Birinci Heyet-i İlmiye ve Çalışma Esasları

Öz Eğitim sorunlarının dönemin eğitimcilerinin düşünce ve deneyimlerinden yararlanarak tartışılıp karara bağlandığı ve eğitim politikalarının belirlendiği Heyet-i İlmiye toplantıları, Cumhuriyetin ilanından birkaç ay öncesinden başlamak üzere 1926 yılına kadar üç kez yapılmıştır. 15 Temmuz-15 Ağustos 1923 tarihlerinde yapılan Birinci Heyet-i İlmiye toplantısını konu edinen bu çalışma toplantıya kimlerin katıldığını, toplantıda hangi komisyonların oluşturulduğunu, komisyonların çalışma biçimini, komisyonlarda görüşülen konuları ve alınan kararları ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmanın yöntemi, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan tarihsel araştırmadır ve verileri belge incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Bu doğrultuda, Hâkimiyet-i Milliye, Anadolu’da Yenigün, İkdam ve Vatan gazetelerinin Birinci Heyet-i İlmiye toplantılarına ilişkin Haziran-Ağustos aylarında yayımladıkları yazılar incelenmiştir. Toplantıya katılanların isimleri, kurumları ve görevleri belirlenirken, bu isimlerin tamamının hangi kurumu temsil ettiği ve kaç kişinin toplantıya katıldığı bilgisi kesin olarak verilememektedir. Heyetin eğitime ilişkin geniş gündem maddeleri Maarif Vekâleti tarafından Heyet-i İlmiye’nin toplanmasından önce belirlenmiş ve gündem maddelerinin tamamı görüşülmüştür. Heyet-i İlmiye üyeleri, 15-21 kişiden oluşan komisyonlarda çalışmış ve üyeler çoğunlukla birden fazla komisyonda yer almıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birinci Heyet-i İlmiye, Birinci Heyet-i İlmiye komisyonları, Maarif Vekâleti

PDF

___

Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi (M.Ö. 1000 – M. S. 2007). (gözden geçirilmiş 11. B.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Altunya, N. (2018). Türkiye’de Eğitim Bilimleri Öğretimi-Başlangıçtan 1965’e Kadar. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Anadolu Terbiye Mecmuası (1923). Maarif Şuunu, 2(11), Eylül 1339, s.17.

Anadolu’da Yenigün (1923). İlmi Heyet Bugün İçtima Ediyor, 15.7.1923, s.3.

Anadolu’da Yenigün (1923). İlmi Heyetin İlk İçtimaı, 16.7.1923, s.2.

Anadolu’da Yenigün (1923). İlmi Heyette, 17.7.1923, s.2.

Anadolu’da Yenigün (1923). İlmi Heyette, 20.7.1923, s.2.

Anadolu’da Yengün (1923). İlmi Heyetin Dünkü Umumi İçtimaı, 22.7.1923, s.2.

Anadolu’da Yenigün (1923). Türk Ocağında, 15.8.1923, s.3.

Aslan, D. A. (2011). Cumhuriyet’in Törensel Meşruiyeti: Ulus-Devlet İnşa Sürecinde Milli Bayramlar (1923-1938), (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.

Baltacıoğlu, I. H. (1998). Hayatım. (yay. haz. Ali Y. Baltacıoğlu). İstanbul: Dünya Yayıncılık.

Ergün, M. (1982). Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.

Fraenkel, J., Wallen, N. & Hyun, H. (2012). How To Design And Evaluate Research In Education. London: McGraw-Hill Higher Education.

Güzel, A. (1987). İlk Heyet-i İlmiye Çalışmaları, Alınan Kararlar ve Dini Tedrisat. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 337-356.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiye, 28.6.1923, s.4.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiye, 15.7.1923, s.4.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiyenin İlk İçtimaı, 16.7.1923, s.2.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiyenin Dünkü Mesaisi, 19.7.1923, s.3.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiyenin Müsbet Neticelerinden, 6.8.1923, s.3.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiyenin Mühim İçtimalarından, 10.8.1923, s.2.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiye, 16.8.1923, s.1.

Hâkimiyet-i Milliye (1923). Heyet-i İlmiye, 17.8.1923, s.1.

Haşim Nahit (1923). Ankara’da İlmi Cemiyetler. İkdam, 17.7.1923, s.3.

İkdam (1923). Heyet-i İlmiyenin İçtimaı, 16.7.1923, s.1.

İkdam (1923). Heyet-i İlmiye İçin İstihzarat, 18.7.1923, s.1.

İkdam (1923). Heyet-i İlmiyenin Resm-i Küşadı, 19.7.1923, s.2.

İkdam (1923). Ankara’daki Heyet-i İlmiyenin Mesaisi, 25.7.1923, s.2.

İkdam (1923). Ankara’da Heyet-i İlmiye Müzakeratı, 30.7.1923, s.2.

İkdam (1923). Ankara’da Heyet-i İlmiye Azası, 1.8.1923, s.2.

İkdam (1923). Ankara Heyet-i İlmiye Müzakereleri, 4.8.1923, s.3.

İkdam (1923). Ankara’da Heyet-i İlmiye Müzakeratı, 5.8.1923, s.3.

İkdam (1923). Ankara’da Heyet-i İlmiye Müzakeratı, 12.8.1923, s.3.

İkdam (1923). Heyet-i İlmiye Vazifesini Bitirmiş, 16.8.1923, s.2.

İkdam (1923). İlmi Heyet Mukarreratı, 27.8.1923, s.2.

Muallimler Mecmuası (1923). İlmi Heyet Hakkında, 1(12), 31.8.1923, s.243.

Öz, A. (2014). Heyet-i İlmiye Toplantıları ve Millî Eğitim Şûralarında Din Eğitimi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(29), 129-156.

Sakaoğlu, N. (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Şanal, M. (2009). Birinci Heyet-i İlmiye. Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü ve Atatürk Dönemi (1920-1938), C. 2. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.

Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Tevhid-i Efkâr (1923). Ankara Türk Ocağında Ziyafet, 15.8.1923, s.2.

Tonguç, İ. H. (1998). Eğitim Yolu ile Canlandırılacak Köy. Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.

Ünder, H. (1999). Birinci Heyeti İlmiye’de Tevhid-i Tedrisat Tartışması. Tarih ve Toplum, 31(186), 349-354.

Vatan (1923). Heyet-i İlmiyeye İcrai Salahiyet Veriliyor, 7.8.1923, s.3.

Vatan (1923). Heyet-i İlmiyenin Netice-i Mesaisi, 21.8.1923, s.1.

Yılmaz, H. (1988). Heyet-i İlmiyeler (1923, 1924, 1926), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.

Yücel, H.-Â. (1994). Türkiye’de Orta Öğretim. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.