturers, designers and consumers by revealing the existing potential. In this context, properties, advantages, production data, usage areas and sustainability of hemp fibers,current initiatives to promote hemp, organic and ecological hemp companies established to create a more conscious consumer group all around the World and some suggestions to increase use of hemp fibers are discussed.

PDF

___

Acar, M., Dönmez, A. (2019). “Kenevire Farklı Bir Bakış”, 2. Ulusal Biyoyakıtlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Samsun: 27-30 Eylül 2016, s.265-270.
Averink, J. (2015). Global Water Footprint of Industrial Hemp Textile, Published Master’s Thesis, University of Twente, Enschede, Netherlands.
Cherrett, N., Barrett, J., Clemett, A., Chadwick, M., & Chadwick, M. (2005). Ecological Footprint And Water Analysis Of Cotton, Hemp And Polyester, Stockholm Environmental Institute.
Choudhury, A. R. (2015). “Development Of Eco-Labels for Sustainable Textiles”, Roadmap to Sustainable Textiles and Clothing, ed. S. S. Muthu, s.137-173, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Debnath, S. (2016). “Unexplored Vegatable Fibre in Green Fashion”, Green Fashion, ed. S. S. Muthu ve M. Gardetti, Vol. 2, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
İşmal, E. ve Ö., Yıldırım, L. (2012). “Tekstil Tasarımında Çevre Dostu Yaklaşımlar”, Akdeniz Sanat Dergisi, I. Uluslararası Moda ve Tekstil Sempozyumu Bildirileri, Özel Sayı II, s.9-13.
Farrer, J., & Watt, C. (2015). “Flax: Sustainability Is the New Luxury”, Handbook of Sustainable Luxury Textiles and Fashion, ed. S. S. Miguel Angel Gardetti, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media Singapore.
Gedik, G., Avinç, O.O., Yavaş, A. (2010). “Kenevir Lifinin Özellikleri ve Tekstil Endüstrisinde Kullanımıyla Sağladığı Avantajlar”, Teknolojik Araştırmalar: Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, Sayı 4.
González-García, S., Hospido, A., Feijoo, G., Moreira M. T. (2010). “Life Cycle Assessment of Raw Materials For Non-Wood Pulp Mills: Hemp And Flax”, Journal of Resources, Conservation and Recycling, Sayı, 54, s.923-930.
Hansen, E., Schaltegger, S. (2016). “Mainstreaming of Sustainable Cotton in the German Clothing Industry”, Sustainable Fibres for Fashion Industry, ed. S. Muthu ve M. Gardetti, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Harris, F., Roby, H., & Dibb, S. (2016). “Sustainable Clothing: Challenges, Barriers and Interventions for Encouraging More Sustainable Consumer Behaviour”, International Journal of Consumer Studies, 40.
Hassan, M. M. (2015). “Sustainable Processing of Luxury Textiles”, Handbook of Sustainable Luxury Textiles and Fashion, ed. M. Gardetti ve S. Muthu, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Hayo M. G. W. (2004). “Life Cycle Analysis of Field Production of Fibre Hemp”, The Effect of Production Practices on Environmental Impacts, Euphytica.
Herer, J. (1993). Die Wiederentdeckung der Nutz Pflanze, Hanf, Zweitausendeins Verlag, Frankfurt am Main.
İmer, Z. (1999). “Sayısız Özellikleriyle Göze Çarpan Bir Doğal Elyaf Kendir'in Dünya'da ve Türkiye'de Geçmişi ve Bugünü”, Tekstil ve Konfeksiyon, Yıl 9, Sayı 6.
Karthik, T., Rathinamoorthy, R., & Ganesan, P. (2015). “Sustainable Luxury Natural FibersProduction, Properties, and Prospects”, Handbook of Sustainable Luxury Textiles and Fashion, ed. M. Gardetti ve S. Muthu, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Kılıç N., (2017). “Keten, Kenevir, Isırgan”, Tekstil Sektörü ve Hedefleri, Karadeniz’in Lif Bitkileri Çalıştayı, Samsun.
