Hüsnü PULLUKÇU, Işıkgöz Meltem TAŞBAKAN, Şöhret AYDEMİR, Oğuz Reşat SİPAHİ, Ajda TURHAN, Mehmet Ali ÖZİNEL, Sercan ULUSOY

İdrar kültürlerinden soyutlanan bakteriler ve çeşitli antibiyotiklere in-vitro duyarlılıklarının değerlendirilmesi

Toplum veya hastane kaynaklı üriner sistem infeksiyonları, yaygın antibiyotik kullanımına neden olan ve sık karşılaşılan infeksiyon hastalıklarıdır. Son yıllarda, hem hastane kaynaklı hem de toplum kaynaklı üriner infeksiyon etkenlerinde antimikrobiyallere karşı direnç artmaktadır. Bu çalışmada 2004 'te Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Bakteriyoloji Laboratuvarına gönderilen idrar kültürlerinden soyutlanan etkenlerin dağılımı ve bunların antibiyotik duyarlılıklarının retrospektif olarak incelenmesi amaçlanmıştır. İncelenen 24776 idrar örneğinden 4154 etken saptanmıştır (2129'u yatan hastalarda, 2025'i poliklinik hastalarında). Hastanede yatmakta olan hastalarda en sık soyutlanan bakteri Escherichia coli (% 52.4) olup bunu sırasıyla Klebsiella spp. (% 15.4), Pseudomonas aeruginosa (% 11.2), Enterococcus spp. (% 9.6), Enterobacter spp. (% 4.9), Acinetobacter spp. (% 3.4) ve Proteus spp. (%2.4) izlemiştir. Poliklinikten başvuran hastalarda da E.coli (% 71.5) en sık soyutlanan bakteridir, bunu Klebsiella spp. (% 15.5), Enterococcus spp. (% 3.5), Proteus spp. (% 3.3), P.aeruginosa (% 3) ve Enterobacter spp. (% 2.3) izlemiştir. E.coli kökenleri değerlendirildiğinde beta-laktamfbeta-laktamaz inhibitörleri kombinasyonları ile 2.-3. kuşak sefalosporinlere direnç oranları poliklinik hastalarında % 16-18, yatan hastalarda % 21-26.5 arasında olduğu görülmüştür. Aynı kökenlerde amikasine % 0.8-1.4, netilmisine % 2.8-4 direnç saptanmıştır. Yatan hastalardan soyutlanan E.coli kökenlerinin % 24.8'inde, poliklinik hastalarından soyutlanan E.coli kökenlerinin % 17.7'sinde genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz saptanmıştır (p

Anahtar Kelimeler:

İdrar yolu enfeksiyonları, İdrar, Mikrobiyal duyarlılık testleri, Kültür ortamı, İlaç direnci, mikrobiyal, Geriyedönük çalışma

The bacteria isolated from urine cultures and their in-vitro antibiotic susceptibility

Community acquired or nosocomial urinary tract infections are common infectious diseases, which cause widespread use of antibiotics. In recent years antimicrobial resistance is increasing in bacteria isolated from both nosocomial and community-acquired urinary tract infections. The aim of this study is to analyse the distribution and antimicrobial susceptibility of the causative agents isolated from urine cultures in Ege University Faculty of Medicine Bacteriology Laboratory in 2004. From 24776 urine samples, a total of 4154 bacterial growth (2129 from hospitalized patients, 2025 from outpatients) were obtained. The most frequently isolated bacteria from hospitalized patients was Escherichia coli (52.4 %), followed by Klebsiella spp. (15.4 %), Pseudomonas aeruginosa (11.2 %), Enterococcus spp. (9.6 %), Enterobacter spp. (4.9 %), Acinetobacter spp. (3.4 %) and Proteus spp. (2.4 %). The most frequently isolated bacteria from outpatients was E.coli (71.5 %), followed by Klebsiella spp. (15.5 %), Enterococcus spp. (3.5 %), Proteus spp. (3.3 %), P.aeruginosa (3 %) and Enterobacter spp. (2.3 %). When E. coli strains were evaluated, resistance rates to beta-lactamlbeta-lactamase combinations and 2nd and 3rd generation cephalosporins in outpatient clinic and hospitalized patients were 16-18 % and 21-26.5 %. Resistance rates to amikacin and netilmicin in the same isolates was 0.8-1.4 % and 2.8-4 %, respectively. Extended spectrum beta-lactamase rate in E.coli strains isolated from outpatient clinic patients and hospitalized patients were detected in 24.8 % and 17.7 % (p<0.001), respectively. A vancomycin resistant Enterococcus spp. strain was isolated from one patient. Resistance rates of Pseudomonas spp. and Acinetobacter spp. isolated from hospitalized patients are remarkable. In urinary tract infections antimicrobial therapy is usually started empirically. For this reason, each region and hospital should follow up their susceptibility results in certain time intervals.

