Bahar AYDINLI, Aslı DEMİR, Yasemin SAVCI, Perihan UÇAR, Ahmet K. İRDEM, A. Tulga ULUS, Ayşegül ÖZGÖK

KAROTİS ENDARTEREKTOMİLERDE İNTRAOPERATİF 4 KANALLI EEG MONİTÖRİZASYONU VE POSTOPERATİF NÖROLOJİK PROGNOZ

Amaç: Bu çalışmada genel anestezi altında karotis endarterektomi operasyonu geçirmiş hastaların intraoperatif EEG-spektral edge frekans(SEF) de¤erlerinin nörolojik prognozla ilişkisi geriye dönük araştırıldı. Yöntem: Hastane EPK onayı sonrası kalp cerrahisi kliniğinde 2010 tarihinden itibaren izole karotis cerrahisi geçiren 124 hastanın dosyalarından verileri araştırıldı. 4 kanallı EEG cihazından elde edilmiş SEF-amplitüd değerleri kaydedildi. EEG-verilerinin tümüne ulaşılamayan 69 hasta çalışma dışı bırakılıp kalan 55 hastadan elde edilen veriler değerlendirildi. EEG-verileri indüksiyon sonrasında bazal değer, karotise kros klemp konmadan önce ve kros açıldıktan sonra ölçülen değerler olmak üzere 3 dönemde incelendi. Hastaların nörolojik prognozları postoperatif minör serebrovasküler olay (SVO) ve majör SVO olarak ayrıldı. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 63.98±8.14, erkek cinsiyet %76 bulundu. Olguların sağ ve sol SEF değerleri bazal ölçümde sırasıyla ortalama 11.70-11.56, kros öncesi 11.17-11.15 ve kros açıldıktan sonra 11.80-11.56 olarak saptandı. Olguların sağ-sol amplitüd değerleri bazal ölçümde sırasıyla ortalama 18.31-17.81, kros öncesi 18.08-17.84 ve kros açıldıktan sonra 16.89-15.84 olarak saptandı Sağ-sol hemisfer SEF-amplitüd ölçümleri ve ölçüm dönemleri arasında anlamlı fark saptanmadı. Postoperatif dönemde 7 hastada (%12.7) minör SVO, 3 hastada (%5.5) majör SVO görüldü. Hastane mortalitesi 4 hastada (%7.3), geç dönem mortalite 2 hastada (%3.6) oluştu. SEF değerleri ve postoperatif SVO gelişimleri arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Sonuç: Postoperatif dönemde SVO geliştiği gözlenen hastaların intraoperatif EEG’lerinde herhangi bir patoloji saptanmadı. Dört kanallı EEG’nin yetersizliği, EEG’nin korteksteki küçük enfarktları saptamadaki eksikliği, ayrıca iskemiye spesifik olmaması, tromboembolik olayların çoğunun operasyon sonundaki dönemde oluşması ve örnek sayısının az olması gibi birçok nedenin pozitif sonuç elde edememiş olmamıza katkıda bulunduğu düşünüldü.

FOUR CHANNEL EEG MONITORING FOR CAROTID ENDARTERECTOMY AND POSTOPERATIVE NEUROLOGICAL OUTCOMES

Objective: In this study, association of intraoperative EEG-SEF levels of patients who had carotid endarderectomy under general anesthesia with neurological outcome were investigated retrospectively. Method: After getting approval from the ethics committee, 124 patients’ files, which had isolated carotid surgery starting from 2010 in cardiac surgery clinic were investigated. SEF-amplitudes, obtained from 4- channel-EEG were recorded. After excluding 69 patients without complete EEG dataset, remaining 55 patients were evaluated. EEG data were evaluated at three discrete time periods as baseline (after induction), before carotid cross clamping and after cross clamping. Neurological prognosis was classified into two as minor cerebrovascular event (CVE) and major CVE. Results: Mean age was 63.98±8.14, male gender was 76%. Mean right and left SEF levels of patients were 11.70-11.56 at baseline, 11.17-11.15 before clamping, 11.80-11.56 after clamping respectively. Mean right and left amplitudes were 18.31-17.81 at baseline, 18.08-17.84 before clamping, 16.89-15.84 after clamping respectively. There was no significant difference between right-left hemispheres with regard to SEF and amplitudes. Postoperatively, 7 patients had minor CVE, 3 had major CVE. In-hospital mortality was 7.3% (n=4), late motality was 3.6% (n=2). There was no significant relation in between SEF levels and development of CVE. Conclusion: Intraoperative EEG values of patients who developed CVA postoperatively, were normal. It was considered that there were several reasons contributing to not having positive results, such as insufficiency of 4-channel-EEG, the limitation of EEG in locating the minimal infarcts in the cortex, that EEG was not specific to ischemia, and that number of samples was limited.

PDF

___

Simon MV, Chiappa KH, Kilbride RD, et al. Predictors of clampinduced electroencephalographic changes during carotid endarterectomies. J Clin Neurophysiol 2012; 29: 462-467.
Pennekamp CW, Moll FL, de Borst GJ. The potential benefits and the role of cerebral monitoring in carotid endarterectomy. Curr Opin Anaesthesiol 2011; 24: 693-697.
Melgar MA, Mariwalla N, Madhusudan H, Weinand M. Carotid endarterectomy without shunt: the role of cerebral metabolic protection. Neurol Res 2005; 27: 850-856.
Samson RH, Showalter DP, Yunis JP. Routine carotid endarterectomy without a shunt, even in the presence of a contralateral occlusion. Cardiovasc Surg 1998; 6: 475-484.
Mishra M, Banday M, Derakhshani R, Croom J, Camarata PJ. A quantitative EEG method for detecting post clamp changes during carotid endarterectomy. J Clin Monit Comput 2011; 25: 295-308.
Liu H, Di Giorgio AM, Williams ES, Evans W, Russell MJ. Protocol for electrophysiological monitoring of carotid endarterectomies. J Biomed Res 2010; 24: 460-466.
Yasukawa T, Endo S, Endo K, Mihira M, Kimura K, Sari A. Continuous monitoring to detect brain ischemia during carotid endarterectomy and aortic arch replacement by near infrared spectrophotometory-- a case report. Masui 2000; 49: 626-629.
Branston NM, Strong AJ, Symon L. Extracellular potassium activity, evoked potential and tissue blood flow. Relationships during progressive ischaemia in baboon cerebral cortex. J Neurol Sci 1977; 32: 305-321.
Gewertz BL, McCaffrey MT. Intraoperative monitoring during carotid endarterectomy. Curr Probl Surg 1987; 24: 475-532.
Edward J.Norris. Damar cerrahisinde anestezi, Ronald Miller. Miller Anestezi.2010. Bülent Ün, Belkıs Tanrıverdi, s: 2104
Illig KA, Burchfiel JL, Ouriel K, DeWeese JA, Shortell CK, Green RM. Value of preoperative EEG for carotid endarterectomy. Cardiovasc Surg 1998; 6: 490-495.
Black S, Mahla ME, Cucchiara RF. Neurologic Monitoring. In RD Miller. (ed). Anesthesia. New York: Churchill Livingston, 1994:1323.
Cantelmo NL, Babikian VL, Johnson WC, Samaraweera R, Hyde C, Pochay VE. Correlation of transcranial Doppler and noninvasive tests with angiography in the evaluation of extracranial carotid disease. J Vasc Surg 1990; 11: 786-792.