Kipöz Ş., Atalay D. (2015). “Etik Modanın Temsiliyeti Bağlamında Vaatleri ve Çelişkileri: ‘Etik Moda’ Ne Kadar Etik Sunuluyor?”, Yedi Sanat ve Tasarım Dergisi, Yıl 2015, Sayı 14.
Kramer, L. S. (2017). Hemp as Raw Material fort he Fashion Industry: A Study on Determining Major Factors Hampering Hemp to be Integrated in the Textile Apparel Value Chain, Bachelor Thesis, Saxion University of Applied Sciences, Endshede, The Netherlands.
La Rosa A. D., Cozzo, G., Latteri, A., Recca, A., Björklund, A., Parrinello, E., Cicala, G. (2013). “Life Cycle Assessment Of A Novel Hybrid Glass-Hemp/Thermoset Composite”, Journal of Cleaner Production, Yıl 2013, Sayı 44.
Lee, K., Sanders, E. (2016). “Hanji, the Mulberry Paper Yarn, Rejuvenates Nature and the Sustainable Fashion Industry of Korea”, Green Fashion, ed. S. S. Muthu, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Mangut M., Karahan N. (2006). Tekstil Lifleri, Bursa: Ekin Kitabevi.
Merdan N., Koçak D. &Acar K. (2012). “Kenevir Liflerinin Konvansiyonel Ve Mikrodalga Yöntemine Göre Maleik Anhidrit ile Yüzey Modifikasyonu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 11(22).
Özdemir S., Tekoğlu O. (2012). “Ekolojik Tekstil Ürünlerinde Kullanılan Hammaddeler”, Proceedings of the 1st International Fashion and Textile Design Symposium, Antalya.
Pejic, B. M., Kostic, M., Skundric, P., & Praskalo, J. (2008). “The Effects of Hemicelluloses and Lignin Removal on Water Uptake Behavior of Hemp Fibers”, Bioresource Technology.
Perçin O., Ertekin M., Muslu M. S. (2018). “İç Mimari Mobilya Üretimi için Sürdürülebilir ve Ekolojik Malzemeler”, Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(18).
Samanta, K., Basak, S., & Chattopadhyay, S. (2015). “Specialty Chemical Finishes for Sustainable Luxurious Textiles”, Handbook of Sustainable Luxury Textiles and Fashion, ed. M. Gardetti ve S. Muthu, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Shahzad, A. (2018). “Use of Hemp Fiber in Textiles”, Trends in Textile and Fashion Design, 3(1). Schultes, R. E., Hoffmann, A. (1992). The Botany and Chemistry of Hallucinogens, New York: Charles C Thomas Pub Ltd.
Small, E. Marcus, D. (2002). “Hemp: A New Crop with New Uses for North America”, Trends in New Crops and New Uses, ASHS Press.
Thangavelu, K., Subramani, K. (2016). “Sustainable Biopolymer Fibers-Production, Properties and Applications”, Sustainable Fibres for Fashion Industry, ed. S. Muthu ve M. Gardetti, Sayı 1, Hong Kong: Springer Science+Business Media.
Ulaş, E. (2019). Mucize Bitki Kenevir: Gerçek Köye Dönüş Projesi, İstanbul: Hiper Yayınları. Wang, H. M. Postle, R. Kessler R. W. Kessler, W. (2003). “Removing Pectin and Lignin During Chemical Processing of Hemp for Textile Applications”, Textile Research Journal.
Wirtshafter, D. E. (2004). “Ten Years of a Modern Hemp Industry”, Journal of Industrial Hemp, 9:1, s.9-14, DOI: 10.1300/J237v09n01_03.
Winge, T. M., (2008). “Green Is the New Black: Celebrity Chic and the “Green” Commodity Fetish”, Fashion Theory: The Journal of Dress, Body and Culture, Yıl 12, Sayı 4, s.511-523, DOI: 10.2752/175174108X346968.