Keywords:

Urinary Tract Infections, Urine, Microbial Sensitivity Tests, Culture Media, Drug Resistance, Microbial, Retrospective Studies,

PDF

___

1. Açıkgöz ZC,Göçer S,Gamberzade Ş,Karahocagil MK: İdrar kültürlerinden izole edilen bakterilerde siprofloksasin direncinin son 5 yıldaki seyri: 1999-2004, XXXI.Türk Mikrobiyoloji Kongresi, Kongre Kitabı s:36 (Poster 425), Kuşadası (2004).
2. Akkurt L, Güdül Havuz S, Uyar Y, Karadağ A, Esen Ş, Günaydın M: 1999-2000 yıllarında yoğun bakım ünitesinden izole edilen bakterilerde antibiyotik direnci, ANKEM Derg 2002;16(1):14-7.
3. Altoparlak Ü, Özbek A,Aktaş F: Üriner sistem infeksiyonlarından izole edilen bakterilerin çeşitli antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2002;32(3-4):167-73.
4. Aygün G, Dikmen Y, Mete B ve ark: Yogun bakım ünitesinde hastane infeksiyonu etkeni olarak belirlenenAcinetobacter baumannii kökenlerinin antibiyotik duyarlılığı,ANKEM Derg 2002;16(1):85-8.
5. Aygün G, İstanbullu A, ÖzdamarM ve ark: Üroloji polikliniğinde üriner sistem infeksiyonu etkeni bakteriler ve direnç oranları, XI.Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi, Kongre Kitabı s: 302 (P05-02), İstanbul (2003).
6. Baykan M, Kaya M, Arslan U ve ark: İdrar örneklerinden izole edilen E.coli suşlarının antimikrobiyallere duyarlılıklarının değerlendirilmesi, İnönü Üniv Tıp Fak Derg 2001;8(1):15-7.
7. Chomarat M: Resistance of bacteria in a urinary tract infections, Int J Antimicrob Agents 2000;16(4):483-7.
8. Demirtürk N,Demirdal T,Eldemir H, İnce R,Altındiş M: İdrar örneklerinden izole edilen bakteriler ve antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2005;35(2):103-6.
9. Elaldı N,Turan M,Duran B ve ark: Bir üniversite hastanesinde nozokomiyal üriner sistem infeksiyonları: Etken mikroorganizmalar ve antimikrobiyal direnç, Cumhuriyet Üniv Tıp Fak Derg 2003;25(2):63-8.
10. Eroğlu C, Günaydın M, Birinci A ve ark: Üriner sistem infeksiyonlarından izole edilen Escherichia coli suşlarında genişlemiş spektrumlu beta laktamazların saptanması, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2003;33(2):118-21.
11. Ertuğrul BM, Güleç LA, Akal D ve ark: Üropatojen Escherichia coli suşlarının tedavide sık kullanılan antibiyotiklere duyarlılıkları, Klimik Derg 2004;17(2):132-6.
12. Goettsch W, van Pelt W, Nagelkerke N et al: Increasing resistance to fluoroquinolones in Escherichia coli from urinary tract infections in the Netherlands, J Antimicrob Chemother 2000;46(2):223-8.
13. Gunseren F,MamikogluL,Ozturk S et al:Asurveillance studyof antimicrobial resistance of gram-negative bacteria isolated from intensive care units in eight hospitals in Turkey, JAntimicrob Chemother 1999;43(3):373-8.
14. Gündüz T, Mumcuoğlu İ: İdrar örneklerinden izole edilen Escherichia coli suşlarının antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2004;34(3):157-61.
