Okul Yöneticilerinin Teknolojik Liderlik Öz Yeterlikleri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Türkiye genelinde yapılan bu çalışmaya okul müdürü ve müdür yardımcısı olmak üzere toplam 8561 okul yöneticisi katılmıştır. Araştırmada Beş Faktör Kişilik Envanteri ve Teknoloji Liderliği Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışmada okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterliklerini ve kişilik özelliklerini belirlemek için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Bununla birlikte, okul müdürlerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için kanonik korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlik becerilerinden vizyoner liderlik davranışını göreli en az gösterdikleri, dijital vatandaşlık davranışını ise en fazla gösterdikleri saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bir diğer sonuca göre, okul müdürlerinin nevrotik kişilik davranışını göreli olarak düşük düzeyde gösterdikleri, öz disiplin kişilik davranışını ise göreli olarak daha fazla gösterdikleri anlaşılmıştır. Araştırma sonucunda yöneticilerinin kişilik özellikleri ile teknolojik liderlik öz yeterlik becerileri arasında pozitif yönde önemli kanonik ilişki bulunmuştur. Buna göre, dışa dönüklük, uzlaşmacılık, öz disiplin, deneyime açıklık düzeyleri yüksek olan okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlik becerilerinin de daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, okul yöneticilerinin nevrotik kişilik düzeyi arttıkça teknolojik liderlik öz yeterlik becerilerinin azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

liderlik, teknolojik liderlik, öz yeterlik, kişilik özellikleri, okul yöneticisi

Examination of theRelationship between SchoolAdministrators’ Technological Leadership Self-efficacyand Their Personality Treats

The aim of this study was to examine the relationship between school administrators’technological leadership self-efficacy and their personalitytraits. In this quantitative research,a descriptive model was used. The study was conducted throughout Turkey and 8561 schooladministrators participated in the study. To get data from school administrators, the “FiveFactors Personality Inventory” and “Technological Leadership Self Efficacy Scale” scales wereused. The data was analysed via arithmetic mean, standard deviation and canonical regressionanalysis. Through the findings it was found that school administrators indicated visionaryleadership behaviour relatively less and showed self-discipline behaviour more. It was also seenthat there was a significant canonical relationship between school administrators’ technologicalleadership self-efficacy and their personality traits in a positive way. It can be said that thehigher the level of principals’ extroversion, conscientiousness, agreeability and openness to theexperience were, the higher their level of technological leadership self-efficacy. On the otherhand, it was determined that as the levelof neurotic personality of school principals increased,their technological leadership self-efficacy skills decreased.