Yazıcıoğlu, G. (1999). Pamuk ve Diğer Bitkisel Lifler, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları.
İnternet Kaynakları
Bayer, Y. (2019), http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/yalcin-bayer/bircok-ulkeninkenevirgemisi-demir-almis-gidiyor-keneviri-bilmeyen-ve-tanimayan-kalmasin-40824218, Erişim tarihi: 24.05.2019.
Burke, S. (2014). https://greenerideal.com/news/vehicles/0926-worlds-eco-friendly-carmadehemp/ Erişim tarihi: 23.04.2019.
Eskişehir Gündem, https://www.eskisehir.net/haber/gündem/eskisehir/eskisehirli-ogrenciler kenevirden-yapti-radyasyonu-engellediler?fbclid=IwAR399gBT7j7N5Ne5bYDrMqPA6u5Swo8t HC QCTLel9jq2i0zwpS-glSzqmCc, Erişim tarihi: 30.04.2019.
İstanbul Haber Ajansı, (2019-a). http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/turkiyenin-ilkitescilesunuldu-41147927, Erişim tarihi: 24.05.2019.
İstanbul Haber Ajansı, (2019-b). http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/sezonun-ilkkenevirleriekilmeye-baslandi-41157313, Erişim tarihi: 23.05.2019.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 2019 Raporu, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/kenevir_tarimi_kitabi.pdf, Erişim tarihi: 24.05.2019.
Highsnobiety (2019). Lewis Sustainable Fabrics, https://www.highsnobiety.com/p/levishempsustainable-fabric/, Erişim tarihi: 20.04.2019.
Linen and Hemp Community (2010). The Natural, Flax and Hemp Vegatation Fibers of Europe Report, Europe, www.linenandhempcommunity.Eu., Erişim tarihi: 17.01.2019.
Orta Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, (2019). “Kenevir Yetiştiriciliği”, http://www.oran.org.tr/images/dosyalar/20190318134910_0.pdf, Erişim tarihi: 21.04.2019
Tarhan, N. (2019). https://www.sozcu.com.tr/2019/ekonomi/19-ile-kenevir-piyangosuvurdu3092401/, Erişim tarihi: 26.01.2019.
The European Parliament (2008). Advisory Commission's Report To The European Parliament, Brussels, https://www.sei.org/publications/ecological-footprint-water-analysis-cottonhemppolyester/, Erişim tarihi: 12.01.2019.
Türkiye Sanayi Keneviri Platformu, (2019). http://www.turkiyesanayikeneviri.org/, Erişim tarihi: 21.04.2019.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 2. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 3. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 4. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 5. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 6. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize, Erişim tarihi: 23.01.2019.
Görsel 7. Elif Kurtuldu’ya ait düzenleme.
Görsel 8-a. http://www.dailyalternative.co.uk/hemp-farming-farmers-begin-plantinghempunder-new-colorado-hemp-legalization/, Erişim tarihi: 12.03.2019.
Görsel 8-b. https://bohempia.com/en/produkt/hemp-barefoot-sneakers-koldaplimsoleburgundy-gum/, Erişim tarihi: 14.03.2019.
Görsel 9-a. https://us.afends.com/collections/mens-hemp-revolution/products/afendsmenshemp-revolution-jacket?colour-military, Erişim tarihi: 14.05.2019.
Görsel 9-b. https://jungmaven.com/collections/, Erişim tarihi: 17.04.2019.
Görsel 10-a. https://www.welikebad.com/, Erişim tarihi: 10.03.2019.
Görsel 10-b. https://jungmaven.com/collections/, Erişim tarihi: 17.04.2019.
Görsel 11-a. http://www.londonfashionweek.net/designers_profile.aspx?DesignerID=473, Erişim tarihi: 10.02.2019.
Görsel 11-b. https://envirotextile.com/tr/media/hemp-fashion-shows/, Erişim tarihi:02.02.2018.
Görsel 12. http://www.isae.co.kr, Erişim tarihi: 14.11.2017.