15. Higashitani F, Nishida K, Hyodo A, Inoue M: Effects of tazobactam on the frequency of the emergence of resistant strains from Enterobacter cloacae,Citrobacter freundii, and Proteus vulgaris (beta-lactamase derepressed mutants), J Antibiot (Tokyo) 1995;48(9):1027-33.
16. Jones RN, Pfaller MA, Doern GV, Erwin ME, Hollis RJ: Antimicrobial activity and spectrum investigation of eight broad-spectrum beta-lactam drugs: a 1997 surveillance trial in 102 medical centers in the United States. Cefepime Study Group, Diagn Microbiol Infect Dis 1998;30 (3):215-28.
17. Kibar F,YamanA, Dündar İH: İdrar örneklerinden izole edilen bakteriler ve antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2004;34 (3);162-70.
18. Mumcuoğlu İ, Gündüz T, Baydur H: Escherichia, Klebsiella ve Proteus suşlarında genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz varlığı ve çeşitli antibiyotiklere direnç durumu, ANKEM Derg 2004;18(1):9-11.
19. National Committee for Clinical Laboratory Standards: Performance Standards forAntimicrobial Disk Susceptibility Tests,NCLLS Document, sixth ed., Approved Standard M2-A5 (M100-S7), Wayne, Pa (2002).
20. Obritsch MD, Fish DN, MacLaren R, Jung R: National surveillance of antimicrobial resistance in Pseudomonas aeruginosa isolates obtained from intensive care unit patients from 1993 to 2002,AntimicrobAgents Chemother 2004;48(12):4606-10.
21. Rahal JJ: Extended-spectrum beta-lactamases: how big is the problem? Clin Microbiol Infect 2000;6(Suppl 2):2-6.
22. Sobel JD, Kaye D: Urinary tract infections, “Mandell GL, Bennett JE, Dolin R(eds): Principle and Practice of Infectious Disease” kitabında s.773, Churchill Livingstone, Philadelphia (2000).
23. Şamlı MM, Dinçel Ç, Karalar M ve ark: Üriner sistem enfeksiyonlarının klinik ve laboratuvar bulguları açısından değerlendirilmesi, Türk Üroloji Derg 2003;29(1):87-94.
24. Taşbakan MI, Pullukçu H, Yamazhan T, Arda B, Ulusoy S: Toplum kökenli üriner sistem infeksiyonlarında soyutlanan Escherichia coli sularına fosfomisininin-vitro etkinliğinin diğer antibiyotiklerle karşılaştırılması,ANKEM Derg 2004;18(4):216-9.
25. Tolun V, Akbulut DT, Çatal Ç ve ark: Yatan ve ayaktan hastalardan izole edilen üriner sistem infeksiyonu etkeni gram negatif çomakların antibiyotiklere duyarlılıkları, Türk Mikrobiyol Cem Derg 2002;32(1- 2):69-74.
26. Ulusoy S, Hoşgör M, Tünger A, Özinel MA, Tokbaş A: Üriner sistem infeksiyonlarından soyutlananEnterococcus faecalis kökenlerinin antibiyotik duyarlılıkları, İnfeksiyon Derg 1994;8(3-4):119-20.
27. Urbarlı A,Arı A, Erdenizmenli M, Fidan N, Özgenç O: İdrar örneklerinden soyutlanan Gram olumsuz bakteriler ve antibiyotik direnç oranları, İnfeksiyon Derg 2001;15(2):249-53.
28. Ünsal N, Oğuzoğlu N, Küçükercan M, Çobanoğlu F, Şenbayrak Akçay S: Komplike üriner sistem enfeksiyonu etkeni olarak izole edilen Escherichia coli’lerin ESBL(+)liği ve çeşitli antimikrobiyallere duyarlılığı, XI.Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi, Kongre Kitabı s.303 (P05-04), İstanbul (2003).