AYŞE SAĞMAK TARTAR, Affan DENK, MEHMET ÖZDEN, Yasemin KIRIK ÇELİK, AYHAN AKBULUT, KUTBEDDİN DEMİRDAĞ

Fırat Üniversitesi hastanesi'nde antibiyotik kullanımı uygunluğunun araştırılması: nokta prevalans çalışması

Antibiyotikler tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en sık kullanılan ilaç grubudur ve çoğu kez rasyonel kullanımdan uzak bir şekilde tüketilmektedir. Bu çalışmada 980 yataklı Fırat Üniversitesi Hastanesinde yatan hastaların antibiyotik kullanım oranı, antibiyotikle- rin başlanma nedeni ve kullanılan antibiyotiklerin uygun olup olmadığının nokta prevalans yöntemiyle araştırılması amaçlanmıştır. 8 Şubat 2013 tarihinde hastanemizde yatan hastalar antibiyotik kullanımı yönünden nokta prevalans yöntemi kullanılarak değerlen - dirilmiştir. Pediatrik yaş grubu hastalar çalışma kapsamına alınmamıştır. İstatistiksel analizde ki-kare ve Fisherin kesin ki-kare testi kullanıl- mıştır. Çalışma günü hastanemizde yatan 886 hastanın 241inin (% 27.2) antibiyotik kullandığı belirlenmiştir. Bu hastaların 131inin (% 54.4) cerrahi birimlerde, 110unun (% 45.6) ise dahili birimlerde bulunduğu görülmüştür. Antibiyotiklerin % 49u ampirik, % 14.5i etkene yönelik, % 36.5i ise profilaktik olarak başlanmıştır. Yüz kırk üç hastada (% 59.3) antibiyotiklerin doğru ve yerinde başlanıldığı, 98 hastada (% 40.7) ise rasyonel olmayan antibiyotik kullanımı olduğu saptanmıştır. İnfeksiyon hastalıkları konsültasyon oranları değerlendirildiğinde; 91 olgu için konsültasyon istendiği, 150 olgu için ise konsültasyon istenmediği gözlenmiştir. Uygunsuz antibiyotik kullanan olguların % 98inin konsültasyon istenmeyen hastalar olduğu görülmüştür (p

Investigation of the rationality of antibiotic use in the Fırat University hospital: A point prevalence study

Antibiotics are the most commonly used drug group in our country as all over the world and they are often consumed irrationally. In this study, antibiotic usage in the 980-bed Fırat University Hospital, reason for initiating antibiotics and whether used antibiotics were rati- onal or not was investigated in accordance with the method of point prevalence. On 8 February 2013, in patients in our hospital were evaluated regarding the use of antibiotics by using the method of point preve- lance. Pediatric patients were excluded from the study. Chi-square and Fishers exact chi-square test was used in statistical analysis. 241 (27.2 %) of 886 patients hospitalized at our hospital were using antibiotics. One hundred and thirty-one (54.4 %) of these patients were in surgical units and, 110 (45.6 %) were in internal medicine units. Antibiotics were used empirically in 49 %, definitively in 14.5 % and prophylactically in 36.5 %. It was observed that antibiotic use was rational in 143 patients (59.3 %) and irrational in 98 patients (40.7 %). When Infectious Diseases consultation status was investigated; 91 patients were consulted and 150 patients were not consulted to a infecti- ous diseases specialist. It was seen that 98 % of irrational antibiotic using cases were the patients that were not consulted to Infectious Diseases (p<0.0001). In terms of the rational use of antibiotics, irrational use of antibiotics in surgical units (n=80, 61 %) was significantly higher (p<0.0001) than the internal medicine units (n=18, 16 %). The most common antibiotics used in monotherapy were cephalosporins, beta- lactam/beta-lactamase inhibitors, quinolones and carbapenems respectively. The most common drugs used for pathogen directed treatment were carbapenems and piperacillin-tazobactam. Infectious diseases consultation was a very important parameter in terms of rational antibiotic use. When high rates of irrational antibiotic use in surgical units is considered, it is important to revise prophylactic approaches, improve compliance with guidelines and inc - rease frequency of training given by hospital antibiotic use committee.