PDF

___

Afshari, M., Abu Bakar, K., Luan, W. S., and Siraj, S. (2012). Factors affecting the transformational leadership role of principals in implementing ICT in schools. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 11(4), 164-176.
Afshari, M., Abu Bakar, K., Su Luan, W., Abu Samah, B., and Say Fooi, F. (2008). School leadership and information communication technology. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 7(4), 82-91.
Afshari, M., Abu Bakar, K., Su Luan, W., Say Fooi, F., and Abu Samah, B. (2010). Computer use by secondary school principals. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(3), 8-25.
Akbaba-Altun, S. ve Gürer, M. D. (2008). School administrators’ perceptions of their roles regarding information technology classrooms. Eurasian Journal of Educational Research, (33), 35–54.
Alkan, N. (2007). Beş faktör kişilik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara: Yayımlanmamış araştırma.
Allen, N. J., and Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of constructvalidity. Journal of Vocational Behavior, 49(3), 252-276.
Altun, S. (2000). Okul yöneticilerinin bilgisayar kullanma düzeyleri. Eurasian Journal of Educational Research, (2), 44-67.
Anderson, R. E., and Dexter, S. (2005). School technology leadership: An empirical investigation of prevalence and effect. Educational Administration Quarterly, (41), 49–82.
Bülbül, T. ve Çuhadar, C. (2012). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlik algıları ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 474-499.
Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA.
Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara dayalı kişilik testi (SDTK). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. New York, NY: W. H. Freeman and Company.
Banoğlu, K. (2011). Okul müdürlerinin teknolojik liderlik yeterlikleri ve teknoloji koordinatörlüğü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 199-213.
Bono, J. E., and Judge, T. A. (2004). Personality and transformational and transactional leadership: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 89(5), 901-910.
Bostancı, H. (2010). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri açısından incelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü.
Buenaventura-Ver, G. (2017). The impact of leader self-efficacy on the characteristics of work teams. Intangible Capital, 13(4), 824-849.
Burger, J. M. (2006). Kişilik [Personality]. (I. Deniz ve E. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaktüs Yayınları. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2004)
Burke, W., and Litwin, G. H. (1992). A causal model of organizational performance and change. Journal of Management, 18, 523-545.
Cüceloğlu, D. (1997). İnsan ve davranışı: Psikolojinin temel kuramları. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Can, T. (2003). Bolu orta öğretim okulları yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 94- 107.
Can, T. (2008, Mayıs). İlköğretim okulları yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri. 8. Uluslar arası Eğitim Teknolojileri Konferansında sunulan sözlü bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 73-112.
Cerit, Y. (2004). Küreselleşme sürecinde ilköğretim okulu yöneticilerinin nitelikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(8), 1-11.
Chamorro-Premuzic, T., Furnham, A., Dissou, G., and Heaven, P. (2005). Personality and preference for academic assessment: A study with australian university students. Learning and Individual Differences, 15, 247-256.
Costa, P. T., and McCrae, R. R. (1995). Domains and facets: Hierarchical personality assessment using the revised neo personality inventory. Journal of Personality Assessment, 64(1), 21- 50.
Çağlar, A., Yakut, Ö. ve Karadağ, E. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan kişilik özellikleri ve liderlik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirmesi. Ege Eğitim Dergisi, 6(1), 61-80.
Çoban, Ö., Saray, A. ve Ulutan, E. (2016). FATİH projesi eğitimlerinin incelenmesi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Doğan, İ. (2018). Examination of the technology leadership self-efficacy perceptions of educational managers in terms of the self-efficacy perceptions of information technologies (Malatya province case). Participatory Educational Research, 5(2), 51-66.
Domeny, J. V. (2017). The relationship between digital leadership and digital implementation in elementary schools. (PhD Dissertation). Southwest Baptist University, Missouri.
Dubrin, A. (1994). Applying psychology: Individual and organizational effectiveness. New Jersey, NJ: Prentice Hall.
Flanagan, L., and Jacobsen, M. (2003). Technology leadership fort he twenty‐first century principal. Journal of Educational Administration, 41(2), 124–142.
Görgülü, D., Küçükali, R. ve Ada, Ş. (2013a). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz-yeterlilikleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 3(2), 53-71.
Görgülü, D., Küçükali, R. ve Ada, Ş. (2013b). Okul yöneticilerinin bilgi teknolojileri ile ilgili eğitimleri alma ve kullanma durumlarının incelenmesi. Mehmet Âkif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 1-20.
Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. ve Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: Metafor analiz örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 97-121.
Hacıfazlıoğlu, O., Karadeniz, S. ve Dalgıç, G. (2010). Eğitim yöneticileri teknoloji liderliği standartlarına ilişkin öğretmen, yönetici ve denetmenlerin görüşleri.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(4), 537–577.
Heck, R. H., Larsen, T. J., and Marcoulides, G. A. (1990). Instructional leadership and school achievement: Validation of a causal model. Educational Administration Quarterly, 26(2), 94-125.
Helvacı, M. A. (2008). Okul yöneticilerinin teknolojiye karşı tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1),115–133.
Hjelle, L. A., and Ziegler, D. J. (1982). Personality theories basic assumptions research and applications. USA: McGraw-Hill International Book Company.
Horzum, M. B. (2013). An investigation of the technological pedagogical content knowledge of pre-service teachers. Technology, Pedagogy and Education, 22(3), 303-317.
ISTE. (2002). NETS for administrators 2002. http://www.iste.org: http://www.iste.org/Content/NavigationMenu/ NETS/ForAdministrators/2002Standards/NETS_for_Administrators_2002_Sta ndards. htm. adresinden elde edilmiştir.
ISTE. (2009). NETS for administrators 2009. http://www.iste.org. adresinden elde edilmiştir.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ve liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 199-226.
Mccrae, R. R., and John, O. P. (1992). An introduction to the five-factor model and its application. Journal of Personality, 60(2), 175-215.
Niyogi, S., and John, S. (2017). Study on impact of self efficacy on leadership effectiveness in IT companies. International Journal of Engineering Research and Technology, 10(2), 151-164.
Pajares, F. (2002). Overview of social cognitive theory and of self-efficacy. http://www.emory.edu/EDUCATION/mfp/eff.html adresinden elde edilmiştir.
Recepoğlu, E., Kılınç, A., F., Ş. ve Er, E. (2013). Öğretim elemanlarının kişilik özellikleri ile örgtüsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Turkish Studies: International Periodical For Languages, Literature and History of Turkish or Turki, 8(6), 603-617.
Sebastian, J., and Allensworth, E. (2012). The influence of principal leadership on classroom instruction and student learning: A study of mediated pathways to learning. Educational Administration Quarterly, 48(4), 626-663.
Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 19, 89-101.
Sincar, M. ve Aslan, B. (2011). Elementary teachers’ views about school administrators’ technology leadership roles. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(1), 571-595.
Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanterinin geliştirilmesi-I: Ölçek ve alt ölçeklerinin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
Stuart, L. H., Mills, A. M., and Remus. (2009). School leaders, ICT competence and championing innovations. Computers & Education, (53), 733-741.
Tabachnick, B. C., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th). Boston, MA: Pearson.
Tahaoğlu, F. ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 274-298.
Thannimalai, R., and Raman, A. (2018). The influence of principals’ technology leadership and professional development on teachers’ technology integration in secondary schools. Malaysian Journal of Learning and Instruction, 15(1), 203- 228.
Wildman, T., and Niles, J. (1987). Reflective teachers: tensions between abstractions and realities. Journal of Teacher Education, 3, 25–31.
Yüksel, O. (2006). Davranış bilimleri. Ankara: Gazi Kitapevi.
Zel, U. (2001). Yönetimde kişilik ve kişilik özellikleri. S. Güney, Yönetim ve organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Zel, U. (2006). Kişilik ve liderlik. Ankara: Nobel.