ÇEMKA HÖYÜK: YUKARI DİCLE HAVZASI’NDA BULUNAN YENİ BİR PPNA VE GEÇ EPİPALEOLİTİK DÖNEM YERLEŞİM YERİ

Son yıllarda yapılan çalışmalar sonrası Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem A evresine tarihlenen, Körtik Tepe, Hasankeyf Höyük, Gusir Höyük ve Boncuklu Tarla gibi birçok yerleşim yeri tespit edilmiştir. Bunlardan bazıları aynı zamanda Geç Epipaleolitik tabakalar içermektedir. 2018 yılında tespit edilen ve Ilısu Barajı İnşaat Sahası’nda bulunan Çemka Höyük yerleşiminin ÇanakÇömleksiz Neolitik Dönem A evresine ve Geç Epipaleolitik Dönem’e tarihlenen tabakalar içerdiği düşünülmektedir. Çemka Höyük bu bağlamda Yukarı Dicle Havzası’nın Neolitikleşme süreci üzerine önemli yeni bilgiler verecek önemli bir potansiyele sahiptir. Daha önce Körtik Tepe, Hasankeyf Höyük ve Hallan Çemi’de kısıtlı alanlarda ve sondajlarda tespit edilen Geç Epipaleolitik dönem tabakalar Çemka Höyük’te yol yapımı sırasında açığa çıkan kesitlerden anlaşıldığı üzere yaklaşık 2 metrelik dolgulardan tespit edilmiştir.

ÇEMKA HÖYÜK: A NEW PPNA AND LATE EPIPALEOLITHIC SETTLEMENT IN UPPER TIGRIS BASIN

After the studies carried out in recent years, many settlements such as Körtik Tepe, Hasankeyf Höyük, Gusir Höyük and Boncuklu Tarla which are dated to the Pre-Pottery Neolithic A Period have been identified. Some of them also contain Late Epipaleolithic layers. The Çemka Höyük settlement, which was discovered in 2018 and located at the construction of the Ilısu Dam, also contains layers dating to PrePottery Neolithic A and possibled the Late Epipaleolithic Periods. The Late Epipaleolithic levels, which were previously identified in restricted areas and drillings in Körtik Tepe, Hasankeyf Höyük and Hallan Çemi, were identified in the fillings having approximately 2 m over the profiles exposed during road construction in Çemka Höyük.

PDF

___

O. Aurenche – S.K. Kozlowski, La Naissance Du Néolithique Au Proche Orient, Editions Errance (Paris, 2000).

M. Kartal – H. Taşkıran – K. Bulut – O. Dinç ‘‘Yontmataş Bulguları Işığında Yukarı Dicle Havzası’nda Yeni Bir Neolitik Yerleşim: Boncuklu Tarla’’, DTCFD 54/1, 2014, 489-500.

N. Karul, ‘‘Gusir Höyük,’’ içinde: M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (ed.), Neolithic in Turkey Vol. 1 (İstanbul 2011) 1- 19.

E. Kodaş, ‘‘Yukarı Dicle’de Yeni Bir Çanak Çömleksiz Neolitik Yerleşim Yeri: Boncuklu Tarla Kazıları ve İlk Gözlemler.’’ ASanat 157-158, 2019, 7-20.

Y. Miyake – O. Maeda – K. Tanno – H. Hongo – C. Y. Gündem, ‘‘2012 New Excavations at Hasankeyf Höyük: A 10th millennium Cal. BS site on the Upper Tigris, Southeast Anatolia,’’ Neo-Lithics 1:12, 2012, 3-7.

T. Ökse – A. Görmüş – E. Atay, ‘‘Ilısu Barajı İnşaat Sahası 2008 Yüzey Araştırması’’, AST 27.1, 2010, 333-349.

V. Özkaya – A. Coşkun, ‘Körtik Tepe,’ içinde: M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (ed.), Neolithic in Turkey Vol. 1. (İstanbul 2011) 89-127.

M. Rosenberg, ‘‘Hallan Çemi,’’ içinde: M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (ed.), Neolithic in Turkey Vol. 1 (İstanbul 2011) 61-78.

H. Taşkıran – M. Kartal, ‘‘2008 Yılı Ilısu Baraj Gövdesi Alanı 2008 Yüzey Araştırması,’’ AST 27.1, 2010, 233-244.