PDF

___

1. Azap A, Memikoğlu KO, Çokça F, Tekeli E. Bir üniversite hastanesinde bütçe uygulama talimatı öncesinde ve sonrasında antibiyotik kullanımı, Flora 2004;9(4):252-7.
2. Baharlı Etiler N, Saba R, Günseren F, Mamıkoğlu L. Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde uygunsuz antimikrobiyal ilaç kullanımının doğrudan mali- yeti, Hastane İnfeksiyon Derg 2000;4(3):144-9.
3. Bakır M. Antibiyotik kullanımının temel ilkeleri, Klimik Derg 2001;14(3):95-101.
4. Ceyhan M, Yildirim I, Ecevit C et al. In appropria- te antimicrobial use in Turkish pediatric hospitals: a multicenter point prevalence survey, Int J Infect Dis 2010;14(1):e55-61. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijid.2009.03.013
5. Çakır N. Rasyonel olmayan antibiyotik kullanımı- nın ekonomik sonuçları, Klimik Derg 2001;14(2):35- 40.
- 6. Çalangu S, Eroğlu L, Akalın E et al. Hastanede antibiyotik kullanım politikası, ANKEM Derg 1990;4(3):324-48.
7. Demirtürk N, Demirdal T, Kuyucuoğlu N. Bir üniversite hastanesinde uygunsuz antibiyotik kullanımlarının araştırılması, Klimik Derg 200; 19(1):18-21
8. Devrim İ, Gülﬁdan G, Tavlı V et al. Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesinde antibiyotik kullanımına iliş kin nokta prevalans çalışması, Çocuk Enfeksiyon Derg 2009;3(1):11-3.
9. Erba y A, Bodur H, Akıncı E, Çolpan A. Yoğun bakım birimlerinde antibiyotik kullanımının değerlendirilmesi, Klimik Derg 2003;16(2): 63-7.
10. Erol S, Özkurt Z, Parlak M, Ertek M, Taşyaran MA. Bir üniversite hastanesinde antibiyotik kullanımı ve antibiyotik kullanım politikasının gerekliliği, Flora 2004;9(1):54-60.
11. Ertuğrul MB, Özgün H, Saylak MO, Sayım N. Bir üniversite hastanesi cerrahi servislerinde antibiyotik kullanımı ve maliyeti: bir günlük nokta prevalansı çalışması, Klimik Derg 2009;22(2):44-7.
12. Gross PA. The potential for clinical guidelines to impact appropriate antimicrobial agent use, Infect Dis Clin North Am 1997;11(4):803-12. http://dx.doi.org/10.1016/S0891-5520(05)70391-3
13. İnan A, Dağlı Ö, Şenbayrak Akçay S et al. Antibiotic use and cost in a teaching hospital in İstanbul, J Microbiol Infect Dis 2011;1(3):128-33. http://dx.doi.org/10.5799/ahinjs.02.2011.03.0029
14. Karahocagil MK, Er A, Kırıkçı AD et al. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hasta- nesinde yatan hastalarda antibiyotik kullanımı- nın incelenmesi, Van Tıp Derg 2007;14(2):46-51.
15. Kosanlioğlu S, Tekin Koruk S, Koruk İ, Udeanes MH. Şanlıurfada reçetesiz antibiyotik sıklığı ve reçetelenen antibiyotiklerin uygunluğu, TAF Prev Med Bull 2012;11(2):173-80.
16. Kunin CM. The responsibility of the infectious disease community for the optimal use of antimic- robial agents, J Infect Dis 1985;151(3):388-98. http://dx.doi.org/10.1093/infdis/151.3.388
17. Le Grand A, Hogerzeil HV, Haaijer-Ruskamp FM. Intervention research in rational use of drugs: a review, Health Policy Plan 1999;14(2):89-102. http://dx.doi.org/10.1093/heapol/14.2.89
18. Naz H, Aykın N, Çevik FÇ. Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesinde yatan hastalarda antibiyotik kullanımına yönelik kesitsel araştırma, ANKEM Derg 2006;20(3):137-40.
19. Oğuz E, Kurçer Z, Sırmatel F et al. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde yatan hastalarda antibiyotik kullanımının değerlendirilmesi, Klimik Derg 2006;19(2): 46-8.
20. Ozkurt Z, Erol S, Kadanali A, Ertek M, Ozden K, Tasyaran MA. Changes in antibiotic use, cost and consumption after an antibiotic restriction policy applied by infectious disease specialists, Jpn J Infect Dis 2005;58(6):338-43.
21. Robert J, Pean Y, Varon E et al. Point prevalance survey of antibiotic use in French hospitals in 2009, J Antimicrob Chemother 2012;67(4):16. http://dx.doi.org/10.1093/jac/dkr571
22. Saçar S, Toprak Kavas S, Asan A, Hırçın Cenger D, Turgut H. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde antibiyotik kullanımına ilişkin nokta prevalans çalışması, ANKEM Derg 2006; 20(4):217-21.
23. Thu TA, Rahman M, Coffin S, Harun-Or-Rashid M, Sakamoto J, Hung NV. Antibiotic use in Vietnamese hospitals: a multi center point- prevalance study, Am J Infect Control 2012;40(9): 840-4. http://dx.doi.org/10.1016/j.ajic.2011.10.020
24. Tunger O, Dinc G, Ozbakkaloglu B, Atman UC, Algun U. Evaluation of rational antibiotic use, Int J Antimicrob Agents 2000;15(2):131-5. http://dx.doi.org/10.1016/S0924-8579(00)00158-8
25. Turgut H, Satıcı Ö, Çümen B et al. Hastane orta- mında antibiyotik kullanımı, Klimik Derg 1992; 5(3):173-5.
26. Xie DS. Xiang LL, Li R. Hu O. Luo O, Xiong W. A multicenter point- prevalence survey of antibiotic use in 13 Chinese hospitals, J Infect Publıc Health 2015;8(1):55-61. http://dx.doi.org/10.1016/j.jiph.2014.07.001
27. Yalçın AN, Bakır M, Dökmetaş İ. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesinde antibiyotik kullanımı, Klimik Derg 1995;8(1):25-7.
28. Yıldırım İ, Ceyhan M, Bağdat A, Barın Ç, Kutluk T, Cengiz AB. Hastanede yatan çocuklarda anti- mikrobik ilaç kullanımının uygunluğu: nokta pre- valans çalışması, Çocuk Enfeksiyon Derg 2008; 2(4):148-51.
29. Yılmaz GR, Bulut C, Yıdız F et al. Examining anti- biotic use at an education and research hospital in Turkey: point prevalence results, Turk J Med Sci 2009;39(1):125-31.